با شروع گرما احتمال شیوع بیماری‌های روده‌ای و مسمومیت‌های غذایی و نیز احتمال بروز بیماری‌های مهم‌تری مثل وبا و شبه وبا که به دلیل مهاجرت و تردد گسترده همسایگانی که هنوز از استانداردهای بهداشتی بالایی برخوردار نیستند، همیشه در معرض خطر آن قرار داشته‌ایم، افزایش می‌یابد.
با این اوصاف، آغاز تابستان، آغاز تشدید برنامه‌های نظارتی بر مراکز توزیع و عرضه مواد غذایی نیز به حساب می‌آید.
چنانکه غلامی، رئیس اداره بهداشت مواد غذایی و بهسازی اماکن عمومی‌وزارت بهداشت در گفتگو با ایسنا از کنترل ویژه بنکداران، عمده فروشی‌ها و فروشگاه‌های بزرگ نگهداری و عرضه مواد غذایی مجاز خبر می‌دهد و می‌گوید: برای نخستین بار در کشور خودروهای حمل مواد غذایی با هماهنگی وزارت بازرگانی و نیروی انتظامی‌ساماندهی می‌شوند.
او با بیان این که هم اکنون فقط خودروهای حمل کننده فرآورده‌های خام دامی‌از سازمان دامپزشکی مجوز دریافت کرده‌اند، تاکید می‌کند: مقرر شده 10 درصد از خودروهای حمل مواد غذایی تا پایان سال مجوز دار شوند.
غلامی‌با تاکید براین که کنترل کیفی مواد غذایی در سطح عرضه از وظایف مهم وزارت بهداشت در جهت رسیدن به اهداف سیستم و ارتقای سلامت جامعه است، می‌گوید: این وظیفه عمدتا توسط بازرسان بهداشت محیط در سراسر کشور اعم از مراکز شهرستانها و استانها و براساس برنامه‌های کشوری ابلاغی صورت می‌گیرد و با شروع فصل گرما، کنترل بهداشتی واحدهای تهیه و عرضه مواد غذایی مثل مراکز توزیع fast food و آبمیوه فروشی‌ها و نیز اماکن عمومی‌مثل هتل‌ها، استخرها، رستوران‌ها و اماکن بین راهی، استخرهای شنا و مهمانپذیرها و کنترل بهداشت محیط و بهداشت فردی و کنترل آب مصرفی این اماکن از جمله وظایفی است که تشدید می‌شود.
با این اوصاف اما واقعیت این است که هنوز بسیاری از مراکز عرضه مواد غذایی در کشور از استانداردهای بهداشتی بالایی برخوردار نیستند. کارشناسان می‌گویند کنترل و مراقبت همه مراکز تولید، توزیع و عرضه مواد غذایی و همه اماکن بین‌راهی با توجه به تعداد محدود بازرسان بهداشتی که وزارت بهداشت در اختیار دارد، امکان‌پذیر نیست و کنترل دستفروشان مواد غذایی هم به کل، از وظایف این وزارتخانه خارج است و این درحالی است که بخش عمده‌ای از محصولات غذایی مورد استفاده مردم و مخصوصا مسافران تابستانی از همین طریق تامین می‌شود. به این ترتیب، شاید تنها راه برای حل مشکل در شرایط موجود، اطلاع‌رسانی به مردم و استفاده از خود آنان برای نظارت بیشتر باشد.
فصل وبا
بیماری‌های روده‌ای، شایع‌ترین بیماری‌ها در فصل تابستان است که عمدتا بر اثر مصرف آب ناسالم شیوع می‌یابد و در این میان، آنچه بیش از سایر بیماری‌ها در دل مردم واهمه ایجاد می‌کند، وباست.
شیوع این بیماری در سال‌های گذشته باعث شده تا مخصوصا در 2-3 سال اخیر، توجه بیشتری به منشا گسترش این عفونت‌ها و ازجمله، استفاده از فاضلاب در آیباری مزارع سبزی و صیفی‌جات معطوف شود، اما به نظر نمی‌رسد همچنان این معضل برطرف شده باشد.
حتی درموردکارگاه‌های تولید یخ که چند سالی است درباره آن حرف و حدیث‌های فراوانی گفته شده وتاکید شده که باید پروانه وزارت بهداشت داشته باشند و آبی که برای تولید این یخ‌های قالبی استفاده می‌کنند، باید سالم باشد، به نظر می‌رسد هنوز مشکل حل نشده است.
از سوی دیگر، بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، در دنیا یک میلیارد نفر از دسترسی به آب آشامیدنی سالم محروم هستند و 2 میلیارد نفر از امکانات کافی بهسازی محیط و دفع بهداشتی فاضلاب بهره‌مند نیستند و سالانه ۱/۷ میلیون کودک در جهان بر اثر اسهال جان خود را از دست می‌دهند که دلیل عمده آن عدم دسترسی به آب آشامیدنی بهداشتی است.
در کشور ما هم اگرچه طبق آمارهای رسمی‌بیش از 85 درصد مردم به آب آشامیدنی سالم دسترسی دارند، اما مخصوصا در سفر، تامین آب آشامیدنی سالم اهمیت ویژه‌ای می‌یابد و باید خانواده‌ها از چگونگی عملیات گندزدایی آن در شرایط بحرانی و نحوه کسب اطمینان از سلامت آب مصرفی خود، آگاه باشند.
محمد جواد دست آموز، کارشناس بهداشت محیط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با بیان این‌که یک فرد می‌تواند با داشتن حداقل یک لیتر آب برای آشامیدن و دو لیتر برای تهیه غذا و مصرف ضروری شستشو در روز، زنده بماند، می‌گوید: البته هر انسان به طور میانگین روزانه به 20 لیتر آب نیاز دارد که بر اساس برآورد سازمان بهداشت جهانی، تامین حداقل 7 لیتر آن روزانه به صورت گندزدایی شده و کاملا سالم ضروری است.
دست آموز، ضمن تاکید بر این‌که ضرورت دارد برای هر منبع آب یا سیستم آب رسانی، میزان آلودگی آن مورد ارزیابی قرار گیرد، به‌راه‌های تصفیه آب اشاره می‌کند و می‌گوید: باید توجه داشت چنانچه قصد استفاده از مواد شیمیایی برای گندزدایی آب را دارید و بر چسب ظرف به روشنی نشان‌دهنده خصوصیات آن نیست، ضرورت دارد در هنگام جا به جایی ظرف، نهایت احتیاط به عمل آید. این مواد خطرناک و سمی‌است و باید آنها در محیط تاریک و خشک و دور از رطوبت و دسترس کودکان نگهداری شوند و به اطلاعاتی که روی ظرف نوشته شده و تاریخ انقضاء مصرف آن توجه خاص شود.
وی ادامه می‌دهد: بهتر است آب را قبل از مصرف به مدت 3 دقیقه جوشاند و پس از این که خنک شد، مورد استفاده قرار داد و سپس برای بهتر شدن مزه آب، باید آن را چند بار در دو ظرف جا به جا کرد.
دست‌آموز به هموطنانی که در فصل تابستان مسافرت می‌کنند، توصیه می‌کند غذا را همراه با لیمو ترش مصرف کنند، زیرا لیموترش دارای اسید است و مانع از ورود میکروب ناشی از نوشیدن آب آلوده به بدن می‌شود.
