جشنوارهی موسیقی هم به دورهی بیست و نهم رسیده است. اما در اینمیان، جشنوارهی بینالمللی هنرهای تجسمی هم هست؛ جشنوارهی ششسالهای که در همین مدت کم توانسته جای خودش را میان هنرمندان و هنردوستان باز کند.
این جشنواره که از ۱۴ بهمنماه شروع شده، میزبان هنرهای زیادی از جمله نقاشی، خوشنویسی، مجسمهسازی، عکاسی، پوستر، فیلم مستند، تصویرسازی، کاریکاتور و... است. از میان آثار فراوان راهیافته به این جشنواره، به ۱۱۰ اثر نقاشی، ۲۲۵ اثر خوشنویسی، ۸۴ فیلم مستند و ۵۴ اثر پوستر میتوان اشاره کرد.
چیزی که در این جشنواره بسیار به چشم میآید، بینالمللی بودن بخشهای پوستر، عکاسی، کاریکاتور و تصویرسازی است که برخی از آنها برای نخستینبار میزبان هنرمندان و داورهایی از دیگر کشورها هستند. حتماً میپرسی کجا میشود این آثار را دید؟ مؤسسهی فرهنگی هنری صبا، موزهی هنرهای معاصر تهران و فرهنگسرای نیاوران تا پنجم اسفندماه، پذیرای علاقهمندان به هنرهای تجسمی خواهند بود.
حضور تصویرگران غیر ایرانی
کاظم طلایی، دبیر رشتهی تصویرسازی جشنوارهی ششم، در گفتوگو با هفتهنامهی دوچرخه، همهگیر بودن را ویژگی مهم این جشنواره میداند و میگوید: «در جشنوارهای مانند جشنوارهی هنرهای تجسمی همه شرکت میکنند، از حرفهای تا نیمهحرفهای و حتی مبتدی. همچنین شیوهی داوری طوری است که چون داوران نمیدانند هر اثر بهکدام هنرمند تعلق دارد، این کار بسیار بیطرفانه انجام میشود.»
به گفتهی طلایی در این دوره، دبیرخانهی جشنواره، ۱۶۰۰ اثر دریافت کرده که از میان آنها ۱۵۰ اثر برای بازدید عموم انتخاب شدند.
او میگوید: «امسال موضوع تصویرسازی، خانواده بوده که ما بهدنبال دیدهای تازه در این زمینه بودیم.»
میپرسم: «شرکتکنندههای این بخش از جشنواره بیشتر در کدام ردهی سنی هستند و کیفیت کارها را چهطور ارزیابی میکنید؟»و دبیر رشتهی تصویرسازی جشنواره میگوید: «چیزی که در برگزاری جشنوارهها خیلی بهچشم میآید، حضور پرشور جوانان است که با ایدهها و طرحهای تازه به رقابت میپردازند. از طرفی گاهی عجول بودن در نمونهی آثار جوانها خیلی به چشم میآید، کارهایی درهمین جشنواره هم وجود داشتهاند که بهنظر میرسد اگر هنرمند کمی بیشتر روی این آثار وقت میگذاشت، به نتیجهی بهتری میرسید، ولی این اتفاق نیفتاده است.»
او همچنین میگوید: «امسال در ششمین دورهی جشنوارهی هنرهای تجسمی فجر، بخش تصویرسازی برای نخستینبار در سطح جهانی برگزار میشود و آثار و داورانی از دیگر کشورها هم حضور دارند که همین به رشد بیشتر تصویرسازی در ایران کمک میکند.»
کاریکاتورهای سیاسی
آقای ایمنی را یادتان هست؟ همانی که دو دندان جلوییاش خیلی بزرگ بودند و کلاه زردی با نشان شرکت ملی گاز بر سر داشت؟ شاید جالب باشد بدانید این آقای ایمنی بامزه را بهمن عبدی خلق کرده است، کسی که این روزها دبیر بخش کاریکاتور جشنوارهی هنرهای تجسمی است.
از عبدی دربارهی جشنواره و موضوعات امسال میپرسم که میگوید: «بخش کاریکاتور در سالهای اول با موضوع آزاد برگزار میشد و همین باعث میشد تعداد آثار زیاد باشد، اما کیفیت کارها بههمان نسبت بالا نمیرفت، چون گاهی کاریکاتورهایی برای جشنواره میفرستادندکه چند سال قبل کشیده شده بودند. به همین دلیل از سال گذشته برای بخش کاریکاتور موضوعات مشخصی را درنظر گرفتیم. البته محدودیتهایی نیز وجود دارد، از آنجایی که کاریکاتور، گرایشهای مختلفی مانند، چهره، هنر، داستانهای دنباله دار و... دارد، در نهایت تنها دو بخش چهره و هنر را در جشنواره قرار دادیم.»
میگویم: «موضوعات امسال خیلی جالباند، با توجه به اینکه سیاست، این روزها جای خودش را در زندگی مردم حتی بیشتر از خورد و خوراک باز کرده، شما هم آن را موضوع کارهای جشنواره قرار دادهاید!» و عبدی میگوید: «درست است... امسال سیاستمداران مطرح جهان را بهعنوان موضوع بخش چهره انتخاب کردیم، البته باید در نظر داشت که برخی از آنها مانند نیکولا سارکوزی، رئیس جمهور پیشین فرانسه، دیگر امروز مطرح نیستند. در عین حال مسائلی مانند انرژی هستهای و مرگ نلسون ماندلا، نخستین رئیسجمهور دموکراتیک آفریقای جنوبی، باعث شد تا ایدههای جدیدی بهذهن کاریکاتوریستها برسد.»