حمیدرضا حاجی‌بابایی که سال‌ها در کسوت نمایندگی مردم در مجلس شورای اسلامی از وزرای آموزش و پرورش انتقاد می‌کرد، در دولت دوم احمدی‌نژاد با رأی بالای همکاران خود وارد ساختمان شهید رجایی شد اما در مدت وزارتش با وجود چندبرابر شدن بودجه، بیشترین پول را برای تحصیل حتی در مدارس دولتی عادی از مردم گرفت.طی 4سال اخیر تب تبدیل مدارس دولتی عادی به مدارس خاص و شهریه‌بگیر افزایش یافت، اصل 30قانون اساسی که بر رایگان بودن تحصیل تا پایان دوره متوسطه تأکید دارد، زیر پا گذاشته شد و در مدارس دولتی عادی هم به بهانه‌های مختلف از پدران و مادران دانش‌آموزان پول دریافت شد.
همچنین با شعار اعتبار بخشی به مدارس دولتی، مدارس عادی دولتی که به لحاظ امکانات و کادر آموزشی شرایط مناسبی داشتند به مدارس استعدادهای درخشان، نمونه دولتی، هیأت امنایی و شاهد تبدیل شد و بدین‌ترتیب شانس تحصیل دانش‌آموزان در مدارس عادی دولتی که نه شرط معدل و آزمون ورودی دارند و نه شهریه می‌گیرند تقریبا به صفر رسید.اکنون بدون استثنا در مدارس دولتی عادی هم از مردم برای تحصیل فرزندانشان به عناوین مختلف مانند «همیاری»، «کمک‌های داوطلبان» و«کمک به هوشمندسازی مدارس» پول دریافت می‌شود؛ البته این مبالغ ربطی به کلاس‌های فوق‌برنامه و تقویتی ندارد.
تنوع مدارس از بد تا خوب
حاجی‌بابایی در نخستین ماه‌های حضورش در وزارت آموزش و پرورش از فعالیت مدارس گوناگون انتقاد کرد. وی در تابستان89 انتقادهای خود را علنی کرده و با انتقاد از فعالیت مدارس استعدادهای درخشان و جداسازی دانش‌آموزان نخبه در این مدارس اعلام کرد: دانش‌آموزان معدل ۱۹ و ۲۰ و معدل ۱۲ باید در یک کلاس و در کنار هم تحصیل کنند، چراکه این تنوع موجب زیبایی و افزایش سطح علمی کلاس‌ها می‌شود.وزیر آموزش و پرورش تأکید کرد: این هنر نیست که دانش‌آموزان معدل بالا را دور هم جمع کنیم بلکه هنر مدارس این است که دانش‌آموزان معدل ۱۲ و ۱۳ را جمع کرده و در پایان سال معدل آنها را به ۱۷ یا ۱۸ برسانند. وی گفت: در رویکرد جدید به‌دنبال کاهش تنوع مدارس که در حال حاضر به شکل مدارس عادی، نیمه‌دولتی، هیأت امنایی، تیزهوشان، غیردولتی و وابسته فعالیت می‌کنند، هستیم.
توقف توسعه مدارس خاص
تنها به فاصله چند روز از ابراز مخالفت صریح وزیر آموزش و پرورش از تنوع بیش از حد مدارس و جداسازی دانش‌آموزان نخبه در برخی مدارس خاص، ابراهیم سحرخیز، معاون آموزش متوسطه او از توقف توسعه مدارس نمونه دولتی، استعدادهای درخشان و شاهد خبر داد.
معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش در این‌باره به مهر گفت: این کاهش را با یک شیب ملایم و با اعمال محدودیت در توسعه مدارس نمونه دولتی، شاهد و سمپاد از سال تحصیلی جاری (90-89) آغاز می‌کنیم تا مدارس دولتی تقویت شوند و در بین مردم جای خود را باز کنند.سحرخیز درباره انتقاد وزیر آموزش و پرورش درباره تنوع مدارس اظهار کرد:
هم‌اکنون مدارس کشور طبقاتی شده‌اند به‌طوری که مدارس سمپاد و برخی از مدارس غیردولتی از راه‌های گوناگون دانش‌آموزان نخبه را از مدارس عادی جدا می‌کنند و فرصت رقابت و هم‌اندیشی دانش‌آموزان در سطوح مختلف تحصیلی را گرفته‌اند.وی افزود: ما به‌دنبال آن هستیم که کیفیت آموزش در مدارس دولتی را افزایش دهیم و با واردکردن دبیران متخصص به مدارس به سمت عدالت آموزشی حرکت کنیم.
توسعه مدارس خاص
رویکرد وزارت آموزش و پرورش در 3سال اخیر اما در عمل کاملا مغایر با گفته‌های وزیر و معاونش است، تعداد مدارس خاص (استعدادهای درخشان، نمونه دولتی، هیأت‌امنایی و شاهد) به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. برای مثال با وجود تحصیل بیش از 450هزار دانش‌آموز در مدارس شاهد، تنها 80هزار دانش‌آموز جزو طرح شاهد و ایثارگران هستند. براساس اعلام رئیس مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوان، تعداد مدارس استعدادهای درخشان در مهرماه88، 338مدرسه بوده که در مهرماه92 به 660 مدرسه می‌رسد.مهری سویزی، رشد مدارس سمپاد طی 3سال اخیر نسبت به 30سال گذشته را حدود 96درصد اعلام کرد.
در همین حال وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه مدارس تیزهوشان (استعدادهای درخشان) در 2سال اخیر رشد و توسعه قابل‌توجهی داشته است، اعلام کرد: با افزایش 130مدرسه به جمع مدارس سمپاد، 665مدرسه سمپاد از مهرماه92 در سراسر کشور فعالیت خود را آغاز خواهند کرد.همچنین به گفته معاون آموزش متوسطه وزیر آموزش و پرورش در اسفند‌ماه91، تعداد مدارس نمونه دولتی از 437مدرسه در سال 88 به 1286 مدرسه در سال91 افزایش یافته است.
فراموشی عدالت آموزشی
با وجود کاهش روزافزون تعداد مدارس دولتی عادی و به تبع آن کم شدن امکانات آموزشی رایگان و تحصیل دانش‌آموزان اقشار کم‌بضاعت در مدارس عادی، وزیر آموزش و پرورش مدعی است که «تمام اقداماتی که در سال‌های اخیر انجام شده در راستای برقراری عدالت آموزشی در سراسر کشور است.»
نگاه دولت جدید
مشاور رئیس‌جمهور منتخب در حوزه آموزش و پرورش گفت: متأسفانه وضعیت آموزش و پرورش از نظر کیفیت مدارس به‌ویژه مدارس دولتی قابل دفاع نیست. محمدعلی نجفی اظهار کرد: 2سال است که به مدارس سرانه دانش‌آموزی پرداخت نمی‌شود. وزیر پیشین آموزش و پرورش تأکید کرد: جلوگیری از اختلاف طبقاتی این نیست که مدارس غیرانتفاعی را ببندیم، بلکه باید مدارس دولتی را ارتقا دهیم.
