به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج وابسته به بعثه مقام معظم رهبری، یکی از فرائض دینی که اسلام آن را واجب نموده و به شتاب در انجام آن تأکید کرده است، نماز جمعه است. این فریضه به قدری اهمیت دارد که یک سوره در قرآن به نام «جمعه» آمده است.
در حدیثی از پیامبر (صلی الله علیه و آله) آمده است: «ان اللَّه تعالى فرض علیکم الجمعة فمن ترکها فى حیاتى او بعد موتى استخفافا بها او جحودا لها فلا جمع اللَّه شمله، و لا بارک له فى امره، الا و لا صلاة له، الا و لا زکاة له، الا و لا حج له، الا و لا صوم له، الا و لا بر له حتى یتوب»
(خداوند نماز جمعه را بر شما واجب کرده؛ هر کس آن را در حیات من یا بعد از وفات من از روى استخفاف یا انکار ترک کند خداوند او را پریشان میکند و به کار او برکت نمیدهد، بدانید نماز او قبول نمیشود، بدانید زکات او قبول نمیشود، بدانید حج او قبول نمیشود، بدانید اعمال نیک او قبول نخواهد شد تا از این کار توبه کند.)
در سوره جمعه نیز آمده است: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا نُودِی لِلصَّلَاةِ مِن یَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِکْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَیْعَ ذَلِکُمْ خَیْرٌ لَّکُمْ إِن کُنتُمْ تَعْلَمُونَ»
(اى کسانى که ایمان آوردهاید! هنگامى که براى نماز روز جمعه اذان گفته میشود به سوى ذکر خدا بشتابید، و خرید و فروش را رها کنید که این براى شما بهتر است اگر میدانستید.) (9 جمعه)
این آیات وجوب نماز جمعه و حرمت معامله را در هنگام حضور نماز تأکید نموده است. منظور از نداء براى نماز جمعه، همان اذان ظهر روز جمعه است. هنگامی که صدای اذان نماز جمعه بلند میشود، مومنان باید کسب و کار را رها کرده، به سوی نماز که مهمترین یاد خدا است بشتابند.
در روایتی از امام باقر (علیهالسلام) آمده است که فرمودند: وقتى گفته میشود «فاسعوا» معنایش این است که بروید و چون گفته میشود «اسعوا» معنایش این است که براى فلان هدف عمل کنید.
«سعی» در نماز، «سعی» برای قیامت
«سعی» در آیه سوره جمعه معنایش این است که براى نماز جمعه، شارب (سبیل) خود را کوتاه کنید و موى زیر بغل را زایل سازید، ناخن بگیرید، غسل کنید، بهترین و نظیفترین جامه را بپوشید، و خود را معطر سازید، اینها سعى براى نماز جمعه است. و سعى براى روز قیامت هم این است که آدمى خود را براى آن روز مهیا کند، همچنان که فرمودهاند: «وَ مَنْ أَرادَ الْآخِرَةَ وَ سَعى لَها سَعْیَها وَ هُوَ مُۆْمِنٌ»
در روایات آنچنان بر نماز جمعه تاکید گردیده تا اینکه در حدیثی از امام باقر (علیهالسلام) مىخوانیم: نماز جمعه واجب است و اجتماع براى آن با امام (معصوم) واجب است، هرگاه مردى بدون عذر، سه جمعه را ترک گوید عمل واجبی را ترک گفته و کسى سه فریضه را بدون علت ترک نمىکند، مگر منافق.
نماز جمعه هم وزن حج است
روایت شده که «علیک بالجمعة فانها حج المساکین» (نماز جمعه بروید که آن حج مساکین است)
اولین نماز جمعهاى که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) با اصحابشان تشکیل دادند، هنگامى بود که به مدینه هجرت کردند؛ وارد مدینه شدند و آن روز، روز دوشنبه دوازدهم ربیعالاول هنگام ظهر بود. حضرت پیامبر (ص) چهار روز در «قبا» ماندند و مسجد قبا را بنیان نهادند، سپس روز جمعه به سوى مدینه حرکت کرد و به هنگام نماز جمعه به محله «بنى سالم» رسیدند و مراسم نماز جمعه را در آنجا برپا داشتند. این اولین جمعهاى بود که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در اسلام بجای آوردند، خطبهاى هم در این نماز جمعه خواندند که اولین خطبه حضرت در مدینه بود.
نماز جمعه یکی از اجتماعات بزرگ مسلمانان و فریضهای عبادی - سیاسی است. شایسته است خطیب جمعه در خطبههای نماز جمعه مسائل مهمى که با دین و دنیاى مسلمین ارتباط دارد مطرح کند و آنچه مورد نیاز مسلمین در داخل و خارج کشورهاى اسلامى و در داخل و خارج آن مناطق میباشد مورد بحث قرار دهد و مسائل سیاسى و اجتماعى و اقتصادى و دینى را با در نظر گرفتن اولویتها مطرح نماید، به مردم آگاهى بخشد و آنها را از توطئههاى دشمنان با خبر سازد، برنامههاى کوتاه مدت و دراز مدت را براى حفظ جامعه اسلامى و خنثى کردن نقشههاى مخالفان به آنها گوشزد کند.
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: سه چیز است که اگر امت میدانستند چه چیزی در آن برای آنان است بر سر آن با هم منازعه مىکردند؛ اذان و شتاب به سوی نماز جمعه و صف اول نماز.
امام رضا (علیهالسلام) نیز میفرمایند: «خطبه، براى این در روز جمعه تشریع شده است که نماز جمعه یک برنامه عمومى است، خداوند میخواهد به امیر مسلمین امکان دهد تا مردم را موعظه کند، به اطاعت از خداوند ترغیب نماید، از معصیت الهى بترساند.»