روزنامهنگاران بسیاری از همه دنیا از این فعالیت وسیع گزارش میدهند و منتقدان نیز به بررسی و تحلیل آن میپردازند. این روزها که این دوسالانه ماه دوم برگزاریاش را میگذراند- و منتقد روزنامه تلگراف، پیشروترین شرکت کنندگان را متعلق به هنر کشورهای انگلیس، فرانسه، آمریکا، اوکراین و آسیای مرکزی میداند- شاید بهتر باشد جای تحلیل جزء به جزء این رویداد را به فرصتی برای شناخت فضای نمایشگاهی هنری ونیز بدهیم؛ این که چگونه شهر ونیز طی 112 سال گذشته سعی کرده هر سال و به تدریج هم به قابلیتهای شهری خود برای میزبانی این «المپیک هنری» بیافزاید و هم این قابلیت را به نمادهای هنری تبدیل کند.
بیینال ونیز امسال پنجاه و دومین نمایشگاه هنرش را پشت سر میگذارد. این نمایشگاه بینالمللی، امسال با عنوان «هنر در زمان حال؛ فکر کردن با احساسات و حس کردن با ذهن»، در فضای نمایشگاهی اصلی دو منطقه آرسناله و جاردینی، و فضاهایی دیگر از دهم ژوئن در سرتاسر ونیز برپاست.
طی سه هفته آغازین، حدود 12 هزار نفر از نمایشگاه هنری دوسالانه ونیز بازدید کردهاند؛ نمایشگاهی که حدود 100 هنرمند از سراسر دنیا در آن حضور دارند و تا 21 نوامبر دایر است.
آثار شرکتکنندگان داخلی ایتالیا در پاویون ملی در جاردینی به نمایش درآمده و شرکتکنندگان دیگری که در منطقه جاردینی غرفه دائمی ندارند، در غرفههای نمایشگاهی دیگری به ارائه آثارشان میپردازند.
امسال برای اولین بار در تاریخ مشهورترین نمایشگاه هنری دنیا، هدایت کننده آن از ایالات متحده آمریکا آمده است. 76 کشور با نمایش آثار هنریشان در مرکز تاریخی شهر، نمای بینالمللی این فعالیت را تقویت کرده و برای جایزه معتبر شیر طلایی برای بهترین غرفه رقابت میکنند.
جاردینی، مجموعهای از چند باغ است در شرق ونیز، که از سال 1895 فضای سنتی و کهن نمایشگاه بینالمللی هنر در ونیز بوده است. این منطقه میزبان غرفه ایتالیا و 29 غرفه ملی دیگر است که در دورههای مختلف توسط خود کشورهای شرکتکننده ساخته شدهاند. کشورهایی که در منطقه جاردینی غرفه ندارند و مؤسساتی که همزمان با این بیینال به فعالیتهای هنری میپردازند، در غرفههای دیگری در ونیز، آثارشان را ارائه میکنند.
با آغاز چهل و هشتمین نمایشگاه هنری بینالمللی در سال 1999، بیینال ونیز برنامه ترمیمی را در پیش گرفت تا در بعضی از عمارتهای مهم در بخش شرقی تاریخی آرسناله، فضاهای نمایشگاهی ایجاد کند.
اکثر این عمارتها انبارهای کالا و کشتیسازیهای قدیمی بودند که برای رفت و آمد ناوگان «جمهوری ونیز» در قدیم ساخته و آماده میشدند.
«کردریه» پیش از این به بخشی از بیینالهای قبلی، با عنوان «آزاد» اختصاص داشته، که برای هنرمندان جوان پیشبینی شده بود. اما در حال حاضر نمایشگاهها و رویدادهای هنری میتوانند در فضاهای غیرمعمول و جالب دیگری در Tese, Isolotto, Gaggiandre, Artiglierie قرن شانزدهم و Tese delle Vergini نیز برگزار شوند.
همه این غرفهها در ناحیه سرپوشیدهای به وسعت 17 هزار متر مربع در حوزه آبگیر وسیع آرسناله جای گرفتهاند.
ساختمانهای این ناحیه به طور مناسب و کامل مرمت شدهاند: پوشش بامها یکسان و محکم شده، سیمکشی و کفسازی مناسب و کافی انجام شده، فضاهای نمایشگاهی متنوع در نظر گرفته و آماده شده و همه تسهیلات و امکانات مورد نیاز (مانند دفتر بلیتفروشی، اتاق نظارت و کتابفروشی) فراهم آمدند.
از سال 2006، در آرسناله، ساختمان یک انبار هزار متری ذغالسنگ که متعلق به قرن نوزدهم است، به عنوان جایگاه دائمی «پاویون جدید ایتالیا» در نظر گرفته شده است. این غرفه امسال نخستین مرحله از فعالیتش، با نمایشگاهی آغاز میشود که یکی از اصلیترین نوآوریهای نمایشگاه پنجاه و دوم است.
طرحبندی و اجرای این پاویون امسال در اختیار رئیس موزه هنر مدرن، «ایدا جیانلی» است. او تصمیم گرفته محیط هنری امروز ایتالیا را با آثاری از دو هنرمند به نمایش بگذارد. جیانلی درباره این طرح میگوید: «با این که دو هنرمند مورد نظر من، متعلق به دو نسل متفاوت هستند و علیرغم تفاوت در بیان هنری آنها، هر دو از پیشکسوتان هنر معاصر هستند و عمق و غنای معاصر بودن را نشان میدهند.»
به گفته مسئولان، پروژه غرفه جدید ایتالیا، نتیجه تلاشهای وزارت فعالیتها و میراث فرهنگی ایتالیا و بنیان بیینال ونیز است تا به هنر معاصر فضای مناسب برای دیده شدن بدهند.