حجت‌الاسلام سیدضیاءالدین کیاءالحسینی، عضو هیئت علمی اقتصاد دانشگاه مفید در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، با تأکید بر لزوم الگوگیری از سیره عملی کریم اهل بیت، امام حسن مجتبی(ع) در ابعاد مختلف سبک زندگی در جامعه کنونی گفت: تمامی ابعاد زندگی معصومین(ع) کامل است و نمی‌توان گفت که بخشی از زندگی آن بزرگواران قوی‌تر از جنبه‌های دیگر است. اما ما بر حسب نیازهای خود، بعضی از ابعاد زندگی ایشان را پررنگ‌تر می‌بینیم.
وی افزود: اگر انسان تفاوتی در زندگی ائمه معصومین با همدیگر مشاهده می‌کند ، این تفاوت‌ها نشات گرفته از شرایط زمانی و مکانی و همچنین شرایط حکومتی است که آن بزرگواران در آن قرار داشتند و تمام شئون زندگی فردی و اجتماعی ما می‌تواند متأثر از سبک زندگانی ائمه طاهرین(ع) باشد.
عضو هیئت علمی اقتصاد دانشگاه مفید افزود: با توجه به شرایطی که امام حسن(ع) در آن زندگی می‌کردند چند نکته برجسته در سیره عملی این امام همام نمایان است. امام با توجه به شرایطی که پیش آمد و حکومت از دست ایشان خارج شد، هنگام بازگشت به مدینه وظیفه خود می‌دیدند که خانوارهایی را که به واسطه جور و ستم حکومت، مورد ظلم قرار گرفته و فقیر شده بودند، دستگیری کنند و طبق روایاتی که از سبک زندگی ایشان به دست ما رسیده، ایشان چند بار تمام اموال خود را بین فقرا تقسیم کرده‌اند.
حجت‌الاسلام کیاءالحسینی ادامه داد: با توجه به این مطالب و فارغ از مسائل سیاسی موجود در کشور، با وجود مشکلات اقتصادی مردم وظیفه افراد متمکن جامعه نسبت به افرادی فرودست سنگین تر است. برای مثال در حال حاضر که در ماه مبارک رمضان به سر می‌بریم، اگر متدینین نسبت به خانواده‌های در دهک‌های پایین‌تر جامعه مساعدت نکنند و آنها به علل مختلف از جمله فصل گرما و افزایش قیمت مواد غذایی و... موفق به روزه‌داری نشوند، قطعا نسبت به روزه نگرفتن آنها تکلیف خواهند داشت. با این اوصاف اگر این طیف در روز قیامت به محضر خدای تبارک و تعالی شکایت کرده و بگویند به خاطر نابسامان بودن وضعیت معاش و سرپناه و سایر ملزومات نتوانسته‌اند روزه‌دار باشند، قطعا متدینان جامعه مسئول خواهند بود.
وی افزود: همین عملکرد امام مجتبی(ع) در تقسیم اموال و دستگیری از فقرا نمونه بارزی است که وظیفه اغنیا را در چگونگی برخورد با اقشار ضعیف جامعه بر همگان نمایان می‌کند و این یکی از پیام‌های مهمی است که می‌توان از زندگی ایشان دریافت. امروز گرچه تحریم‌های دشمنان اسلام دربه وجود آمدن وضعیت موجود نقش داشته است، اما باید بپذیریم که بخشی از این مشکلات به خاطر سوء مدیریت‌ها در کشور به وجود آمده است: مانند تلاطم‌های ارزی و تلاطم‌های نرخ قیمت‌ها و موارد دیگر.
حجت‌الاسلام کیاءالحسینی گفت: پیام دیگری که از زندگی امام حسن می‌توان گرفت، در مورد کار و فعالیت ایشان است. وقتی آن حضرت به عنوان یک امام معصوم به مدینه بازگشتند، ابایی از کار کردن نداشته و اساسا کار را برای خویش یک وظیفه می‌دانستند. تاریخ زندگانی ایشان نشان می‌دهد که بارها آن حضرت را در مزرعه و حتی محل کار دیگران دیده اند .لذا با توجه به این الگوی عملی انسان درمی‌یابد که در هر جایگاهی که هست باید برای خانوار و جامعه خود شخص فعال و مفیدی بوده و در زمینه اقتصادی برای افراد تحت تکفل خود نان‌آور خوبی باشد، چراکه اساسا کار و تلاش برای معاش خانواده در اسلام نوعی جهاد تلقی میشود .
