فارغ از نسبت سیاست و سیاست ورزی و سنت رفتاری حوزه علمیه قم با این حوزه از دانش و رفتارو همینطور تأثیر و تاثر نهاد روحانیت شیعی در نهاد سیاست باید گفت که اگر سیاست را در مفهومی عام بهمعنای رفتاری سیاسی و نیز دانش به چنین رفتاری درنظر بگیریم بدون تردید آنگونه که مولف کتاب «دانش سیاسی در حوزه علمیه قم» دکتر عبدالوهاب فراتی مینویسند «روحانیت بهعنوان قدیمیترین و قدرتمندترین نهاد مدنی ایران در هر دو عرصه فعالیت مستمری داشته است» و به تبع خود همین ادعا میتواند ضرورت فهم تاریخی و رفتارشناختی این نسبت را تبیین کند. کتاب حاضر که توسط پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در 446صفحه منتشر شده است با بهعهده گرفتن پژوهش در این زمینه به نوعی فصل نوینی را در بازشناسی رفتار حوزه علمیه قم بهعنوان یک نهاد مدنی و نسبت آن با دانش سیاسی در گذشته و امروز آغازیده است.
کتاب در 4 فصل با عناوین کلیات و تمهیدات نظری، انقلاب اسلامی و رونق دانش سیاسی در حوزه علمیه قم، حوزه علمیه و رشد گفتوگوهای دانشی درباره سیاست و مراکز آموزش دانش سیاسی در حوزه علمیه قم سامان یافته است که طی آن نویسنده کوشیده در اثری پژوهشی و جامعهشناسانه برای نخستینبار ضمن ارائه توصیفی تفصیلی از دانش سیاسی در حوزه علمیه قم این مسئله را نیز عنوان کند که دانش سیاسی در حوزه علمیه قم برایند تعامل و ترابط 3 مولفه نص اسلامی، روحانیت بهعنوان مفسر و شرایط اجتماعی و سیاسی است و دیگر اینکه شرایط جدید پس از پیروزی انقلاب باعث شده تا روحانیت زندگی سیاسی مومنان را بر حسب نشانههای نص، مفهومی کند و این خود سبب تکوین دانشهای سیاسی مستقل و رواج مطالعات سیاسی در فضای علمی حوزه علمیه قم شده است.