راه جلوگيري از تداوم مازاد عرضه نفت اين است كه كشورهايي كه توليد خود را افزايش داده‌اند رفتار خود را اصلاح كنند تا از فشار مازاد عرضه بر قيمت‌ها كاسته شود و تا زماني كه اين اتفاق رخ ندهد، اميدي به بهبود وضعيت قيمت‌ها نيست. براي همين ضرورت ايجاب مي‌كند كه اوپك نشست بگذارد و از اعضا خواسته شود تا در يك اقدام دسته‌جمعي، سقف توليد تعهدشده به اوپك را رعايت كنند.
مسئوليت نخست در كاهش دادن عرضه مازاد نفت البته متوجه كشور عربستان است، چه اينكه اين كشور به‌طور ميانگين 8 ميليون بشكه نفت صادر مي‌كرد كه در نتيجه شرايط برخي اعضاي اوپك، به بهانه جبران كمبود نفت در بازار، سطح توليد خود را به 10ميليون بشكه افزايش داده و عربستان به‌عنوان كشوري كه حدود يك‌سوم نفت اوپك را صادر مي‌كند، بايد به انضباط در اوپك احترام بگذارد و توليد خود را كاهش دهد. موضوع ديگر به شائبه احتمالي رقابت پنهان برخي اعضاي اوپك ازجمله عربستان و ايران برمي‌گردد و طبيعي است وقتي عربستان فرمول قيمت نفت خود را كاهش دهد، بقيه اعضا هم براي راضي نگه‌داشتن مشتريان و حفظ موقعيت خود، فرمول فروش نفت‌شان را تعديل كنند كه تداوم اين رقابت به زيان كل اعضاي اوپك خواهد بود.
در اين ميان نظر وزارت نفت ايران هم مهم است؛ چه اينكه پيش از اين وقتي قيمت نفت روند نزولي داشت، ديگر اعضا ازجمله ايران وارد عرصه ديپلماسي فعال انرژي مي‌شدند و در نهايت اعضاي اوپك با چند تصميم در جلسات مختلف مازاد عرضه را كنترل مي‌كردند تا ثبات و تعادل به بازار برگردد و رفتار صادركنندگان اصلاح شود. بديهي است وقتي اراده‌اي در بين اعضاي اوپكي‌ها براي اصلاح وضعيت موجود وجود نداشته باشد، نمي‌توان از غيراوپكي‌ها انتظار همكاري و مشاركت براي مديريت بازار جهاني نفت داشت و در شرايط فعلي هيچ بازيگري جز اوپك نمي‌تواند نقش مؤثري در جلوگيري از كاهش قيمت ايفا كند.
موضوع ديگر اين تصور است كه با آغاز فصل زمستان و افزايش تقاضا، ممكن است قيمت نفت افزايش يابد، اما تجربه سال‌هاي گذشته نشان مي‌دهد وقتي مازاد عرضه باشد و ذخاير كشورهاي مصرف‌كننده نفت هم به اطمينان نسبي رسيده باشد، چندان تقاضاي فصلي نمي‌تواند ضامن احياي قيمت نفت باشد. دقت كنيم كه بازار نفت تحت‌تأثير انتظارات بازار است و وقتي اوپك به‌عنوان بازيگر اصلي در عرضه نفت، رفتار خود را اصلاح نكند، انتظارات بازار هم نشان از كاهشي بودن قيمت نفت خواهد بود.
- نماينده سابق ايران در اوپك
نظر شما