منطقه سمنان، مجن، چند تکیه به نام‌های تکیۀ بالا(قلعه)، پایین(مرکزی)، سادات، ملاگوهر و ذوالجناح و نیز تعدادی منبرخانه دارد که از چند روز مانده به ماه محرم غبارروبی و سیاهپوش می‌شود.
از قدیم‌الایام از شب سوم ماه محرم در صحن دو تکیۀ بزرگ مجن تکایای بالا و پایین مقارن با غروب آفتاب مراسم با شکوهی تحت عنوان «چِلچِلا» انجام شده و این آیین تا شب دهم با حضور خادمان و انبوه عزاداران ادامه می‌یابد.
در تکیۀ پایین پیش ازغروب آفتاب ابتدا فراشان تکیه را آب و جارو می‌کنند پس از آن فضای تکیه را با تعدادی جاجیم و چادر شب فرش کرده و چهل پایه چراغ شمعدان برای برگزاری مراسم در محل می‌چیینند. گویا از همین‌روست که این مراسم زیبای معنوی را چلچلا یا همان چهل چراغ نامیده‌اند.
خدام تکیه مقابل چراغ‌ها و رو به جمعیت حاضر می‌ایستند و فردی که اغلب متولی و به‌اصطلاح محلی‌ها بابای تکیه است، دعا با لحنی دلنشین را می‌خواند.
زنان و دختران بر پشت‌بام‌های پلکانی اطراف تکیه به‌تماشای مراسم می‌نشینند. ایشان بر این باورند که هنگام غروب دعا زودتر مستجاب شده و نباید این فرصت را از دست بدهند.
تکیه پایین از فضای معنوی خاصی برخوردار است. پوششی چادری که برروی صحن تکیه و برفراز ستون چوبی برافراشته شده نمادی از خیمه‌گاه اباعبدالله‌الحسین(ع) است.
در این آیین پس از ذکر صلوات قسمت‌هایی از دعای زیارت عاشورا خوانده می‌شود آنگاه برای سلامت و فرج آقا امام زمان(عج) دعا می‌کنند و حضار همگی با الهی آمین پاسخ می‌گویند.
قسمتی از این دعا بدین شرح است: «از جهت تعجیل ظهور حامل لواح ولایت الهی/ و صابح محبت لایتناهی/ نور انوار شارقه احدیت / و نور انوار بارقه عزلیت / شمس فلک عصمت و طهارت / قمر آسمان عزت و جلالت / حجت پروردگار و زریه احمد مختار و...
در همین حین مردم نذورات خود که بیشتر شامل نان محلی و قند است و برای مراسم اطعام روز بعد عزاداران استفاده می‌شود را به تکیه آورده و برروی سفره‌های کرباسی قرار می‌دهند ایشان در قبال آن بسته‌ای کوچک از نبات را به‌عنوان تبرک از خادمان دریافت می‌کنند.
در پایان مراسم نیز برای آمرزش اموات، شفای بیماران و برطرف کردن و دفع بلیات و قبولی نذورات دعا و فاتحه می‌خوانند سپس چراغ‌ها را دست به دست می‌بوسند و می‌چرخانند و برای اقامه‌ی نماز مغرب آماده می‌شوند.
آیین معنوی «چلچلا» بهمن91 در هفتمین اجلاس شورای ثبت آثار معنوی کشور در شاهرود به ثبت رسید.
علیرضا اسلام پناه - ایسنا
