به سخن دیگر، چقدر برای حفظ سلامت خود، مسئولیتپذیر بودهاید؟بدون تردید، هر اندازه که میزان مشارکت فرد در قبال سلامتش بیشتر باشد قطعا از سلامت و بهدنبال آن شادابی و نشاط بیشتری برخوردار است و این مهم میسر نخواهد شد جز با بهکارگیری مستمر مقوله بسیار تأثیرگذار خودمراقبتی.
برای تأمین و حفظ سلامت نباید تنها از دستاندرکاران اجرایی سلامت انتظار داشت که برای بهبود وضعیت سلامت تلاش کنند بلکه مردم نیز باید در این زمینه مسئولیتپذیر باشند که اگر چنین باشد سیاستگذاریها، به ثمر خواهد نشست. شاید اگر بدانیم با اجرای خودمراقبتی تنها در بیماریهای مزمن که امروزه به یک اپیدمی در کشور تبدیل شده است، میتوان تا حد قابل تاملی هزینهها را کاهش داد (آن هم در نظام سلامت ایران که بهزعم کارشناسان این حوزه بهشدت بیمار است و خود نیاز به احیا دارد) بیشتر نسبت به این مقوله توجه خواهیم کرد.
خودمراقبتی در بیماریهای مزمن میتواند 40درصد از مراجعات مردم به پزشکان عمومی و 17درصد از مراجعات مردم به پزشکان متخصص را کاهش دهد. از سوی دیگر با اجرای خودمراقبتی، 50درصد از حجم مراجعه مردم به مراکز اورژانس و علاوه بر آن، 50درصد هم از حجم بستری در بیمارستانها کاسته خواهد شد.
خودمراقبتی از یک مسواکزدن معمولی و رعایت بهداشت فردی شروع میشود اما گاه متأسفانه با افرادی روبهرو میشویم که حتی از همین فعالیت ساده، برای حفظ دندانهای خود که بسیار در سلامت دهان، دندان و زیبایی مؤثر است غفلت میکنند و در نهایت مجبور میشوند، هزینههای سرسامآور خدمات دندانپزشکی را متحمل شوند. خودمراقبتی البته بسیاری از فعالیتهای حرفهای دیگر را نیز در برمیگیرد که البته این امر نیاز به ارائه آموزشهای لازم به مردم دارد. آموزش باید در سطح ساده باشد با این فرض که همه مردم از تحصیلات لازم برخوردار نیستند. اما گاه افراد تحصیلکرده را هم میبینیم که در حفظ سلامت خود بیتوجه هستند، حتی از یک پیادهروی ساده که نیاز به هزینه ندارد بهراحتی چشمپوشی میکنند.
هر روز به تعداد سیگاریها و قلیانیها افزوده میشود و بهدنبال آن چون تقاضا وجود دارد مغازههای قلیانفروشی باز و قلیانتلفنی هم باب میشود و این درحالی است که هشدارهای کارشناسان بهداشتی اتفاقا در زمینه عواقب مواد دخانی کافی بوده است. با اینکه دیگر همه میدانند که مصرف غذاهای فستفودی مضر است اما باز رستورانهای فستفودی قارچگونه افزایش مییابد چون متقاضی مصرف زیاد است و مردم بیتوجه به سلامت خود هستند.
خودمراقبتی یعنی اینکه به فکر سلامت خود باشیم و از هر آنچه باعث به خطر انداختن سلامت است، داوطلبانه پرهیز کنیم. خودمراقبتی یعنی همانطور که برای همهچیز وقت میگذاری و برنامهریزی میکنی، برای حفظ سلامت خود و خانواده هم تلاش کن. وکلام آخر اینکه خودمراقبتی یعنی ارادهای قوی داشته باش، تصمیم بگیر و به جنگ هر آنچه دشمن سلامت است برو.