برای همین ایران در نخستین نشست پنج‌کشور ساحلی دریای خزر اعلام کرد که تا رسیدن به توافق جدید میان همه کشورهای ساحلی، توافق‌های ایران و شوروی باید معتبر باشد. باوجود عدم‌موفقیت در رسیدن به یک رژیم حقوقی جامع و کامل که تمامی فعالیت‌های مربوط به بهره‌برداری انسان از دریای خزر را تعریف کند، کشورهای حاشیه خزر در مورد رسیدن به اجماع در برداشت‌های خود به جهت رسیدن به یک رژیم حقوقی بهینه تلاش‌های متفاوتی کرده‌اند. با توجه به اینکه این تلاش‌ها با تصمیم‌گیری‌های آینده ایران در دریای خزر ارتباط کامل دارد، نگاهی کوتاه به این نشست‌ها خواهیم داشت. این نشست‌ها در چهار بخش اجلاس سران، جلسات گروه کاری، فعالیت‌های دوجانبه ایران با دیگر کشورها در مورد خزر و نهایتا جلسات چندجانبه دیگر کشورها بدون حضور ایران تقسیم‌بندی می‌شود که در این مجال به جلسات سران و گروه کاری اشاره می‌شود.
29 بهمن 1370
کاسکو چگونه تشکیل شد؟
اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس‌جمهور اسبق ایران در 29بهمن 1370 (17 فوریه 1991) از برگزاری اجلاس سران اکو در تهران سود جست و اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر (کاسکو) را برگزار کرد. اندیشه عضویت کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز در اکو، زمانی‌که هنوز سایه اتحاد شوروی بر سر این کشورها بود و آنگاه تشکیل سازمان همکاری کشورهای خزر نشان از آینده‌بینی دیپلماسی ایران داشت. جز رئیس‌جمهور روسیه که نماینده خود را اعزام کرده بود، بقیه روسای جمهور کشورهای حوزه دریای‌خزر در این اجلاس شرکت کرده بودند و مقدمات تشکیل دبیرخانه این سازمان در تهران ریخته شد.
21 و 22 آبان 1375
شکل‌گیری گروه کاری خزر
یکی از نادرترین جلسات در مورد دریای خزر که به تفاهم و مصالحه میان پنج کشور ساحلی دریای خزر انجامید، نشست وزرای خارجه کشورهای پنج‌گانه خزر در 21 و 22 آبان 1375 (11 و 12نوامبر 1975) در عشق‌آباد بود. در این نشست، پنج وزیر خارجه توافق کردند که برای رسیدن به یک کنوانسیون جامع حقوقی در مورد خزر، گروه کاری ویژه‌ای تشکیل دهند. در این جلسه اکثر مباحث حول مسائل محیط‌زیست بود اما در اثنای جلسه مشخص شد که جمهوری‌آذربایجان به‌شدت به‌دنبال تقسیم دریا به بخش‌های ملی در میان کشورهای ساحلی است. سپس با توجه به اختلافات بین کشورهای حاشیه دریای خزر راجع به رژیم حقوقی دریای خزر، این جلسات از اهمیت خاصی برخوردار شد و نام «گروه کاری خزر» به خود گرفت که عمدتا از ایران، معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه در راس هیأت ایرانی شرکت می‌کرد. شرکت‌کنندگان در جلسات لزوما از وزارت امور خارجه نبودند.
25 و 26 آذرماه 1377
مخالفت ایران با سهم 13درصدی
دومین اجلاس معاونین وزرای خارجه کشورهای ساحلی دریای خزر در روزهای 25 و 26 آذرماه 1377 در مسکو برگزار شد. نماینده روسیه اظهار داشت که ما درک درستی از پیشنهاد ایران برای تقسیم مساوی دریا و سهم 20درصدی ایران نداریم. نماینده ایران هم علاوه بر اصرار بر سهم 20درصدی ایران، از مخالفت کشورش با دخالت بیگانگان در این دریا سخن گفت.
اسفند 1379
همگرایی روسیه، جمهوری‌آذربایجان و ترکمنستان
اجلاس سوم گروه کاری در اسفند 1379 در تهران تشکیل شد. در این اجلاس تهیه پیش‌نویس بیانیه اجلاس سران کشورهای حاشیه دریای خزر در دستور کار قرار گرفت. از این جلسه به‌خوبی مشخص بود که همگرایی بین نظرات چهارکشور روسیه، جمهوری‌آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان وجود داشته و موضع ایران در مورد تقسیم مساوی در این جلسات بدون پشتیبان است.
اردیبهشت 1381
نخستین نشست سران کشورهای ساحلی
نشست سران کشورهای ساحلی خزر نخستین‌بار به پیشنهاد صفرمراد نیازف، رئیس‌جمهور وقت ترکمنستان و با هدف تعیین رژیم حقوقی دریای خزر و با حضور روسای جمهور وقت ایران، روسیه، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان در اردیبهشت ۱۳۸۱ در عشق آباد برگزار شد. با وجود تمام امیدها و چشم‌ها که به سوی این اجلاس دوخته شده بود، این اجلاس نتوانست خواسته‌های کشورهای ساحلی را برآورده سازد. این نشست یک جلسه افتتاحیه داشت که سخنرانی و مذاکرات روسای جمهور را دربرداشت. این جلسه بیشتر به عیان شدن اختلافات ترکمنستان و جمهوری آذربایجان گذشت. جلسه دوم اجلاس نیز به‌دلیل عدم‌توافق در خصوص بیانیه در نشست کارشناسی به نتیجه‌ای نرسید و سندی در پایان این اجلاس امضا نشد.
