دکتر دانشجعفری به شاخصهای منتشر شده از سوی بانک جهانی اشاره کرد و گفت: شاخص رابطه سلامت و بهداشت عمومی با اسکناس نشان میدهد که اسکناس 70 نوع بیماری را به انسان منتقل میکند و به همین ترتیب هر چه نقل و انتقال اسکناس کاهش یابد بهداشت عمومی نیز افزایش مییابد.
ماجرای انتقال انواع بیماریها از اسکناس، یک باور قدیمی است که تقریباً همه مردم آن را شنیدهاند و خیلیها هم در موردش وسواس دارند و البته این وسواس، بد هم نیست.
اما نکته اینجاست که تاکنون، مطالعات کمی در اینباره صورت گرفته و به همین خاطر، انتقال بیماریهای عفونی از اسکناس، بیش از اینکه یک یافته علمی باشد، یک باور عمومی است.
تازهترین مطالعهای که در این باره انجام شده و آسوشیتدپرس آن را نقل کرده این است که ویروس آنفلوانزا میتواند تا ۱۷ روز روی اسکناس زنده بماند.
به گزارش این خبرگزاری، ئیوتوماس، زیستشناس و ویروسشناس بیمارستان دانشگاه ژنو سوئیس گفته است: میدانیم این ویروس را که به پول منتقل میکنیم، میتواند آن قدر قوی باشد که افراد دیگر را پس از مدت دو هفته مبتلا کند. اما آنچه که هنوز نمیدانیم این است که آیا ویروس قرار گرفته بر روی پول میتواند به پوست شخص منتقل شده و انسان را به بیماری مبتلا کند یا خیر؟
ظاهراً این تحقیق که در چهارمین کنفرانس گزینههای کنترل آنفلوانزا در تورنتوی کانادا ارائه شده، با حمایت مالی بانکهای سوئیس انجام شده و بانکداران سوئیسی در برنامهریزی برای اتخاذ تدابیر لازم در صورت وقوع یک بیماری همهگیر مثل آنفلوانزا، تصمیم گرفتهاند به این پرسش پاسخ دهند که آیا پول میتواند عاملی برای انتقال بیماری باشد یا نه.
توماس و همکارانش با انجام یک سلسله مطالعات دریافتند، انواع رایج گونههای آنفلوانزا از جمله آنفلوانزای ویسکانسین ۲۰۰۵ A مسکو ۱۹۹۱ A و هنگ کنگ ۲۰۰۱ B میتوانند از 2 تا ۷۲ ساعت بر روی اسکناس زنده بمانند. توماس البته افزوده که در یک آزمایش، زمانی که این ویروس با خلط مخلوط شده و به پول افشانده شد، توانست تا ۱۷ روز زنده بماند.
به این ترتیب معلوم شده که تمامی آلودگیهای سطوح محیطی مانند اسکناس باید بعنوان یک عامل بالقوه برای سرایت بیماری آنفلوانزا تلقی شود.
البته محققان در تلاشند که بتوانند این مشکلات را از طریق دیگری حل کنند. آیا میشود اسکناسهایی چاپ کرد که قابلیت شستو شو داشته باشند؟ در همین راستا بانک مرکزی هنگ کنگ اخیراً اقدام به انتشار اسکناسهای ۱۰ دلاری با جنس پلیمر کرده است. اسکناسهای جدید از تاریخ نهم جولای ۲۰۰۷ یعنی هجدهم تیرماه جاری به تدریج وارد گردش پولی هنگ کنگ خواهد شد. مزیت دیگر این اسکناسها سازگاری آنها با محیط زیست به لحاظ قابلیت بازیافت آنها ذکر شده است.
در حال حاضر 3/7 میلیارد برگ اسکناس در ایران در دست مردم است که با توجه به جمعیت 70 میلیون نفری کشور سرانه هر فرد 100 برگ میشود. این در حالی است که در کشورهای صنعتی سرانه هر فرد 12 تا 16 برگ اسکناس است و حتی سرانه اسکناس برای هر فرد هندی و پاکستانی 40 تا 50 برگ است. در ایران، سالانه 120 میلیارد ریال بابت جمعآوری و امحای اسکناسها هزینه میشود.