سبدهای خریدی که در آن علاوه بر مایحتاج روزانه اقلامی مانند نوشابه، ماءالشعیر، سس، سوسیس و کالباس، لبنیات چرب، انواع کنسرو، چیپس و پفک را میگذارید سبک زندگی شما را تعیین میکند. اگر علاوه بر مصرف روزانه و همیشگی این مواد مشتری ثابت اغذیهفروشی محل هم باشید و از خوردن همبرگر دوبل با پنیر اضافه لذت مضاعف میبرید، بیماریهای زمینههای مانند چاقی، دیابت، فشار خون و کلسترول بالا ازجمله بیماریهای احتمالی شما نیز هست. این بیماریهای زمینهای که شاید بتوانید به راحتی با آن کنار بیایید زمینه را برای بیماریهای جدیتری مانند بیماریهای قلبی و عروقی، انواع سرطانها، کبد چرب و... فراهم میکنند.
از سوی دیگر بیماریهایی که ناشی از تغذیه نامناسب است به اینجا ختم نمیشود و باید به آن بیماریهایی که ریشههای روانتنی دارند را نیز اضافه کرد. بارها شده که خیلی از ماها دردهایی داریم که تنها دلیل بروز آن را در آشفتگیهای روزمرهمان میتوانیم بیابیم. توانایی آدمها در برخورد با ناملایمات متفاوت است. کسانی که به مهارتهای زندگی اشراف دارند و میتوانند آن را در لحظات سخت زندگی اجرایی کنند کمتر دچار استرس میشوند. اضطراب مداوم و درمان نشده میتواند روانتنی بیشماری را در افراد ایجاد کند.
بیماریهای روانتنی از قبیل بیماری گرفتگی عروق کرونر قلب، آسم، اختلالات گوارشی و غیره امروزه جان بسیاری را به خطر انداخته است. مهمترین و شایعترین بیماری روانتنی که بهطور متوسط حدود 30تا 40درصد مرگومیرها را در جهان شامل میشود، اختلال گرفتگی عروق کرونر قلب (اختلال در عروق تغذیهای قلب) است. در حال حاضر بیماریهای ناشی از حوادث ترافیکی، بیماریهای قلبی عروقی و سرطانها 3بار اصلی بیماریها در کشور را تشکیل میدهند. پیشبینی میشود در 20سال آینده سیمای بیماریها طوری تغییر کند که با چالشهای متنوعتری در مسیر ارائه خدمات سلامت روبهرو شویم. پیشگیری و درمان این سه دسته از بیماریها بیتردید نیازمند تأمین اعتبار و بودجه است.
درمان بیماریهایی از این دست هزینههای گزافی را به خانوادهها تحمیل میکند. به گفته مسئولان بهدلیل درمان یکی از اعضای خانواده که به بیماری صعبالعلاج مانند سرطان مبتلا شده و یا نیاز به جراحی قلب دارد، تعداد زیادی از خانوارها (7.5درصد از افراد جامعه) زیر خط فقر میروند. هر چند براساس برنامههای چهارم و پنجم توسعه قرار بود سهم مردم از هزینههای درمان به 30درصد کاهش یابد اما در مدت اجرای این برنامه نهتنها این سهم کاهش نیافت بلکه افزایش نیز پیدا کرده است.
مطالعات بسیاری نشان داده است که فقر و سلامت رابطه مستقیم با هم دارند. هرچه جامعه سالمتر باشد رشد اقتصادی در آن بیشتر خواهد بود. سیر زیر خط فقر رفتن مردم در حالی است که بیمهها در حال حاضر کارایی چندانی ندارند. بدهی دولت به بیمهها و بدهی بیمهها به بیمارستانها چرخهای است که درمان در شرایط فعلی را دشوار کرده است.
اگر بخواهیم روند رو به رشد بیماریهایی که ناشی از سبک زندگی نامناسب و غیراصولی است را در کنار ناکارآمدی سیستم درمان و بیمه در کشور ببینیم، بهنظر میرسد آینده امیدوارکنندهای در انتظارمان نباشد. اگر امروز سبک زندگی خود را تغییر ندهیم، با توجه به اینکه برنامههای کلان کشور زیر بار بودجههای کم و مدیریت بیتدبیر اجرایی نمیشود در آینده اندوختههای مالی خود را باید صرف درمان خود کنیم.