پس از موج اول افشاگری از برنامهای موسوم به منشور که در آن جاسوسی افبیآی و سازمان امنیت ملی آمریکا از کاربران ۹ شرکت بزرگ اینترنتی مشخص شد، اکنون همزمان با برگزاری اجلاس گروه ۸ توسط لندن اسناد جدید از جاسوسی این دو کشور از دیپلماتها، سران کشورها و سیاستمداران خارجی خبر میدهد.
روزنامه گاردین که جرقه انتشار اسناد افشا شده توسط ادوارد اسنودن را زد در گزارش جدیدی براساس اطلاعات این مأمور سابق سیا اعلام کرده که سازمانهای اطلاعاتی انگلیس در جریان اجلاس گروه ۲۰ در سال ۲۰۰۹ اقدام به جاسوسی، استراق سمع مکالمات و هک دستگاههای الکترونیکی برای خواندن ایمیلهای سیاستمداران شرکتکننده در این نشست کردهاند.
براساس این گزارش یکی از سازمانهای اطلاعاتی انگلیس موسوم به مرکز ارتباطات دولتی(GCHQ) در جریان این نشست با استفاده از روشهای مختلف اقدام به جاسوسی از سران کشورها و سیاستمداران شرکتکننده در 2نشست آوریل و سپتامبر ۲۰۰۹ کرده بود تا بتواند به اطلاعات محرمانه کشورهای مختلف دست پیدا کند.
گزارشها نشان میدهد که در جریان این دو نشست این سازمان جاسوسی انگلیس ارتباطات تلفنی و الکترونیکی سیاستمداران را تحت کنترل داشته و اطلاعات بهدست آمده از آنها را مورد بررسی قرار میداده است. یکی از برنامهها در این رابطه راهاندازی کافینتهای قلابی بوده است که سیاستمداران و دیپلماتهای شرکتکننده به استفاده از آنها ترغیب میشدند. روی رایانههای این کافینتها برنامههای ثبت عملکرد فرد نصب شده بودند تا اطلاعات و کلمههای عبور افراد ذخیره شوند.
در این برنامه جاسوسی برخی شرکتکنندگان مورد توجه ویژهای بودهاند، ازجمله دیمیتری مدودف، رئیسجمهور وقت روسیه و وزیر اقتصاد ترکیه. گفته میشود مکالمات تلفنی مدودف پس از استراق سمع تبدیل به گزارش ویژهای شده و در اختیار مقامهای بلندپایه انگلیس، اتریش، کانادا و نیوزیلند قرار گرفته است. در این برنامه جاسوسی مشترک میان واشنگتن و لندن، مقامهای سازمان امنیت ملی آمریکا هم خواستار شنیدن مستقیم مکالمههای مدودف با مسکو بودهاند که از طریق ماهواره انجام میشد.
گفته میشود تیمی از مأموران سازمان امنیت ملی آمریکا در انگلیس مستقر شده بودند تا تماسهای مدودف را طی این اجلاس رمزگشایی کنند. افشاگری درباره جاسوسی از سران و دیپلماتهای کشورهای مختلف در حالی صورتگرفته که انگلیس در حال برگزاری اجلاس گروه ۸ در ایرلند شمالی است. در بخشی دیگری از این اسناد همچنین تلاش نهادهای اطلاعاتی انگلیس ازجمله امآی۶ برای دسترسی به شبکه وزارت امور خارجه آفریقای جنوبی(یکی از اعضای گروه ۲۰ و عضو ناظر گروه ۸) افشا شده است.
پیش از این اسناد افشاشده توسط ادوارد اسنودن که بهعنوان کارشناس کامپیوتر برای سیا و سازمان اطلاعات ملی آمریکا فعالیت میکرد، جاسوسی اطلاعات کاربران حداقل ۹ شرکت اینترنتی مهم ازجمله گوگل و فیسبوک را افشا کرده بود. اکنون اما این گزارش جدید سطح جاسوسی آمریکا و انگلیس را بهطور جدیتری نشان میدهد. ادوارد اسنودن که برای جلوگیری از بازداشت خود از روز ۲۰می به هنگکنگ رفته، اکنون مورد حمایت فعالان دمکراسی قرار گرفته است.
گروهی از حامیان دمکراسی با برگزاری تظاهرات و نشستهای مختلف اعلام کردهاند که از اسنودن در مقابل تلاش آمریکا برای بازداشت او حمایت خواهند کرد. دیوید کامرون، نخستوزیر انگلیس با افشای این جاسوسی کشورش روز گذشته با وجود سؤالهای خبرنگاران حاضر به پاسخگویی نشد و اعلام کرد پاسخی به سؤالها در این رابطه نخواهد داد. درحالیکه کشورهای مختلف در روزهای گذشته واکنشهای تندی نسبت به برنامه جاسوسی آمریکا و انگلیس داشتهاند دولت چین هم روز گذشته خواستار توضیح آمریکا در این رابطه شد.