سالک، سوغات مسافران تابستان

90 درصد مبتلایان به این بیماری در روستای سراب حمام در حاشیه جنوبی شهر پلدختر ساکن هستند.

سالک یکی از بیماری‌های اندمیک در کشور ما محسوب می‌شود که علت عمده اپیدمی‌های محلی آن نیز رعایت نکردن بهداشت عمومی است.

دکتر محمدرضا شیرزادی، رئیس مرکز مبارزه با بیماری‌های مشترک بین انسان و دام در این باره توضیح می‌دهد.

***

• آقای دکتر، چرا هر چند وقت یک‌بار شیوع سالک از یک گوشه کشور گزارش می‌شود؟

حقیقت این است که برخی از مناطق ایران جزء منطقه‌های هایپر آندمیک یعنی با شیوع بسیار بالا محسوب می‌شوند.

• پلدختر و اصولاً استان لرستان که جزو مناطق آندمیک نیست، هست؟

در ایران، استان‌های  خراسان، اصفهان و بعضی مناطق مرکزی و جنوبی آلوده به حساب می‌آیند، اما  در بسیاری از موارد مهاجرت افرادی که به مناطق آندمیک رفته‌اند و ابتلای آنها به سالک، باعث می‌شود وقتی که به شهرشان برمی‌گردند، بیماری را به شهر خودشان ببرند که در واقع این بیماری به جایی که قبلاً وجود نداشته می‌رود و چون پشه خاکی‌ها آنجا هستند، باعث انتقال آلودگی از نوع شهری می‌شوند.

• و چه مواردی به شیوع سالک دامن می‌زند؟

عوامل مختلفی مثل توسعه کشاورزی، شهرک‌سازی‌های غیراصولی، وجود خانه‌های مخروبه و قدیمی و عدم جمع‌آوری صحیح زباله‌ها از مواردی هستند که مکان مناسبی را برای تکثیر ناقل بیماری و حتی تکثیر مخزن بیماری (در نوع روستایی) فراهم می‌آورند و باعث تداوم بیماری می‌شوند.

ضمن این‌که مهاجرت افراد حساس از مناطق آندمیک هم باعث افزایش موارد بیماری می‌شود.

• پس برای کنترل بیماری همه بیماران باید درمان شوند؟

در نوع روستایی، بیماری دوره‌ای سه تا شش ماه دارد و بیمار هم مخزن آلودگی محسوب نمی‌شود و خودش هم خوب می‌شود، ضمن این‌که ایجاد ایمنی در فرد می‌‌کند، بنابراین ما برخی از موارد را تحت درمان قرار می‌دهیم که این موارد شامل افرادی می‌شود که ضایعه‌ای در صورت دارند که مشکل زیبایی برایشان ایجاد می‌شود یا موارد دیگر.

اما در نوع شهری در صورتی که سالک تشخیص داده شود، بلافاصله درمان شروع می‌شود چون اگر درمان نکنیم، زنجیره انتقال تداوم پیدا می‌کند. 

• در نوع شهری که گفتید درمان الزامی است، اگر درمان مناسب انجام نگیرد چه اتفاقی می‌افتد؟

اگر درمان نشود، ضایعه به مدت شش ماه تا یک‌ سال طول می‌کشد و به‌تدریج بزرگ می‌شود و پس از آن بهبود پیدا می‌کند، اما مشکلی که وجود دارد این است که طی بهبودی، ممکن است عفونت‌های دیگری هم به‌وجود بیاید و باکتری‌های دیگری روی زخم سوار بشوند و علاوه بر اینها طی بهبودی، ضایعه زخمی شکل بدقیافه‌ای وجود دارد که برای بیمار از لحاظ روانی، مشکل ایجاد می‌کند به‌خصوص اگر ضایعه روی صورت و یا دست بیمار باشد و بالاخره اگر درمان نشود، ضایعه بزرگ می‌شود که پس از بهبودی، جوش آن گاهی باقی می‌ماند که این جوش گاه تا آخر عمر، همراه بیمار است و این اثر به‌جا مانده بیمار را آزار خواهد داد.