مقامات سعودی در گذشته با وجود درخواست‌های بسیار، هرگونه دیدار با مخالفان سوریهای را رد کرده‌بود. این رد درخواست به این دلیل بود که سعودی‌ها با سلطه و غلبه اخوان‌المسلمین در شورای ملی مخالفان سوریه و بعدها ائتلاف ملی به‌شدت مخالف بودند. به‌دلیل همین مخالفت بود که مخالفان سوریه مواضع خود را با ترکیه و قطر هماهنگ می‌کردند و بیشتر به این دو کشور رفت‌وآمد داشتند. اما هفته گذشته ناگهان همه‌‌چیز تغییر کرد و سعود‌الفیصل وزیر خارجه عربستان با محمود فاروق تیفور معاون جنبش اخوان سوریه دیدار و گفت‌وگویی دوجانبه داشت.
اخوانی‌ها در گذشته نسبت به هم‌پیمانی و ائتلافشان با قطر و ترکیه اطمینان خاطر داشتند و نیازی نمی‌دیدند که برای نزدیک‌شدن به کشورهای دیگری همچون عربستان امتیاز دهند. اما دیدار هفته گذشته میان اخوانی‌های سوریه و وزیرخارجه عربستان که با ابراز تمایل اخوانی‌ها صورت گرفت، نشان از تغییری در نیروهای منطقه‌ای در قبال سوریه دارد.2 منبع جداگانه نزدیک به مخالفان گفته‌اند که تیفور معاون رهبر جنبش اخوان سوریه، به وزیرخارجه عربستان اطمینان داده که این جنبش قطعا شبیه اخوان‌المسلمین مصر نخواهد بود. این مقام اخوان سوریه همچنین به‌شدت از نقش قطر نزد سعودی‌ها انتقاد کرده‌است. این در حالی است که قطر به احیای اخوانی‌های سوریه بعد از سال 1982کمک زیادی کرد.
البته این نشست به این معنی نیست که در روابط میان عربستان و اخوان‌المسلمین گشایشی ایجاد شده‌است. در سال 2004نایف بن‌عبدالعزیز ولیعهد وقت عربستان که سال گذشته مرد، اخوان را سرمنشا همه مشکلات خوانده‌بود. رابطه میان عربستان و اخوانی‌ها به این زودی خوب نخواهد شد. اما این نشست به ایجاد کانال‌های ارتباطی میان مخالفان سوریه و دولت ریاض کمک می‌کند و به‌نظر می‌رسد معنایش این باشد که ریاض آشکارا مسئولیت مخالفان سوریه را از دوحه تحویل گرفته‌است.
هفته گذشته روزنامه العرب به نقل از منابع مخالفان سوریه نوشت، دوحه به مصطفی السباغ دبیرکل ائتلاف مخالفان سوریه گفته‌است، پرونده سوریه اکنون در دستان عربستان سعودی است. گفته می‌شد که در نشست هفته گذشته مخالفان سوریه با عربستان، ریاض وعده داده که حمایت و پشتیبانی خود را از آنها بیشتر کند به شرط اینکه مخالفان هم بپذیرند ائتلاف را گسترده‌تر کنند و اقلیت‌ها را هم در آن جای دهند. یک منبع نزدیک به این مذاکرات گفته‌است، سعودی‌ها به هیأت مخالفان سوریه گفته‌اند نزدیک 25گروه دیگر ازجمله نمایندگان کردها باید درون ائتلاف گنجانده شوند. حمایت و پشتیبانی سیاسی و مالی بیشتر عربستان از ائتلاف مخالفان سوریه همچنین مشروط به این است که چه‌کسی دولت موقت مخالفان سوریه را اداره کند. مقامات سعودی اعلام کرده‌اند که اگر ائتلاف گسترده‌تر نشود، هیچ حمایتی از آنها صورت نخواهد گرفت.
