دانشمندان قبلا نای، مثانه، رگهای خونی و سایر ساختارهای بدنی را با سلولهای خود بیماران در آزمایشگاه تاحدی ساخته و بعد در بدن آنان کاشته بودند. نهایتا دانشمندان امیدوارند که اندامهای پیچیدهتر مانند ریهها و کلیهها را نیز با این راهبرد که هدف آن جلوگیری از رد شدن اندامهای پیوندی است، بسازند.
به گزارش آسوشیتدپرس نتایج آخرین تجربیات در این زمینه روز جمعه ۱۱ آوریل (۲۲ فروردین) در ژورنال لنست منتشر شده است.
دکتر مارتین بیرچال از انستیتوی گوش در یونیورسیتی کالج لندن که مقالهای تفسیری در کنار این نتایج منتشر کرده است، میگوید: «هر دوی این تجربیات نشان میدهند که با به کار بردن تکنیکهای نسبتا ساده مهندسی بافت میتوان تشکیل بافت واقعی را در جایی که لازم است انجام داد. به گفته او این روشهای ساده میتواند برای ساختن سایر بخشهای بدن شامل غضروف مفصل، رودهها و مری نیز به کار رود.»
یکی از این تجربیات بر روی چهار دختر در مکزیک انجام شد که به علت یک اختلال نادر ژنتیک بدون واژن متولد شده بودند. در حال حاضر جراحان از وصله یا گرفتهای بافتی استفاده میکنند، اما این روش خطر بروز عوارضی را به دنبال دارد.
این تجربه را دکتر آنتونی آتالا و همکارانش از دانشکده پزشکی دانشگاه ویک فارست در وینستون اسلم در کارولینای شمالی و پژوهشگران دانشگاه متروپولیتن اتونوموس در مکزیکوسیتی انجام دادند. آتالا میگوید این عمل ممکن است در آینده برای جایگزینی واژن در موارد خارج کردن آن به علت سرطان و برای ترمیم یا جایگزینی پس از جراحات به کار رود.
پژوهشگران در این تجربه نمونه بافتی به اندازه نصف یک تمبر پستی را از دستگاه تناسلی بیماران برداشتند. آنها این سلولهای این بافتها در آزمایشگاه تکثیر کردند روی یک چارچوب تجزیهپذیر زیستی (biodegradable) قرار دادند و بعد پیش از کاشتن، آنها را به اندازه مناسب در آوردند.
نخستین جراحی در سال ۲۰۰۵ انجام شد و در گزارش لنست اطلاعات مربوط به پیگیری بیماران به طور میانگین برای مدت هفت سال آمده است. این زنان پس از پیوند دچار عوارض درازمدت نشدند. به گفته آتالا معلوم نیست این زنان بتوانند باردار شوند؛ تنها دو نفرشان رحم دارند.
در یک تجربه دیگر دانشمندان سوئیسی بخشهای خارجی بینی را برای پنج بیمار که بر روی بینیشان دچار سرطان پوست شده بودند، ساختند. هنگامی جراحان این تومورهای پوستی را برمیداشتند، بخش کوچکی از غضروف بینی را هم برداشتند. آنها این سلولها برای چهار هفته در آزمایشگاه رشد دادند تا یک زبانه بافتی کوچک ساخته شود. سپس این زبانه بافتی را روی بینی این افراد کاشتند و روی آن را با پوست گرفته شده از پیشانیشان پوشاندند.
ایوان مارتین از بیمارستان دانشگاهی بازل، و سرپرست این تجربه، گفت یک سال پس از جراحی هیچکدام از این بیماران عوارض جانبی گزارش نکردند و همه آنها از سوراخهای بینی جدیدشان راضی بودند.
او گفت: «اکنون که ما ایمن و عملی بودن این تکنیک را نشان دادهایم، میتوانیم از آن برای نیازهای بالینی پیچیدهتر استفاده کنیم.» به گفته او استفاده از همین رویکرد برای ایجاد کردن عضروف زانو بر روی انسانها در حال آزمایش است.
او افزود دانشمندان به تدریج مهارت بیشتری در ساختن بخشهای بدن را به دست میآورند، اما پیشبینی کرد یکی دو دهه دیگر طول بکشد تا این فرآیند درمانی به یک عمل معمول بدل شود.