آسمان این مناطق دیگر آبی نیست. ریز گردها چندسالی است که از چند کشور همسایه در غرب و جنوب ناخوانده وارد کشور می‌شوند و نه‌تنها آسمان را پر از غبار می‌کنند بلکه ریه‌ها و چشم‌های ساکنان این استان‌ها را نیز پرازگرد‌هایی می‌کنند که سلامتی را از آنها می‌گیرد.
گردوغبار یا ریزگرد، توده‌ای از ذرات جامد ریز غبار و گاه دود و... است که در جو پخش شده و دید افقی را میان یکی‌دوکیلومتر محدود می‌کند و برای بیماران تنفسی بسیار زیان‌آور است. ریزگرد همچنین گاه باعث بروز پدیده ماه‌آبی می‌شود. در مریخ ریزگرد رویدادی تقریباً همیشگی است که گاه تا ارتفاع ۳۰ کیلومتری بالا می‌رود و در فصل تابستان شدت گرفته و طوفان‌های شدیدی را ایجاد می‌کند. ریزگردها با هر منشائی که باشند عامل ایجاد‌کننده بیماری‌های متعددی هستند که سلامت افراد به‌خصوص کودکان و افراد سالخورده را تهدید می‌کنند.
مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی کشور چندی‌پیش نسبت به ورود گرد و خاک به 24استان کشور ازجمله تهران هشدار داد. مهندس عبدالرضا امیدوار شهری گفت: بر این اساس گرد و خاک استان‌های کردستان، کرمانشاه، ایلام، خوزستان، بوشهر و با غلظت کمتر زنجان، همدان، لرستان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، مرکزی، قم، اصفهان، قزوین، البرز، تهران و جنوب استان‌های آذربایجان شرقی و غربی را فراگرفته و سبب کاهش دید افقی و افزایش غلظت آلاینده‌های هوا شده است. در جنوب خراسان رضوی، خراسان شمالی، شمال سیستان و بلوچستان و برخی نقاط یزد و کرمان، باد و گرد و خاک سبب کاهش دید افقی و افزایش غلظت آلاینده‌های هوا شده است.
دکتر سیدعلی جوادموسوی عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و فوق تخصص ریه درباره تأثیر ریزگردها بر سلامت افراد به همشهری گفت: ریزگردها عوارض زیادی دارند و می‌توانند کارکرد دستگاه تنفس را با اختلال مواجه کنند. این پدیده برای کسانی که آسم و یا برونشیت دارند مشکلات بیشتری را ایجاد و خطر ابتلا به سرطان‌های ریه را نیز بیشتر می‌کند.
وی در توضیح نحوه تأثیر این ریزگردها گفت: در خاک‌هایی که با ریزگردها به ریه وارد می‌شود به‌خصوص خاک‌هایی که از سمت ترکیه وارد کشور می‌شود، موادی مانند آزبست وجود دارد که خطر مزوتلیوما (mesothelioma) سرطان پرده جنب ریه را بیشتر می‌کند. تأثیرگذاری ریزگردها بستگی به سایز ذرات دارد. اگر این ذرات بزرگ باشند در حلق گیر می‌کنند و مشکل زیادی برای دستگاه تنفسی ایجاد نمی‌کنند اگر کوچک باشند در کیسه‌های هوایی ریه گیر کرده و ایجاد بیماری می‌کنند.
این فوق تخصص ریه با اشاره به اینکه کودکان نیز تحت‌تأثیر این مواد هستند، گفت: آسیب‌پذیری کودکان بیشتر از سایرین است. همچنین در این روزها بیمارانی که سابقه قبلی ریوی داشته باشند با عوارض بیشتری به ما مراجعه می‌کنند. بنابراین من توصیه می‌کنم که در این روزها در داخل خانه بمانید و پنچره‌های خانه را برای ممانعت از ورود ریزگردها عایق‌بندی کنید و سیستم تهویه مطبوع را در خانه فعال کنید.
یک فوق تخصص آنکولوژی کودکان نیز وجود ریزگردهای آلوده به مواد شیمیایی و رادیو اکتیو معلق را تهدیدی برای ابتلا به انواع سرطان‌ها دانست و گفت: درصورتی‌که ریزگردها همراه با مواد رادیو اکتیو و مواد شیمیایی باشد زمینه ابتلا به انواع سرطان‌ها برای افراد به‌وجود می‌آید.
دکتر حسین اصفهانی به ایسنا گفت: تاکنون تحقیقی درخصوص وجود مواد شیمیایی و رادیو اکتیو در ریزگردهای موجود در هوا انجام نشده است اما درصورت اثبات باید برای جلوگیری از این موضوع با جدیت وارد شویم؛ چرا که ممکن است باعث ایجاد سرطان در هر ناحیه‌ای شود.
وی افزود: بهترین کار این است که شهروندان از ماسک‌های ویژه که فیلتر آنها قابل تعویض است استفاده کنند و استفاده از ماسک‌های معمولی هیچ فایده‌ای ندارد. شهروندان در روزهایی که میزان غلظت غبار بالاست باید تا حد امکان در منزل بمانند و کمتر با هوای بیرون در ارتباط باشند و در روزهایی که میزان غلظت غبار بالاست از پوشش‌های مناسب استفاده کنند و تعداد دفعات شست‌وشوی دست و صورت را به چندین مرتبه در روز افزایش دهند.