وی اضافه کرد: نهادینه کردن و التزام به خصیصه حلم و بردباری امام حسن در شرایط کنونی ما بیش از پیش ضروری به نظر می‌رسد، چراکه به قول اقتصاددانان هزینه فرصت در حال حاضر بسیار زیاد است؛ به این معنا که اگر افراد احساس کنند که اگر ساعتی از وقتشان را در جای دیگری صرف کنند و به کارهای دیگری که درآمدی ندارند بپردازند، این تفکر به ذهنشان متبادر میشود که به همان میزان درآمد را از دست داده‌اند و در علم اقتصاد از این موضوع با عنوان هزینه فرصت از دست رفته یاد میشود. طبیعتا با قرار گرفتن افراد در مشاغل بالا در جامعه، هزینه فرصت از دست رفته بیشتر خواهد بود. برای نمونه یک جراح که با یک عمل جراحی یک ساعته مقدار بسیار زیادی کسب درآمد می‌کند، با از دست دادن یک ساعت کاری هزینه فرصت از دست رفته‌اش را بیشتر حس خواهد کرد؛ چراکه درآمد زیادی را که می‌توانست با کار کردن به دست بیاورد، به خاطر پرداختن به کاری که درآمدی در آن نیست از دست می‌دهد و مشاغل دیگر هم به همین ترتیب هستند.
عضو هیئت علمی دانشگاه مفید عنوان کرد: در حال حاضربا توجه به هزینه فرصت افراد احساس می‌کنند که هزینه فرصت زندگیشان بسیار بالاست و لاجرم با بالا بودن هزینه زندگی، شتاب انسان برای استفاده هر چه بیشتر، برای کسب درآمد و به دست آوردن فرصت‌های بیشتر، افزون‌تر خواهد بود. اما توجه داشته باشیم که شتاب بیشتر یعنی عدم تعادل بیشتر و در نتیجه خشم و غضب بیشتر؛ و در چنین وضعیتی رقابت برای گرفتن فرصت‌ها و از آن خود کردن فرصت‌های دیگران نیز بیشتر خواهد شد. اما انسان با نگاه به زندگی و سیره رفتاری امام حسن مجتبی(ع) در می‌آید که ایشان بسیار اهل حلم و بردباری بودند.
وی خاطرنشان کرد : گرچه بزرگان کشور در قالب اتخاذ سیاست کلان و البته صحیح وظیفه آماده‌سازی بستر مناسب برای بردباری هرچه بیشتر افراد را بر عهده دارند، اما اگر این بستر فراهم نشد چه باید کرد؟ آیا باید دست به هر کاری زد؟ نقش وظیفه انسانی در این صورت به چه نحوی است؟ توجه داشته باشیم که امام حسن مجتبی(ع) در شرایطی ملتزم به این مهم بودند که اساسا در این رابطه بستری در جامعه فراهم نبود، لذا ما نیز به عنوان شیعیان حضرات معصومین باید در حد توان در این راستا گام برداریم و در صورت مشاهده مسائل از این دست، حلم و بردباری بیشتری از خود نشان دهیم؛ یعنی در مواجهه با فرصت از دست رفته و یا مواجهه با افرادی که درصدد گرفتن فرصت‌های ما هستند، بردباری بیشتری نشان دهیم. البته پرواضح است که این بردباری به منزله عقب‌نشینی و تقدیم فرصت به این دست افراد نیست.
حجت‌الاسلام کیاءالحسینی در رابطه با ارائه راهکاری برای عملیاتی و نهادینه کردن حلم در وجود انسان‌ها گفت: این موضوع رابطه مستقیمی با خودسازی دارد و مسئله‌ای شخصی به حساب می‌آید، چراکه انسان باید خودش، خودش را ملزم به رعایت این امر در زندگی فردی و اجتماعی بکند. اما حتی وضعیت اقتصادی موجود، مسقط تکلیف از هیچکس نیست و این‌که بیان میشود، همه به اندازه وسع خود در قبال مسائلی از این دست مسئول هستند درست است، ولی این گفته دال بر این نیست که ما وسع را محدود کنیم، بلکه اتفاقا باید برای افزایش وسع و ظرفیت خود تلاش کنیم.
