عروق چشمی از احتمال ابتلا به زوال عقل می‌گویند

به گزارش مهر، دانشمندان دریافتند که ضخامت عروق خونی در شبکیه که در عقب چشم قرار دارد، می‌تواند سال‌های سلامت مغز را پیش از آغاز زوال عقل نشان دهد.

عروق خونی شبکیه اندازه، ساختار و عملکردی مشابه رگ‌های خونی در مغز دارند و می‌توانند راهی را برای بررسی سلامت مغز در انسان‌های زنده فراهم آورند.

افرادی که مویرگ‌های شبکیه‌ای ضخیم‌تری داشند، شواهدی از نقص عمومی شناختی را با کسب نمرات کمتری در اندازه گیری‌های عملکرد عصب روانشناختی از جمله درک کلامی، استدلال ادراکی، حافظه کارا و عملکرد اجرایی از خود بروز دادند.

به طور شگفت انگیزی این داده‌ها نشان داد افرادی که در سن 38 سالگی وریدچه‌های ضخیم‌تری دارند در کودکی یعنی 25 سال قبل ضریب هوشی پایین‌تری داشته‌اند.

جوانانی که نمرات کمتری در آزمون‌های هوشی از جمله ضریب هوشی داشتند بیشتر در خطر ضعف سلامت و کوتاهی عمر هستند اما در این بررسی عواملی مانند وضعیت اجتماعی اقتصادی و رفتارهای سلامت، کاملا برای این ارتباط در نظر گرفته نشد.

ایدان شالوف، روانشناس دانشگاه دوک از اینکه آیا هوش می‌تواند یک نشانگر برای سلامت مغز به ویژه سلامت سیستم خونی که اکسیژن و مواد مغذی را به مغز می‌رساند باشد، ابزار شگفتی کرد.

حتی پس از آنکه محققان عوامل خطر مختلفی مانند سلامت، سبک زندگی و محیط را در نظر گرفتند، داشتن مویرگ‌های شبکیه‌ای ضخیم‌تر با نمرات ضریب هوشی پایین‌تر در سن سی و هشت سالگی مرتبط شد.

شالوف از تصویربرداری دیجیتالی شبکیه برای مشاهده وضعیت عروقی در مغز استفاده کرد. وی با این شیوه توانست به رگ‌های بسیار کوچک در شبکیه که در عقب مغز قرار دارند نگاهی بیاندازد.

محققان داده‌های یک هزار نفر که از اوریل 1972 تا مارس 1973 در نیوزیلند به دنیا آمده بودند را بررسی کردند. نتایج به دست آمده توجه دانشمندان را به خود معطوف کرد.

محققان مشاهده کردند قطر داخلی وریدچه به نمرات آزمون‌های ذهنی در افراد در سنین 30 سالگی و حتی به نمرات ضریب هوشی در کودکی‌شان مرتبط است.

این نتایج حاکی از آن است که فرایندهایی که سلامت عروقی را به عملکرد شناختی مرتبط می‌کند بسیار قبل‌تر از تصورات پیشین آغاز می‌شود یعنی سال‌ها پیش از آغاز زوال عقل و دیگر زوال‌های مرتبط با سن در عملکرد مغزی.

تصویر برداری دیجیتالی شبکیه، ابزاری است که امروزه عمدتا توسط پزشکان برای مطالعه بیماری‌های چشمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما یافته‌های اولیه محققان حاکی از آن است که این شیوه می‌تواند ابزار تحقیقاتی مفیدی برای دانشمندان عرصه روانشناسی باشد که می‌خواهند ارتباط بین هوش و سلامت را در سراسر عمر بررسی کنند.

مطالعه کنونی به سازوکار خاصی که ارتباط بین رگ‌های شبکیه و عملکرد شناختی را نشان دهد، نمی‌پردازد بلکه محققان گمان می‌کنند که این ارتباط می‌تواند به واسطه تامین اکسیژن در مغز ایجاد شود.

افزایش دانش در مورد رگ‌های شبکیه می‌تواند به دانشمندان کمک کند شیوه‌های تشخیصی و درمانی بهتری را برای افزایش سطح اکسیژن رسانی به مغز بیابند و از این رو از کاهش توانایی‌های شناختی مرتبط با سن جلوگیری کنند.