قسام هثو که ماه گذشته به ریاست دولت موقت مخالفان سوریه انتخاب شد، به‌احتمال زیاد جایش را به کس دیگری می‌دهد. انتصاب او با هماهنگی و هدایت اخوانی‌ها، قطر و ترکیه صورت گرفت و باعث شد که بسیاری از اعضای ائتلاف در اعتراض به این انتصاب استعفا کنند. کناره‌گیری او این پیام را می‌دهد که عربستان ابتکار عمل را در سوریه به‌دست گرفته‌است.
اگر عربستان جای قطر را در معادلان سوریه بگیرد، بسیاری از مخالفان سوری نفس راحتی می‌کشند چرا که خیالشان از نقش و نفوذ تندروهای سیاسی و نظامی در سوریه آسوده می‌شود. در میان مخالفان سوریه بسیاری بر این باورند که اگر سعودی‌ها نقش دیپلماتیک بیشتری در ماجرای سوریه داشته‌باشند، فایده بیشتری نسبت به دخالت‌های قطر دارد. البته ریاض موضعی متضاد دارد و هم از میانه‌روها حمایت می‌کند و هم از نیروهای تندروی سلفی که بتوانند وزنه‌ای دربرابر اخوانی‌ها باشند.
گروه‌های سلفی اگرچه برداشت تندی از قوانین شریعت اسلامی دارند اما از نظر سیاسی به اندازه اخوانی‌ها تندرو نیستند. پایگاه قدرت اخوان‌المسلمین در سوریه چندان گسترده نیست و حمایت قطر از این گروه یکی از اصلی‌ترین دلایل اختلافات میان مخالفان سوریه است. عضویت در ائتلاف مخالفان سوریه تا‌کنون بیشتر براساس رابطه‌های شخصی و توصیه‌های اعضای قدیمی‌تر بوده نه براساس فعالیت و جایگاه سیاسی. به همین‌خاطر مخالفان سوریهای تا‌کنون در مذاکره و روند امور ناتوان بوده‌اند چون بسیاری از آنها تجربه مذاکره و کارهای سیاسی را ندارند. مثلا انتصاب مصطفی السباغ به‌عنوان دبیرکل ائتلاف بعد از آن صورت گرفت که او در دوحه مذاکراتی کرد.
مخالفان سوریهای، کشورهای منطقه را به مداخله در کارشان با حمایت و جانبداری از افراد و گروه‌های درون ائتلاف مخالفان متهم می‌کنند ومی‌گویند همین اعمال نفوذ و جذب گروه‌های مختلف به سمت کشورهای مختلف، مانع از به نتیجه رسیدن مذاکرات مخالفان می‌شود. معاذ‌الخطیب که اخیرا از ریاست ائتلاف استعفا داده در مصاحبه‌ای به شبکه الجزیره گفت، کشورهای منطقه برای گسترده‌ترشدن ائتلاف به ما فشار می‌آورند. او گفت که شخصا مخالف واردشدن بعضی افراد به ائتلاف است. منتقدان ائتلاف مخالفان سوریه می‌گویند که این حرف‌ها انحرافی است و همین کشمکش‌ها باعث شده که آنها به نتیجه‌ای نرسند.
مخالفان سوریه با چالش‌های بزرگی روبه‌رو هستند. از تنش‌های قومی گرفته تا جنگجویان خارجی که به‌صورت مستقل وارد جنگ سوریه شده‌اند. روسیه و آمریکا اخیرا برای تشکیل کنفرانسی بین‌المللی درباره سوریه با حضور نمایندگان دولت و مخالفان توافق کردند. اما از سوی مخالفان سوریه چه‌کسی قرار است به نمایندگی در این کنفرانس شرکت کند؟ چه‌کسی مورد قبول همه مخالفان و مردم سوریه است؟ موضع مخالفان دربرابر دولت سوریه چیست؟ همه این پرسش‌ها قابل‌توجه است.
منبع: نشنال
