به عبارت سادهتر فیلترینگ را میتوان در جایجای تاریخ گسترده زندگی بشر مشاهده کرد. مسئله اینجاست: همانگونه که آزادی مطلق نادرست است، فیلترینگ مطلق هم نادرست است. هزینههای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ناشی از فیلترینگ نابجای اینترنت بسیار گزاف خواهد بود. حال آنکه اگر همین هزینه صرف سرمایهگذاری فرهنگی میشد، امروز شاید نیازی به چنین پالایههایی نبود.
از ویژگیهای قانون یکی شفاف بودن آن است. قانون باید به روشنی حد و مرزها را نمایان کرده باشد. هرگونه انجام موجب بروز رفتارهای سلیقهای و گریز از مجازات میگردد. گاه میان معنای کاربردی یک واژه با برداشت عمومی آن اندازه تفاوت ماه آسمان و ماه برکه فاصله وجود دارد و اگر فیلترسازی با ظرافت و دقت به کار نرود، اصل ماجرا فراموش خواهد گشت. هر گردی گردو نیست...
آیا قبول دارید که آزموده را آزمودن خطاست؟ با فناوری نمیتوان شوخی کرد. نمیتوان جلوی انتشار آن را گرفت. رایانه را امروز یک نوجوان 13 ساله مثل کف دست میشناسد. اما همین ده – پانزده سال پیش بود که برای ما حافظه بالای یک مگابایت رویایی بیش نبود.
مشکلات روانی – اجتماعی
پیش از این تحت عنوان آسیبشناسی روانی و اینترنت به بیماریهایی که از سوءکاربرد اینترنت حاصل میشود به تفصیل سخن گفته شده. اما عدم کاربرد آزادانهتر خود موجب اختلال خواهد شد.
1 – درماندگی آموخته شده - اگر من نتوانم شرایط نامناسبی را دگرگون کنم، به درماندگی دچار میگردم یعنی خود را در حل آن مشکل و مشکلات مثابه با آن ناتوان میبینم. به طور مثال در انجمن دفاع از حقوق کودکان عضو نمیشوم. من در اینجا آموختهام که شرایط را نمیتوانم تغییر دهم.
2 – افسردگی – افراد ناتوان و بیچاره اغلب افسردهاند. غم ناشی از عدم کنترل بر شرایط آنها را به ورطه افسردگی میکشاند.
3 – پرخاشگری – اگر شرایط را نتوانم تغییر دهم امکان دارد دچار پرخاشگری هم بشوم. به طور مثال دیگران را هک کنم و یا مزاحم دیگران بشوم.
4 – بحران هویت – فکر میکنید چرا ما ایرانیها اینقدر چت میکنیم؟ اکثر چترها حتی جستجو کردن در سایتی مثل گوگل را هم بلد نیستند. علت محدود بودن گزینههای کاربرد اینترنت است و این یعنی آسیبهای ناشی از گفتگو در اتاقهای غیراخلاقی یا برقراری روابط نادرست و مخرب با کسانی که نمیشناسیم. و از بعد اجتماعی:
- حرفهایها ایزوله میشوند.
- متخصصان از کاربرد آزاد علوم محروم میگردند.
- دیگران از این که ما واژه سکس به معنای جنس مرد و زن را هم فیلتر کردهایم به ما میخندند و غرور ملیمان را به سخره میگیرند.
- هویت ملی – اجتماعیمان تحت تاثیر ناآگاهیهای افراد قرار میگیرد.
- کسب کارهای سایبرنتیک مختل میگردد.
- و مواردی از این قبیل.
شفاف سازی
پیشنهادهای زیر راهگشای برخی از کاستیهای مربوط به فیلترینگ خواهد بود:
1 – فیلترینگ فلهای کاری غیرحرفهای است. کاری که میتوان با سوزن انجام داد را با میل بافتنی انجام نمیدهند.
2 – کارگاههای آموزشی در مراکز دولتی، فرهنگسراها و مدارس برگزار کنید و هزینههای مسدودسازی را به سرمایهگذاری تبدیل سازید.
3 – خانوادهها را آگاه کنید تا بخشی از اعمال نفوذها توسط آنها صورت پذیرد.
4 – با جذابسازی وطنی اینترنت، نگذارید عمر و هویت جوانان این مرز و بوم در چترومها هدر رود.
5 – کاربرد اینترنت موجب صرفهجویی در وقت و هزینه و کاهش بار ترافیکی میشود. زمینه همهگیر شدن آن را فراهم آورید.
6 – استفاده از نسخههای اینترنتی مطبوعات و کتابها را تبلیغ کنید.
7 – به آسیبهای ناشی از کژرفتاری در اینترنت در بخشی از کتابهای آموزش و پرورش اشاره کنید.