یکی از این ویژگیها لابیگری است که قدمتی به اندازه تاریخ سیاسی این کشور دارد. درباره لابیگری با دکتر مارک کتس استاد دولت و سیاست در دانشگاه جورج میسن در شهر فرکس در ایالت ویرجینیاگفتوگو کردیم.
- جایگاه لابیگری در نظام سیاسی آمریکا چگونه است؟
گروههای متعددی هستند که منافع مختلف را در قبال سیاستهای داخلی و خارجی نمایندگی نمیکنند و البته مهمترین آنها در عرصه سیاست داخلی هستند. بسیاری از این گروهها در واقع شرکتها و اتحادیههای کارگری و غیره هستند. آنها خواستار حفاظت از منافع خود در ارتباط با مالیات و هزینهها در جریان قانونگذاری هستند. این لابیگری باید منجر به رأی مثبت برای گروهها شود و البته برای اعضای کنگره هم عواید مالی دارد، زیرا آنها باید هزینه ستادهای انتخاباتی خود را در دورههای نمایندگی بدهند. گروههایی هم هستند که رأیدهندگان زیادی در اختیار دارند و میتوانند رأیدهندگان را به سوی آن دسته از اعضای کنگره که مدافع منافع خود هستند، هدایت کنند.
- لابیگری مربوط به دولتهای خارجی در آمریکا چگونه است؟
شرکتهای حقوقیای هستند که وظیفه رسیدگی به منافع کشورهای خارجی را در کنگره بر عهده میگیرند. دولتهای زیادی هستند که با این شرکتها در ارتباط هستند. برخی کشورها در این کار مهارت زیادی پیدا کردهاند. عمان را درنظر بگیرید. در گذشته، سفارت آن در آمریکا عملاً کاری نمیکرد. یک شرکت حقوقی تمامی کارهای مربوط به آن را ازجمله روابط عمومی در کنگره انجام میداد. در آمریکا شمار افرادی که عمان را بشناسند زیاد نیست، اما در کنگره کسانی که عمان را میشناسند، عموماً نظر خوبی به آن دارند. یادم میآید پس از آنکه عراق به کویت حمله کرد، یمن از آن طرفداری کرد. دولت جورج بوش پدر از دست دولت یمن عصبانی بود.
کاری که دولت یمن کرد، این بود که یک شرکت حقوقی آمریکایی را بهکار گرفت تا به بازسازی رابطه کمک کند. این برنامه ارزانی نبود، اما آنان به این نتیجه رسیده بودند که ارزش آن را دارد. این کار به کندی پیش رفت. در دهه 1990از این بحث میکردند که یمن دمکراتیک است. پس از آغاز جنگ با تروریسم هم اعلام کردند ما متحد شما هستیم. در همین دهه، سودان رابطه خوبی با آمریکا نداشت و میخواستند این رابطه را بهتر کنند. آنها یک شرکت حقوقی آمریکا را بهکار گرفتند. من متعجب نخواهم شد اگر قرار باشد درمقطعی رابطه ایران و آمریکا بهتر شود، ایرانیها شرکتی را به این منظور بهکار میگیرند.
- آیا موفقیت لابیگری به میزان پولی بستگی دارد که در آن هزینه میشود؟
یک دلیل موفقیت لابیگری میزان پول است. البته که باید پول صرف این کار شود. همچنین باید دید این شرکتها چه حرفهایی را به طرفهای خود میزنند. هر کدام از این شرکتها استعداد خاصی در این زمینهها دارند. همچنین این شرکتها به دولتهای طرف قرارداد خود بازخورد هم میدهند؛ مثلاً میگویند اگر چنین چیزی را میخواهید، باید این کار مشخص را انجام دهید. در واقع این شرکتها به دولت طرف قرار خود هم به نوعی مشاوره میدهند و البته اگر آنها احساس کنند آن دولت حسن نیت ندارد، آن را از شمار مشتریان خود حذف میکنند. عراقیها در زمان صدام حسین در دهه 1980، برنامه روابط عمومی گستردهای داشتند و نزار حمدون سفیر آنها بسیار فعال بود. وی حتی با گروههای یهودی آمریکا هم ارتباط داشت. استدلال وی در آن زمان این بود که دفاع از عراق، دفاع از اسرائیل است. گروههای یهودی آمریکا هم این استدلال را میپذیرفتند و حرف او را باور میکردند. عراقیها یک شرکت حقوقی را هم استخدام کرده بودند اما در مقطعی در سال 1990پیش از حمله عراق به کویت، این شرکت به این نتیجه رسید که عراقیها مسیر اشتباهی را میروند و آنان را رها کرد.