آیین گل مالی که یادگاری از پیشینیان قوم لر است، از دیرباز در لرستان و بسیاری از مناطق لرنشین در کشورمان درمراسم سوگ بزرگان، قهرمانان و جوانان و عزیزترین درگذشتگان برپا می‌شده است این آیین بعد از واقعه عاشورا در سوگ سرور و سالار شهیدان و یاران باوفایش مرسوم شد.
در این مراسم ابتدا خاک تمیزی را از مکانی که عاری از هرگونه آلودگی باشد، تهیه کرده سپس آن را در حوضچه‌هایی که معمولا به دو شکل مربع و دایره و با آجر ساخته می‌شود، الک کرده، درون حوضچه می‌ریزند و بعد آن را با گلاب‌های نذری و آب به صورت گل در می‌آورند.
برای خشک کردن افراد به گل افتاده در روز عاشورا مقداری هیزم کنارحوضچه‌ها آتش می‌زنند.
دمدمه‌های صبح عاشورا عزاداران وارد حوضچه‌های گلی شده بعضی سر و صورت و چشم و بعضی بدن خود، برخی دیگر هم تنها کتف و شانه خود را گل می‌زنند و در کنار شعله‌های آتش خود را خشک می‌کنند.
در این مراسم گروه‌های مختلف از هر فکر و سلیقه، فقیر و غنی و پیر و جوان شرکت می‌کنند.
در ادامه برگزاری این مراسم، صبح عاشورا قبل از طلوع آفتاب نوای عزاداری مردم بهمراه صدای دهل که به نوای چمرانه معروف و معمولا در سوگ جوانان نواخته می‌شود، به گوش می‌رسد، سپس عزاداران گل مالی شده در کنار آتش تا سپیده صبح به عزداری می‌پردازند، سپس عزاداران در دسته‌های منظم سینه و زنجیرزنی در شهر به راه می‌افتند و تا اذان ظهر عاشورا به عزاداری می‌پردازند.
این آیین در روز عاشورا پس از اقامه نماز ظهربه پایان می‌رسد.
