برای بررسی بیشتر این دیدگاهها با دکتر احمدحاتمییزد، مدیرعامل پیشین بانکهای صادرات و تجارت و کارشناس مسائل بانکی گفتوگو کردهایم.
- فکر میکنید آقای سیف میتواند در این مسئولیت مهم موفق عمل کند؟
یکی از اصلیترین ویژگیهای ایشان، ارتباط با 2رکن دیگر اقتصادی در دولت یعنی وزارت اقتصاد و معاونت نظارت راهبردی است. اینکه رئیسکل بانک مرکزی با سایر اعضای تیم اقتصادی دولت هماهنگ باشد، بسیاری از کمبودهای دیگر را پوشش خواهد داد. در دولت قبل این ناهماهنگی میان بانک مرکزی و سایر ارکان اقتصادی دولت، مشکلات زیادی را بهوجود آورده بود که توجه به این موضوع در دولت جدید میتواند اتفاق خوشایندی باشد. امیدواریم این هماهنگی به نفع اقتصاد کشور تمام شود.
- عدهای معتقد بودند که رئیسکل بانک مرکزی باید اقتصاددان باشد و بیشتر از مباحث بانکداری در موضوعات اقتصادی تسلط داشته باشد. نظر شما چیست؟
از نظر کارشناسی، بانک مرکزی غنی است. آقای سیف میتواند در سمتهای مختلف، در معاونتها و مدیریتها، از کارشناسان مختلف بهره بگیرد تا ضعف کارشناسی اقتصادی احساس نشود. چراکه یک نفر نمیتواند در همه زمینهها متخصص باشد. رئیسکل بانک مرکزی هماهنگکننده میان وزیر اقتصاد، رئیس سازمان برنامه و رئیسجمهور خواهد بود. آقای سیف میتواند این موضوع را مدیریت کند. ارتباطات ایشان با گروههای سیاسی و کابینه نیز خوب است و از حمایت مدیران بانکی برخوردار است. در این شرایط که حمایت همهجانبهای از رئیسکل بانک مرکزی وجود دارد، شانس موفقیت او بیشتر میشود.
- از نظر شخصی، ایشان تا چه میزان به حفظ استقلال بانک مرکزی اهتمام دارد؟
اگر از طرف مقامات بالا روی ریاست بانک مرکزی فشار وارد شود، یک نفر نمیتواند این فشار را تحمل کند. امیدوارم که شخص رئیسجمهور و تیم اقتصادی دولت، اصل استقلال بانک مرکزی را پذیرفته باشند و ضرورتی برای اعمال فشار به بانک مرکزی احساس نکنند که منجر به خدشهدارشدن استقلال بانک شود. نمیتوان انتظار داشت یک نفر بتواند در برابر فشار گروههای مختلف نظیر گروههای سیاسی، اعضای کابینه و مدیران اقتصادی که درخواست نقدینگی ریالی و ارزی آنها سیری ناپذیر است، بایستد. آقای سیف برای حفظ استقلال بانک مرکزی نیاز به حمایت شخص رئیسجمهور و کابینه دارد. ایشان از نظر شخصی معتقد به استقلال بانک مرکزی است اما اینکه بتواند مقاومت کند، بستگی به حمایت سایر اعضای دولت دارد.
- اولین اظهارنظر رئیسکل جدید بانک مرکزی در مورد افزایش نرخ سود بانکی را چگونه ارزیابی میکنید؟
اگر حجم نقدینگی در کشور کنترل شود، موضوع نرخ سود بانکی خودبهخود حل خواهد شد. اگر جای ایشان باشم، بیشتر از آنکه روی نرخ سود بانکی پافشاری کنم، بر حجم نقدینگی، تأکید میکنم. نرخ سود بانکی در هر شرایطی حتی با وجود اعمال قانون و دستورالعمل، راه خود را براساس عرضه و تقاضا پیدا میکند. مناسبات اقتصادی هرگونه مقاومتی را در هم میشکند و در مسیر عرضه و تقاضا پیش میرود.
در دولت قبل هم نرخ سود با دستور پایین آمد اما سرانجام همه سدها شکسته شد و نرخ بالا رفت. نرخ سود در بازار و براساس مناسبات بانکها راه خود را پیدا میکند، اما کنترل نقدینگی و به تبع آن کاهش تورم با مدیریت بانک مرکزی امکانپذیر است. در این شرایط نرخ سود هم خود را با تورم هماهنگ میکند. رابطه علت و معلول را نباید باهم اشتباه گرفت. کنترل تورم از طریق نرخ سود انجام نمیشود بلکه با کاهش نقدینگی این امر امکان پذیر است.