در عملکرد نظام‌های هوشمند تمام اقداماتی که برای هر بیمار انجام می‌شود در سیستم ثبت خواهد شد و چنانچه مشکلی در روند درمان بیماران پیش بیاید عملکرد تیم پزشکی - درمانی به راحتی قابل بازبینی خواهد بود. ویزیت بیمار توسط پزشک، تشخیص اولیه، تجویز دارو، دستور آزمایش‌ام آرآی، عکسبرداری، تزریق دارو و سرم و عملکرد تیم جراحی همه و همه باید در یک سیستم به ثبت برسد تا درصورتی که تیم پزشکی در تشخیص و درمان بیمار دچار خطا یا اهمال‌کاری شده باشد بیمار بتواند در هر زمانی تقاضای رسیدگی به پرونده‌اش را داشته باشد.
انوشیروان محسنی بندپی، مدیرعامل سازمان بیمه سلامت، معتقد است چنانچه عزمی برای بهبود اوضاع درمان وجود دارد می‌بایست به کارت هوشمند سلامت توجه ویژه‌ای بشود. او در توضیح اثرات این کار بر نظام درمانی توضیح داد: وقتی تمامی فعالیت جامعه درمانی در حافظه این کارت ثبت شود ما به‌عنوان وکیل سلامت مردم می‌توانیم از بیمه‌شدگان در برابر تخلفات پزشکی دفاع کنیم.
به‌عنوان مثال اگر بیماری با یک سردرد به پزشک مراجعه می‌کند و پزشک بی‌آنکه برای معاینه بیمارش وقت کافی بگذارد با تجویز یک عکسبرداری بیمار را از سر خود وا کرده باشد و احیانا در مدت کوتاهی پس از این ویزیت بیمار دچار تشدید بیماری و عوارض ناشی از بی‌توجهی تیم درمانی شده باشد، با توجه به پرونده بیماری و خط سیر درمانی که طی کرده می‌توانیم پزشکان متخلف را شناسایی کنیم. این بخش به‌نظرم بسیار مهم است چرا که بیماران می‌توانند از حقوقشان در برابر گروه‌های درمانی دفاع کنند.
ویزیت‌های کیلویی
یکی از گلایه‌های اصلی بیماران این است که پزشکان بدون آنکه به حرف‌هایشان گوش بدهند به سرعت یک نسخه برایشان می‌نویسند و به خارج از اتاق هدایتشان می‌کنند با اینکه در شرایط استاندارد هر پزشک عمومی باید حدود 15 دقیقه برای ویزیت هر بیمار وقت بگذارد اما در حال حاضر پزشکان آنچنان شتابی در ویزیت بیمار از خود نشان می‌دهند که در
هر ساعت ممکن است یک پزشک عمومی در یک درمانگاه یا بیمارستان تا 30بیمار را نیز ویزیت کند، این روش ویزیت‌های کیلویی از طرفی دقت در تشخیص را کاهش می‌دهد و از طرف دیگر نارضایتی بیماران را به همراه دارد. اگر نظام سلامت هوشمند شده و کارت‌های الکترونیکی برای نظام درمانی درنظر گرفته شود، این دسته تخلفات پزشکی به سرعت قابل ردیابی و پیگیری خواهد بود.
کنترل کیفیت مواد مصرفی
علی جمالیان، مدیرکل درمان تأمین اجتماعی استان تهران، درباره برخی تخلفات درمانی توضیح داد: وقتی بیمارستان صورتحساب بیمه‌شدگان را برای ما می‌فرستد، اقلام مصرفی برای بیمار نیز در این صورتحساب وجود دارد، مثلا اینکه یک آنژیوکت، سرنگ یا سرم با این مشخصات برای بیمار مصرف شده است، سازمان بیمه‌گر باید پول این صورتحساب را پرداخت کند اما مشکل اینجاست که مصرف این اقلام در هیچ سیستمی ثبت نشده است و کارشناس سازمان بیمه نمی‌تواند این مراحل را بازرسی کند، درصورتی که اگر یک نظام هوشمند در بیمارستان‌ها این اطلاعات را رد یا تأیید کند و بارکد هر کالا درصورتحساب وجود داشته باشد، سازمان بیمه‌گر با دقت بیشتری می‌تواند کیفیت اقلامی را که برای بیمار مصرف شده کنترل کند. این اقدامات فقط درصورتی انجام خواهد شد که کالاهای پزشکی با کدهایی مشخص در اختیار مراکز درمانی قرار گیرد و البته این بخشی از یک نظام هوشمند است که باید بر سازوکار درمان کشور حاکمیت پیدا کند.
چرا اجرا نمی‌شود
اجرای طرح کارت هوشمند درمان تا‌کنون در کشور انجام نشده است و به‌گفته مدیرعامل سازمان بیمه سلامت انجام این کار حداقل 2 سال دیگر به طول خواهد انجامید، مهم‌ترین عواملی که محسنی‌بندپی برای تأخیر در اجرای این طرح عنوان کرده است، پیش‌نیازهایی است که کارت هوشمند درمان به آنها وابسته است. بندپی در این‌باره گفت: ابتدا باید تمام اعتبارات بخش درمان و سلامت تجمیع شود وپس از آن نیازمند تجمیع نظام بیمه درمانی در کشور هستیم با اجرای این دو شرط می‌توانیم وارد فاز اجرایی صدور کارت هوشمند درمان شویم، برای انجام این کارهای زیربنایی هم به هر حال به زمان نیاز داریم از همین رو پیش‌بینی این است که صدور کارت هوشمند درمان احتمالا از 2 سال آینده انجام خواهد شد.
این در حالی است که کامران اصغری، مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین اجتماعی، معتقد است که پروژه کارت هوشمند سلامت قدیمی است و باید از تکنولوژی‌های جدیدتر مانند سیم‌کارت برای این کار استفاده کرد. وی می‌گوید: در حال حاضر به‌دلیل اینکه حجم دیتاهای سلامت برای هر فرد افزایش یافته اصولاً باید به سمت سیستم‌های جدیدتر از کارت هوشمند سلامت پیش رفت و در حال حاضر در دنیا از سیم‌کارت به جای دفترچه و کارت هوشمند سلامت استفاده می‌کنند.
اگر بنا باشد 2 سال دیگر هم این کار به درازا بکشد احتمالا با وجود سرعت در تکنولوژی روز دنیا نظام سلامت کشور نیازمند دستیابی به سیستم‌های جدیدتر و به روزتری خواهد بود و هر چه این وقفه بیشتر باشد فاصله بین برنامه‌ریزی تا اجرا بیشتر و بیشتر خواهد شد.
استفاده از هوش در درمان
غیرقابل کنترل بودن نظارت بر هزینه‌های بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دولتی، ناتوانی در جلوگیری از هدررفت بودجه در بخش درمان و سلامت، نارضایتی مردم از کیفیت درمان و بالاخره گرانی بیش از حد خدمات درمانی سبب شده است تا نیاز به به‌کار‌گیری نظام هوشمند در این بخش جدی و جدی‌تر شده و به یکی از گام‌های مهم و زیربنایی برای بهبود کیفیت درمان تبدیل شود.