24 مهر 1386
اجلاس سران در تهران
دور دوم اجلاس در ۲۴ مهر ۱۳۸۶ در تهران برگزار شد. در حوزه مسائل امنیتی، در جریان همین اجلاس پیشنهاد تهیه سند همکاری‌های امنیتی مطرح و جمهوری آذربایجان عهده‌دار تنظیم متن پیشنهادی سند همکاری امنیتی خزر شد. در واقع تنظیم موافقتنامه امنیتی بین پنج همسایه ساحلی خزر از تصمیمات مهم اجلاس سران کشورهای ساحلی این دریا در 16اکتبر سال 2007 در تهران بود. این موافقت نامه درصورت توافق همه‌جانبه، پس از کنوانسیون زیست محیطی خزر که در سال 2003 در تهران به امضا رسید، دومین سند مهم این پهنه آبی محسوب می‌شد. در توافقات جامع کنوانسیون محیط‌زیست، حفاظت از محیط زیست خزر، کشتیرانی و شیلات از جمله مسائل مهمی بودند که مورد توافق قرار گرفته بودند.
20 شهریور 1388
اجلاس انتقادبرانگیز بدون حضور ایران
رهبران همه کشورهای ساحلی دریای خزر جز ایران در 20شهریور 1388 در قزاقستان تشکیل جلسه دادند. یکی از دلایل عمده دعوت‌نشدن ایران به نشست پیشین سران کشورهای حوزه خزر این بود که در غیاب تهران، با دادن امتیازاتی به ترکمنستان، دولتمردان این کشور را متقاعد کنند رژیم حقوقی خزر را منهای ایران بپذیرد. سه کشور روسیه، قزاقستان و جمهوری‌آذربایجان بر تقسیم کف دریاچه به نسبت سواحل کشورها و همچنین استفاده مشترک از سطح آب برای کشتیرانی و حمل‌ونقل تأکید دارند اما ایران و ترکمنستان این توافقنامه‌ها را به رسمیت نمی‌شناسند. در نشست قزاقستان این سه کشور تصور می‌کردند با ترکیب چهار منهای یک، ایران مجبور به تمکین سیاست‌های آنها خواهد بود. این سناریو البته به‌بار ننشست و ترکمنستان مواضع خود را بر سر مناطق مرزی موردنظر خود حفظ کرد.
پاییز و زمستان 1388
نشست‌های گروه کاری در سال 88
پس از توافقات تهران جلساتی با حضور نمایندگان کشورهای ساحلی خزر برای تدوین سند همکاری امنیتی خزر برگزار شد. نخستین نشست بررسی مسائل امنیتی این دریا، در پاییز 1388 در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان برگزار شد و در آن معاونان وزیران امور خارجه پنج‌کشور ساحلی دریای خزر در نشستی دوروزه درباره موضوعات مطرح در حوزه حفظ و امنیت دریای خزر گفت‌وگو کردند. دومین نشست بررسی مسائل امنیتی دریای خزر نیز در اسفندماه 1388 در باکو برگزار شد.
27 آبان 1389
موافقتنامه همکاری‌های امنیتی در اجلاس باکو
آخرین نشست رهبران کشورهای ساحلی دریای خزر درسال 89 در باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان، برگزار شد. براساس متن تهیه‌شده در جلسات کارشناسی، موافقتنامه همکاری‌های امنیتی بین کشورهای ساحلی دریای خزر در سومین اجلاس سران کشورهای ساحلی این دریا که 27 آبان 1389 (18 نوامبر 2010) در جمهوری آذربایجان برگزار شد به امضای روسای جمهور پنج کشور منطقه رسید. در این موافقتنامه سران کشورهای ساحلی توافق کردند که همکاری‌های خود را در زمینه تأمین امنیت دریانوردی در این دریا گسترش دهند. در این نشست، روسای کشورهای ساحلی در باکو همچنین توافق کردند که بررسی‌های کارشناسی لازم برای تعیین عرض جغرافیایی و حدود حق حاکمیت پنج کشور عضو از دریای خزر انجام گیرد. بر اساس این تفاهمنامه، صید ماهیان خاویاری نیز برای مدت پنج سال ممنوع اعلام شد. محمود احمدی‌نژاد در این نشست پیشنهاد داده بود تا روند تعیین وضعیت حقوقی دریای خزر در سال ۲۰۱۱ به اتمام برسد.
27 آذر 1391
توافقات نشست 31 گروه کاری
معاونان وزارت خارجه پنج کشور ساحلی دریای خزر برای گفت‌وگو درباره رژیم حقوقی این دریا برای سی‌ویکمین‌بار و بعد از تاخیری یکساله جلسه برگزار کردند. این نشست دو روزه، روز ۲۷ آذر 1391 (۱۷ دسامبر 2012) در محل وزارت خارجه ترکمنستان در عشق‌آباد آغاز شد و از ایران محمد مهدی آخوندزاده، معاون وزارت خارجه و نماینده ویژه کشورمان در امور دریای خزر در این نشست شرکت کرد. آخوندی در این نشست درباره ضرورت رسیدن به راه حلی برای رژیم حقوقی دریای خزر گفت: «ما باید در این زمینه سرعت بیشتری داشته باشیم چون توقع نسبت به حل مشکل رژیم حقوقی خزر بیشتر شده است». روسیه نیز در همین نشست پیشنهاد داد تا نشست سران کشورهای ساحلی دریای خزر در این کشور برگزار شود.
