زایمان به شرط بی‌دردی!

زایمان غیرطبیعی یا همان سزارین در ایران آمار بالایی دارد؛ به‌طوری‌که به گفته وزیر بهداشت این آمار حدود دو تا سه برابر بیشتر از میانگین جهانی است.محمدحسن طریقت‌منفرد در مراسم بزرگداشت روز ماما با اشاره به آمار 46درصدی زایمان سزارین در کشورمان، از رتبه بالای ایران انتقاد کرد و گفت: متوسط آمار سزارین در دنیا 15تا 25درصد است. وی گفت: سال‌هاست که می‌دانم شما ماماها در جایگاه واقعی خودتان نیستید. نظام سلامت کشور در تبیین شرح وظایف، تکلیف شما را تا امروز مشخص نکرده است و به همین دلیل روشن نیست که ارتباط شما با متخصصان زنان و زایمان چیست، تا کجا وابسته‌اید، تا کجا مستقل و تا کجا همکار هستید.

وزیر بهداشت با بیان اینکه در بسیاری از مناطق کشور به متخصص مقیم دسترسی نداریم، ادامه داد: سال‌هاست که آرزوی احیای جایگاه طب عمومی و مراقبت‌های اولیه را دارم. گرچه محور این موضوع پزشک عمومی است اما ماماها، پرستارها و دیگر رشته‌های پاراکلینیک نیز جزو ارکان آن محسوب می‌شوند.طریقت منفرد در حاشیه این مراسم نیز به خبرنگاران گفت: سال‌هاست تکلیف ماماها در بهداشت و درمان کشور روشن‌نشده و بسیاری از ماماها به حق و حقوقشان نرسیده‌اند.

طریقت‌منفرد در پاسخ به سؤالی درباره زمان ابلاغ تعرفه‌های تشخیصی درمانی سال 92گفت: در این زمینه وظیفه‌مان را در شورای‌عالی بیمه انجام داده‌ایم. تعرفه‌ها اکنون در دولت است و نمی‌دانم چرا ابلاغ نمی‌شود اما فکر نمی‌کنم مشکلی در این زمینه وجود داشته باشد.

زایمان با درد یا بدون درد

زایمان طبیعی چهره ترسناکی بین زنان باردار جوان دارد. کمتر زن حامله‌ای است که در ماه‌های آخر بارداری به انتخاب روش زایمان طبیعی یا سزارین به دیده تردید نگاه نکند. هر کدام منافع و خطراتی برای جنین و مادر به همراه دارد. اما در سال‌های اخیر سزارین گوی سبقت را از یک فرایند طبیعی ربوده و برای خود یکه‌تازی می‌کند.

فرزانه شولی، مامای بیمارستانی در امیدیه خوزستان در گفت‌وگو با همشهری درباره دلایل گسترش عمل سزارین گفت: روش زندگی زنان در سال‌های اخیر تغییر کرده است. عواملی مانند کم تحرکی، دیابت، چاقی مفرط یا هیکل‌های بسیار لاغر مینیاتوری در بافت و شکل لگن تأثیر داشته است. ساختار عضلات لگن بسیاری از زنان نسل جدید تغییر شکل یافته و این عوامل در نتیجه زایمان تغییر ایجاد کرده است.

از طرف دیگر جامعه متخصصان با وجود اینکه هدف زایمان را سلامت جنین و مادر اعلام می‌کنند، حمایت کمی از زایمان طبیعی می‌کنند. همچنین باید اشاره کرد که زایمان به روش سزارین برای متخصصان درآمد بیشتر و مسئولیت کمتری دارد. در زایمان طبیعی شاید مادر 12ساعت در فاز درد قرار بگیرد و این نیاز به حضور متخصص به‌صورت مداوم دارد.

از سوی دیگر تعرفه زایمان سزارین سه‌برابر زایمان طبیعی است. به‌عبارت دیگر اگر یک متخصص برای زایمان طبیعی 70-80هزار تومان دریافت می‌کند برای سزارین که دردسر کمتری برای او دارد و زمان کمتری هم صرف می‌کند 200هزار تومان دستمزد دریافت می‌کند.

حمایت متخصصان در انتخاب روش زایمان بسیار تأثیرگذار است. وی با اشاره به اینکه زایمان طبیعی در بافت‌های سنتی‌تر و روستایی بیشتر رواج دارد گفت: در شهر‌های بزرگ به‌دلیل شاغل‌بودن زنان و ترس از درد ناآشنای زایمان به‌خصوص در زایمان اول، زنان به سمت زایمان غیرطبیعی گرایش بیشتری دارند. در این روش مادران قبل از اینکه وارد اتاق عمل شوند مسکن دریافت می‌کنند. حین عمل هم دردی احساس نمی‌کنند و تا روزهای بعد از آن هم مسکن مصرف می‌کنند.

بنابراین در چنین شرایطی زنان فکر می‌کنند که سزارین فرایند بدون دردی است لذا نسل جدید از این روش بیشتر استقبال می‌کند تا اینکه بخواهد وارد فرایند نامعلوم زایمان طبیعی شود. علاوه بر این از عوارض سزارین اطلاعات کافی به زنان باردار داده نمی‌شود. این متخصص مامایی با اشاره به اینکه بسیاری از افراد تصور می‌کنند اگر برای نخستین بار سزارین انجام دهند دیگر نمی‌توانند زایمان طبیعی را تجریه کنند گفت: در بسیاری از کشور‌های پیشرفته قاعده یک‌بار سزارین انجام دهید برای زایمان‌های بعدی مجبورید سزارین کنید، تغییر کرده و به این نتیجه رسیده‌اند که این قاعده را می‌توان درصورتی که مشکل جسمی در مادر وجود نداشته باشد تغییر داد و زایمان‌های بعدی طبیعی صورت بگیرد. فرزانه شولی درمورد روش‌های زایمان جدید گفت:

هم‌اکنون روش‌های زایمان بی‌درد در بیمارستان‌های دوستدار مادر فراگیر شده است. دراین روش‌ها مادر از 22هفتگی (5/5ماهگی) در کلاس‌های آموزشی تمرین‌های تنفسی و حرکتی شرکت می‌کند و خود را آماده یک زایمان بی‌درد می‌کند.
وی نگاه اجتماعی به زایمان را نیز عامل مهمی در انتخاب سزارین به جای زایمان طبیعی عنوان کرد و گفت:

متأسفانه سزارین، زایمان لوکس به‌حساب می‌آید. هنوز کسانی هستند که فکر می‌کنند که صرف هزینه بیشتر کلاس اجتماعی آنها را بالاتر نشان می‌دهد؛ ضمن اینکه تحمل دردِ بیشتر برای نسل جدید سخت شده است. وی حمایت ماما را در دوران بارداری بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: ماما می‌تواند مثل خواهر در کنار بیماران قرار گیرد. ولی امروزه این نقش به‌دلیل افزایش سزارین کمرنگ شده است.