به گزارش همشهری در این نشست که به همت مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران برگزار شد کارشناسان بر لزوم توجه به میراث مذهبی و ملی در کلانشهرها اشاره کردند و خواستار توجه بیشتر به ثبت آنچه هویت ملی ایران را شکل می‌دهد، شدند.
دکتر محمدرضا سعید آبادی دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در تهران، در سخنانی با عنوان یونسکو و اهمیت میراث فرهنگی، طبیعی و معنوی شهر تهران گفت: سازمان‌های جهانی در حال حاضر توجه ویژه‌ای به تنوع فرهنگی در جوامع دارند تا بدین‌ترتیب صداهای مختلف شنیده و تصاویر مختلف نیز در جهان دیده شوند. به گفته وی، تنوع فرهنگی در برابر یکسان‌سازی می‌تواند طیف رنگ‌های رنگین‌کمان فرهنگی کشورها را بیشتر کند و اگر در موضوع جهانی شدن که به نوعی موجب یکرنگی جهانی می‌شود تدبیر نشود می‌تواند دستاورد نامناسبی داشته باشد.
سعیدآبادی با طرح این سؤال که آیا توسعه موجب تخریب میراث فرهنگی و هویت یک شهر می‌شود؟ گفت: مدیران شهری در همه جهان در کنار توسعه شهری نیازمند حضور متخصصین حوزه میراث فرهنگی در موضوع شهرسازی هستند.
به گفته دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در تهران، تفاوت میراث فرهنگی ناملموس و میراث فرهنگی طبیعی و تاریخی در این موضوع است که اگر یک بنای تاریخی یا یک بادگیر زیبا و گنبد ارزشمند شناخته شده در جهان که در ردیف میراث فرهنگی ملموس است دچار مشکل شود یا اتفاقی برای آن بیفتد بلافاصله از سوی رسانه‌ها و کارشناسان مورد توجه قرار می‌گیرد و جامعه نسبت به آن حساسیت نشان می‌دهد. مانند آنچه در مورد برج جهان‌نمای اصفهان در کنار میدان نقش جهان اتفاق افتاد. ولی در موضوع میراث ناملموس چنین اتفاقی نمی‌افتد و بعضا با بها ندادن به این میراث کسی متوجه از بین رفتن آنها نمی‌شود و بدین‌ترتیب یک مرگ خاموش برای میراث معنوی اتفاق می‌افتد. مثلا جامعه در موضوع از بین رفتن آیین‌ها و گویش‌ها و زبان‌ها چندان حساس نیست چون این میراث‌ها جنبه مادی و ملموس ندارند.
دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در تهران همچنین با تقدیر از فعالیت‌های شهرداری تهران در حوزه میراث فرهنگی و طبیعی، از آمادگی کمیسیون ملی یونسکو برای همکاری با شهرداری تهران در موضوع انتشارات و برگزاری کارگاه‌ها و نشست‌های مختلف و در اختیار قرار دادن تجربیات دیگر کشورها در حوزه میراث فرهنگی ملموس و ناملموس خبر داد.
دکتر مرتضی رضوانفر رئیس پیشین پژوهشکده مردم‌شناسی و نماینده ایران در حوزه میراث معنوی در یونسکو نیز در ادامه این نشست از نهایی شدن پروژه حمایت و حفاظت از آثار ملی و مذهبی شهر تهران گفت: هدف نهایی در این طرح دامن زدن به تفاوت‌ها است چون می‌خواهیم در شهر تهران کردها کرد بمانند، لرها لر بمانند و آذری‌ها آذری. وی با تأکید بر اینکه محور فعالیت‌های یونسکو تفاوت‌های فرهنگی موجود در شهرهای بزرگ جهان است، گفت: تفاوت‌های فرهنگی در شهرها موجب ایجاد هویت مستقل می‌شود و یونسکو معتقد است که اکنون بزرگ‌ترین بلایی که دامنگیر جهان شده است موضوع یکسان‌سازی فرهنگی است که در نهایت انسان‌ها را به پوچی، بیهودگی، فساد و تعارض به حقوق یکدیگر می‌کشاند.
رضوانفر افزود: تمام تلاش‌ها در پروژه جدید شهرداری تهران به‌منظور حفاظت از میراث معنوی و مذهبی شهر تهران حفظ همین تفاوت‌های فرهنگی است. وی با اشاره به سختی‌های حفاظت از میراث معنوی در کشور گفت: حفاظت از میراث معنوی از این جهت دشوار است که اصلا این میراث دشمن دارد و دشمن آن نیز خود حافظان این میراث هستند.
به گفته وی، در حوزه میراث مادی اصالت مهم است ولی در حوزه میراث معنوی چون آیین‌ها، آداب و رسوم و گویش‌ها وابسته به جامعه هستند ، درصورتی که با تغییرات جامعه همراه نشوند از بین می‌روند. به همین دلیل است که یونسکو به‌دلیل حذف یک آیین یا گویش کشورها را مواخذه نمی‌کند چون مردم را عامل حفظ یا حذف یک میراث معنوی می‌داند و واقعا نیز چنین است و تنها حافظان میراث معنوی مردم هستند.
مازیار علوی نماینده شهردار تهران در امور میراث فرهنگی نیز گفت: در همه جهان 60 وظیفه برعهده شهرداری‌هاست ولی در تهران این 60 وظیفه به کمتر از 20وظیفه تقلیل پیدا کرده است و از این منظر نمی‌توان شهرداری تهران را با شهرداری کلانشهرهای تاریخی دیگر نقاط جهان مقایسه کرد.
او با تأکید بر اینکه مردم باید بدانند که چرا آثار تاریخی و معنوی‌شان اهمیت دارند افزود: یکی از دلایل اهمیت این آثار زیبایی بصری آنها و لذت بردن از تماشای آثار است. موضوع دیگر، منظر کنکاشی و سند گذشته بودن آنهاست و بحث مهم دیگر موضوع گسست و انقطاع تاریخی است، چون هرجامعه‌ای نیازمند دانستن پیشینه خود در توسعه جامعه است. در موضوع میراث معنوی باید گفت که این بخش در حقیقت هویت یک ملت را حمل می‌کند و به همین دلیل نگاهداشت آن باید مهم‌تر باشد. موسوی کوهپر رئیس انجمن علمی باستان‌شناسی ایران نیز در سخنانی گفت: همه دستگاه‌ها وظیفه حفظ میراث فرهنگی را دارند و باید طرح‌های خود را با تکیه بر حفظ میراث فرهنگی دنبال کنند. شهروندانی که به هویت ملی و میراث تاریخی خود بی‌توجه هستند مانند کودکان بی‌شناسنامه‌اند. وی افزود: کشورهای همسایه از دریای مازندران تا خلیج‌فارس آثار کشورمان را به یغما می‌برند و آذربایجان حتی می‌خواست جنگل‌های هیرکانی ایران را نیز به نام خود ثبت کند که البته جلوی این اقدام گرفته شد. بنابراین اگر توجه نکنیم کشورهایی که فاقد هویت هستند بسیاری از آثار ما را به سرقت می‌برند و به نام خود ثبت می‌کنند که همین حالا کویت و امارات بسیاری از آثار زرین فام ایران را به نام خود ثبت کرده‌اند. به همین دلیل حفاظت از میراث فرهنگی باید تبدیل به یک دغدغه ملی شود.
