روزهایی که مردم برای دعا به کلیسا می آمدند، می دیدند که این خانم پیر با کمال آرامش در حال ترمیم تابلوی رنگ و رو رفته کلیسایشان است. اما چه کسی حدس می زد که پایان این ماجرا کمی تلخ و البته کمی هم طنز باشد و خیلیها را به یاد یکی از فیلمهای مشهور مستربین بیندازد. فیلمی که درآن مستر بین یک تابلوی نقاشی بسیار نفیس را خراب میکند و عاقبت پوستر تابلو را به جای نقاشی اصلی توی قاب میگذارد.
حتی پایان این ماجرا هم شبیه فیلم است. آنطور که یکی از مقامات فرهنگی گفته است: اگر این تابلو قابل مرمت نباشد، جای آن را در کلیسا، با عکسی از همین تابلو خواهیم پوشاند!
سروصدای این ماجرا با همه تلخیها و حرف و حدیثهایش بالأخره خوابیده و دیگر خبری از سرنوشت این تابلو در دست نیست. گرچه نباید از یاد برد که در تابستان گذشته، توریستهای زیادی برای از نزدیک دیدن این تابلوی مثلاً مرمت شده به روستا هجوم آوردند و جاذبهی گردشگری بسیاری برای این روستای خوش آب و هوا رقم خورد.
اما دنیای فناوری که همیشه قلبی تپنده برای هنر دارد، این روزها به دستاورد تازهای رسیده است.
این نوآوری را البته محققان ایتالیایی به بهرهبرداری رساندهاند و جای تعجب ندارد که از این پس در ایتالیا که مهد بسیاری از آثار هنری بزرگ دنیاست، تابلوها و مجسمهها با روشی کاملاً مدرن مرمت شوند.
محققان ابتدا به سراغ مجسمهی «امید»؛ مجسمهای در قبرستان انگلیسیها در فلورانس رفتند. آنها این مجسمه را بهصورت سه بعدی اسکن کردند و سپس به کمک لیزر لکهها و ناخالصیهای آن را از بین بردند.
اما فیزیکدانان هستهای در یک آزمایشگاه مجهز، روشی برای جرمزدایی از تابلوهای نفیس دارند. آنها با کمک یک شتابدهندهی ذرات، قدمت رادیوکربن را در نقاشی اندازه میگیرند.
اندازهگیری قدمت رادیو کربن روشی برای تخمین زمان مرگ موجودات است. این کار با روش نوینی به نام روش شتابدهندهی طیفسنج جرمی یا AMS انجام میگیرد و میتواند قدمت اشیا و موجوداتی را با بیش از هزاران سال عمر تخمین بزند. عکس زیر دستگاه عظیمالجثهی شتابدهندهی طیفسنج جرمی را نشان میدهد.
«سالواتوره سیانو» مدیر این پروژه است که زیر نظر مرکز ملی تحقیقات فلورانس(CNR) پیش میرود. او دربارهی این پروژه میگوید: « تخریب آثار هنری، حالا پیچیدهتر از گذشته است. به دلایلی مانند اشتباهات انسانی، مشکلات آب و هوایی یا فاجعههای طبیعی و انسانی. پس علم بهدنبال راه حلی مؤثر برای نگهداری از آثار هنری است، تا بتواند تضمینی برای بقای این آثار باشد. البته نه فقط بقایی به قدمت دههها یا قرنها، بلکه به قدمت هزارهها واین واقعاً یک شاهکار علمی بینظیر خواهد بود.»
شاهکاری حاصل همکاری هنرمندان و دانشمندان هنردوست! این همکاری که توانسته تمام مرزهای فرهنگی را گسترش بدهد، یک فناوری کاملاً مدرن خلق کرده و امیدهای زیادی برای بازیابی برخی آثار هنری در حال تخریب به وجود آورده است. با اینحال بیشتر محققان این پروژه که به پروژهی تیمارت مشهور است، معتقدند هنوز راه زیادی برای مرمت بیعیب و نقص آثار هنری باقیاست
و با وجود چنین دستاوردی هنوز برای بسیار ی از آثار تخریب شده هیچ امیدی نیست.
«سسیلیا فروزینی» مدیر یک کارگاه نقاشی بر روی سنگهای سخت در فلورانس میگوید: ما باید انتظارمان را در علم ترمیم آثار هنری و باستانی کمی متعادل کنیم. این آثار نباید بیش از آنچه باید مورد مرمت قرار بگیرند و یادآور عملهای زیبایی، همچون بوتاکس و لیفتینگ برای انسانها باشند. بلکه باید تنها باقی بمانند. مانند یک مادربزرگ دوستداشتنی که میتواند قرنها و قرنها زنده باشد و حضورش را به رخ نوه و نبیره و ندیدهاش بکشد.»