تحقیقات میدانی خبرنگاران همشهری نشان می‌دهد که قیمت وام مسکن بلافاصله پس از این رویداد در جهت معکوس خواسته مسئولان فرابورس در بنگاه‌های املاک تا دوبرابر افزایش یافت. به گزارش همشهری، هفته گذشته شورای پول و اعتبار سقف وام مسکن را تا 35میلیون تومان افزایش داد. به‌دنبال انتشار این خبر از روز شنبه قیمت وام مسکن در فرابورس افزایش یافت به همین دلیل دیروز فرابورس ایران به‌دلیل آنچه ایجاد تعادل در بازار نام برد مانع از ادامه این معاملات در فرابورس شد و نماد معاملاتی اوراق حق تقدم تسهیلات بانک مسکن معروف به وام مسکن را متوقف کرد.
مسئولان فرابورس در پاسخ تلفنی به پرسش همشهری و در یک نیت‌خوانی آشکار تقاضای موجود برای این اوراق را سفته بازانه نامیدند. در پیام رسمی ناظر فرابورس آمده است: اداره عملیات بازار فرابورس به‌منظور ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا تمامی نمادهای معاملاتی اوراق حق تقدم استفاده از تسهیلات مسکن را متوقف کرد. بدیهی است نمادهای معاملاتی تسهیلات مسکن به‌زودی باز خواهد شد و معاملات آن به روال عادی بازمی‌گردد.
توقف معاملات اوراق تسهیلات مسکن در فرابورس موجب اعتراض کسانی شد که در تلاش برای خرید وام مسکن بودند و مجبورند به‌دلیل انجام معامله مسکن در کوتاه‌ترین زمان ممکن این اوراق را تهیه و مبالغ فروشنده ملک را پرداخت کنند.
افزایش دلالی وام مسکن
در چنین شرایطی، بازار معاملات غیررسمی در بنگاه‌های معاملات املاک به‌شدت داغ شد؛ این رویداد از یک سو موجب نایاب شدن اوراق وام مسکن در بنگاه‌های املاک شد و از سوی دیگر قیمت این اوراق را تا سقف باورنکردنی 100هزار تومان افزایش داد. قیمت اوراق مسکن تا روز دوشنبه در فرابورس حداکثر 47هزار تومان بود. خبرنگار همشهری برای راستی‌آزمایی شنیده‌ها، در نقش یک خریدار برای دریافت اطلاعات تکمیلی با چند فروشنده وام مسکن تماس گرفت و برخی از آنها گفتند: فعلا اوراق 500هزار تومانی وام مسکن در بازار موجود نیست.
آنها در پاسخ به این پرسش که قیمت این اوراق به فرض موجودبودن چقدر است؟ گفتند: فعلا هیچ قیمت مشخصی وجود ندارد، اگر وام مسکن می‌خواهید باید حد اقل یک هفته دیگر صبر کنید تا قیمت اوراق تسهیلات مسکن مشخص شود. چند فروشنده دیگر در پاسخ به همین پرسش بلافاصله اعلام کردند: قیمت هر برگ اوراق 500هزار تومانی 100هزار تومان است.
در همین رابطه تلاش کردیم نظر امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس را جویا شویم اما هیچ پاسخی دریافت نشد. در عوض مدیر روابط عمومی فرابورس درباره دلایل توقف نماد گفت: همانطور که در پیام ناظر بازار اعلام شده است این کار با هدف تعادل در بازار انجام شد. تقاضا‌ها عموما واقعی نبود و بیشتر تقاضای سفته بازانه بود. اشاره او به آن دسته از خریدارانی است که با خرید این اوراق قصد خرید خانه ندارند و صرفا به‌دلیل دریافت سود بیشتر این اوراق را خریداری می‌کنند. از او پرسیدیم براساس کدام قانون ایجاد تعادل در بازار برعهده فرابورس است؟ رسول شریفی پاسخ داد:کار فرابورس غیرقانونی نبوده است.
از او پرسیدیم، فرابورس چگونه تشخیص داده همه خریداران وام مسکن، سفته باز هستند؟ او پاسخ داد:آمار معاملات، گویای این موضوع است. نکته جالب آن است که معمولا در بازارهای سرمایه برای دستیابی به تعادل، عرضه اوراق افزایش می‌یابد، اما ظاهرا این بار راه‌حلی بدیع و تازه پیدا شده و آن توقف معاملات است. حال پرسش اینجاست که آیا تعطیل‌کردن بازار به تعادل قیمت‌ها و عرضه و تقاضا کمک کرده است؟ طبیعتا فرابورس، مسئول بررسی درخواست‌ها و سفارش‌های خرید و فروش خریداران و فروشندگان نیست و قطعا فرابورس در قبال نیت متقاضیان خرید وام مسکن مسئولیتی ندارد و اصلا خرید و سرمایه‌گذاری اوراق وام مسکن به لحاظ قانونی کاملا بلا اشکال است.
بانک مسکن چه می‌کند؟
پرسش دیگری که وجود دارد این است که بانک مسکن به‌عنوان متولی انتشار این اوراق برای مدیریت بازار این اوراق تسهیلات مسکن چه خواهد کرد؟ برای دریافت پاسخ این پرسش به سراغ مسئولان بانک مسکن رفتیم. اما ابوالقاسم رحیمی انارکی، مدیر مرکز برنامه‌ریزی و ارزیابی عملکرد بانک مسکن هم حاضر نشد در این‌باره توضیحی ارائه کند.
خبرهای دریافتی همشهری حاکی از آن است که مدیران فرابورس و بانک مسکن دیروز در همین رابطه نشستی ویژه را در محل بانک مسکن برگزار کردند که تا زمان انتشار این مطلب، خبری از نتایج آن منتشر نشد. شنیده‌ها حاکی از آن است که احتمالا به‌دنبال اعتراض گسترده متقاضیان وام مسکن، معاملات اوراق حق‌تقدم تسهیلات مسکن از امروز یا حداکثر اول هفته آینده در فرابورس از سر گرفته خواهد شد.
