صحبت دربارهی آدامس، دو گروه مخاطب دارد، طرفدار و مخالف. ما در اطرافمان حتماً کسانی را می شناسیم که دایم در حال جویدن آدامس هستند و کسان دیگری هم هستند که اصلاً جویدن آدامس را بلد نیستند و به گفتهی خودشان از آدامس بیزارند!
البته گروه وسطی هم هستند که بیشتر متمایل به جویدن آدامساند و تعارف آدامس را بیجواب نمیگذارند.
حالا این آدامس خوب است یا بد؟
دکتر نیما فیروز، پزشک عمومی، میگوید: «ترکیباتی که در یک آدامس به کار میرود دو قسم است؛ جزیی که پایهی آدامس است و جزیی هم شیرینکنندههایش هستند که میتوانند آدامس را مفید یا مضر کنند، چون شیرینکنندهها هم دوجورند یک نوع از آدامسها با قندهای طبیعی شیرین میشوند و در تولید یک نوع دیگر از قندهای مصنوعی مثل ساخارین استفاده میکنند. قند طبیعی باعث رشد باکتریها در دهان شده و پلاکهای دندانی و پوسیدگی دندان ایجاد میکند و البته میدانیم که پوسیدگی دندان عامل بیماریهای قندی، قلبی و عروقی است.»
و آدامسهای فاقد شکر چهطورند؟
شیرینکنندههای غیر طبیعی میتوانند مضر باشند، اما در تولید آدامسها مقدار کمی از آنها بهکار میرود و این اندازه شیرینکنندهی غیرطبیعی مضر نیست. این نوع آدامسها اثر شستوشو دهندگی دارند و مصرف آن باعث می شود در محیط دهانی باکتریها نتوانند رشد کنند.
جویدن این نوع آدامسها بخش جلویی شبکهی کورتکس مغزی را فعالتر کرده و در واقع وقتی آدامس میجوی این قسمت مغز، دستور میدهد و توان یادگیری بهتر میشود و مغز بهتر میتواند اطلاعات را پردازش کند.
حالا بالأخره آدامس بجویم یا نه؟
در کل جویدن ادامهدار آدامس توصیه نمیشود، اما جویدن آدامسهای بدون قند در مدت زمان مناسب میتواند فوایدی داشته باشد و جویدن طولانی یا عادت شدن جویدن آدامس، تأثیر مثبتی ندارد و تأیید نشده است.
به اندازه جویدن، یعنی چه مدت؟
- روزی نیم تا یک ساعت.
* * *
* دکتر فیروز: مصرف طولانی و هر روزهی آدامسهایی که طعم دارچین دارند، میتواند سلامتی انسان را تهدید کند و باعث خطر ابتلا به بیماری سرطان شود.
* آدامس از پلیمرها و سایر مواد مصنوعی ساخته میشود که اگر قورت داده شود، هضم آن بسیار دشوار است و دستگاه گوارش را با مشکل مواجه میکند.
* بعد از هر وعدهی غذایی ۱۰ دقیقه جویدن آدامس توصیه می شود. این کار به هضم بهتر غذا کمک میکند و تکههای باقی ماندهی غذا را از بین دندان ها بیرون میآورد و البته بوی غذا را از دهان میبرد و... فقط جویدن آدامس برای افرادی که مشکل آرواره یا نفخ شکم دارند، مفید نیست.
* قدیمترها سقز میجویدند، نه از این آدامسهای شیک سقزی! سقز یک تکهی سفید و نامنظم بود که در جیب بزرگترها هم پیدا میشد. بعد آدامسهای خروس نشان و شیک آمدند و بعد آدامس خرسی و بادکنکی. حالا وجود انواع مختلف خارجی و ایرانی آن در بستهبندیهای جذاب، انتخاب نوع آدامس را سخت میکند.
* جویدن آدامس هم مهم است. بعضیها آدامس را با دهان بسته میجوند و بعضی با دهان باز. با جویدن نادرست آدامس مقداری هوا وارد بدن میشود و در دستگاه گوارش ایجاد نفخ میکند.
* دکتر فیروز: آنچه امروز بهعنوان آدامس استفاده میشود، در سال ۱۸۶۰ توسط توماس آدامس آمریکایی که یک دندانپزشک بود ابداع شد وگرنه از ۴۰۰۰ سال پیش انسانها، صمغ درختان را میجویدند و دندانهایشان را به کمک آن تمیز میکردند.
* امروزه تولید آدامس و پودرهای سفیدکننده یک صنعت جهانی است؛ صنعت ۳۰ میلیارد دلاری که میلیونها نفر در سراسر دنیا در کار تولید، توزیع و تبلیغ آن فعالند.
* مزهی شیرین آدامسهایی که قند طبیعی ندارند، مدت زیادی پس از جویدن آدامس باقی میماند.