مسئله بر سر درس خواندن است، درس خواندن دخترانه و درس خواندن پسرانه.
تا ۳۰ سال پیش، پسرها در تمام نتایج درسی دبیرستانی از دخترها موفق‌تر بودند. اما نتایجی که به تازگی تیم تحقیقاتی دانشگاه فلوریدا منتشر کرده، نشان می‌دهد که در آمریکا دخترها چه در درس‌هایی مانند ادبیات و تاریخ و جغرافی و چه در درس‌هایی مثل ریاضی و فیزیک و شیمی نتایجی بسیار درخشان‌تر از پسرها کسب کرده‌اند.
* * *
ذهن دخترانه، ذهن پسرانه
مغز زن و مرد، در بخش یادگیری با هم متفاوتند. این را پژوهشگری به نام «مری کلارک» براساس نتایج تحقیقات دانشگاه فلوریدا می‌گوید. البته به نظر او ممکن است این مسئله به روش‌های آموزشی برگردد که باید برای هر کدام روش خاص خودشان را برگزید. مری کلارک، استادیار آموزش و پرورش، خودش یکی از دانشمندان محقق در این پروژه است که سال‌هاست بر روی دلایل افت درسی پسران تحقیق می‌کند. او می‌گوید: «تحقیقات نشان داده که مغز انسان در بخش یادگیری میان زنان و مردان متفاوت است که این می‌تواند مربوط به روش‌های آموزشی هم باشد. مثلاً نباید یک مبحث را با همان روشی که به دخترها آموزش می‌دهیم، به پسرها یاد بدهیم.»
حالا به سراغ نوجوان‌ها می‌رویم؛ با سیما، وقتی دارد از مدرسه برمی‌گردد، صحبت می‌کنیم. موضوع تفاوت درس خواندن میان پسرها و دخترها را مطرح می‌کنیم. کمی از گروه هم‌کلاسی‌های پرسروصدایش فاصله می‌گیرد و با ته‌خنده‌ای می‌گوید: «اصلاً مگر پسرها درس هم می‌خوانند؟ من که یک خاله دارم و یک پسرخاله. این دوتا مدام درحال زدن تو سر و کله‌ی هم هستند، از بس که پسرخاله‌ام از درس فراری است. اما من و خواهرم هیچ‌وقت بر سر این مسائل با مادرمان مشکلی نداشته‌ایم. همیشه خودمان می‌دانستیم که باید درس بخوانیم.»
شاهد هم‌سن سیماست. او را وقتی می‌خواهد سوار ترک موتور دوستش شود به صحبت می‌گیریم. می‌گوید: «تا به حال مشکل درسی نداشته‌ام و خدارا شکر نمره‌هایم خیلی خوب بوده است. اما با این حال فکر می‌کنم دخترها خیلی درس‌خوان‌تر از پسرها
هستند.»
* * *
درس‌خوان‌تر یا باهوش‌تر؟
شاهد ادامه می‌دهد: «خب بهتر است بگوییم...! و می‌خندد، بعد می‌گوید: «اما بی‌شوخی، پشتکار دخترها در این موارد خیلی بهتر است.»
به شاهد می‌گویم: «یک متخصص آموزش (مری کلارک) معتقد است مغز پسرها و دخترها در بخش یادگیری متفاوت است، یعنی نباید مباحث آموزشی را با یک روش به هر دو جنس درس داد. آیا تو تا به حال با روش‌های آموزشی‌ات مشکلی داشته‌ای؟»
شاهد به فکر فرو می‌رود و بعد از چند ثانیه می‌گوید: «خب، بله. فکر می‌کنم خیلی از درس‌هایی که در آن‌ها افت داشته‌ام به دلیل روش تدریس بوده. مثلاً من در دوره‌ی راهنمایی بدترین نمره‌ها را از درس زبان انگلیسی می‌گرفتم، اما وقتی به کلاس زبان رفتم، زبان انگلیسی را جور دیگری فهمیدم و یاد گرفتم.»
سیما هم در این‌باره می‌گوید: «شنیده بودم که دخترها در درس‌هایی مثل تاریخ و جغرافی و زبان بهتر از پسرها هستند، اما نمی‌دانستم این بهتر یا بدتر بودن به شیوه‌ی تدریس هم مربوط است.»
سیما ادامه می‌دهد: «پس باید حتماً این را به خاله‌ی بیچاره‌ام بگویم!»
* * *
یادگیری یکسان نیست!
مری کلارک همراه با دو دانشجوی دکترا و تیم تحقیقاتی گسترده‌ای شامل استادیاران آموزشی از انگلستان و استرالیا در حال تحقیق بر روی مشکلات یادگیری پسران و دلایل افت درسی آن‌ها در همه‌ی فرهنگ‌ها هستند.
این یک تحقیق بین‌المللی گسترده است که با حمایت دانشگاه فلوریدا انجام می‌شود. چرا که در ایالات متحده‌ی آمریکا، در طول چند دهه‌ی اخیر، در پسرها به نسبت دخترها افت درسی شدیدی مشاهده می‌شود.
این تحقیق ممکن است به کشف دستاوردهای جنسیتی جدیدی منجر شود.
مری کلارک در این باره می‌گوید: «امید ما این است که با نتایج این تحقیقات، روش‌های آموزشی در تمام دنیا متحول شود و هم دانش‌آموزها و هم معلم‌ها در شرایطی بسیار بهتر به کار ادامه دهند و میزان افت درسی در میان پسرها کم‌تر شود.»
البته تا زمانی که این نتایج به سرانجام برسند، منتشر و عملی شوند شاید سال‌ها طول بکشد و همه‌ی نوجوان‌های فعلی فارغ‌التحصیل شوند. با این همه بد نیست که با دیده‌ی تردید به روش‌های آموزشی بنگرید و کمی در شرایط درسی‌تان تحول ایجاد کنید.
مثلاً اگر در درس عربی یا فیزیک مشکل دارید، از معلم بخواهید با روش قابل فهم‌تری درس‌ها را برایتان توضیح دهد. در حال حاضر معلم‌ها با روش‌های تدریس یکسان به هر دو جنس آموزش می‌دهند، اما شاید روشی که یک معلم برای تدریس به دخترها انتخاب می‌کند، همانی نباشد که برای پسرها مناسب است.
از این‌ها گذشته در خلوت درس خواندن خودتان، سعی نکنید به سنت‌های یادگیری بسنده کنید. اگر می‌بینید با روش‌های قدیمی نمی‌توانید درسی را بفهمید، از خلاقیت خودتان استفاده کنید و روش جدیدی برای یادگیری ابداع کنید.
