که این اشتراکات، نفت، رقبای مشترک چون ایران و گرایش عمیق به تکذیب که به 2طرف اجازه داد بر نقش عربستان سعودی در حملات یازدهم سپتامبر سرپوش بگذارند شامل میشود.
تقابل اخیر 2طرف بر سر عراق چیزی نیست که بتوان با پیشنهاد یک خرید تسلیحاتی بزرگ و تازه بر آن سرپوش نهاد یا تکذیباش کرد.
این در حالی است که اگر این اختلافنظرها برطرف نشود احتمال این که ناآرامیها و هرج و مرج ناشی از جنگ در عراق به فراسوی مرزهای این کشور گسترش یابد، افزایش خواهد یافت.
اگرچه واشنگتن به طور آشکار به عملکرد سعودیها در عراق اعتراض نکرده اما ریاض منابع مالی را به سوی گروههای شورشی عراق سرازیر کرده و به سعودیها اجازه میدهد از مرزهای مشترک این کشور با عراق بگذرند و به شورشیان سنی که با نیروهای دولتی که از حمایت ایالات متحده برخوردارند، بپیوندند.
واشنگتن تخمین میزند نیمی از 60 تا 80 جنگجوی خارجی که هر ماه وارد عراق میشوند از عربستان سعودی به این کشور میروند.
تا این مقطع واشنگتن و ریاض هیچ زمانی را مصروف فکر کردن به لزوم مهار هرج و مرجی که پس از خروج نیروهای آمریکایی از عراق اجتنابناپذیر خواهد بود، نکردهاند.
تنها خبر خوب این است که بوش اقدام به اعزام کاندولیزارایس، وزیر امور خارجه و رابرت گیتس، وزیر دفاع به عربستان سعودی کرده تا شاید گفتوگویی که امید میرود شفاف و صریح باشد با مقامات ریاض داشته باشند.
تلفیق عراق دچار فروپاشی با افراطیون سعودی که در هستههای القاعده در صحراهای غربی عربستان سعودی سازماندهی شوند، چیزی نیست که به نفع پادشاهی سعودی باشد اما اگر قرار باشد رایس و گیتس شانسی برای تغییر سیاستهای ریاض داشته باشند باید از معجون لاپوشانی و تکذیب که رویکرد متعارف دولت در قبال عربستان سعودی است، بگذرند و به دغدغههای واقعی بپردازند.
پس از سالها اعمال سیاستهای غلط در عراق دیگر نمیتوان از کنار این تهدید به سادگی گذشت. چه عربستان سعودی این را دوست داشته باشد یا نه و چه آقای بوش بخواهد یا نخواهد واشنگتن باید به مواجهه با این مسایل برود. با نمایندگان تهران سر یک میز بنشیند و ر اهکارهایی قابل قبول برای 2 طرف برای این مسائل بیابد.
یکی دیگر از این نگرانیها ناخرسندی اقلیت سنی عراق از قرار گرفتن زیر چتر حاکمیتی شیعی است. عربستان سعودی و سنیهای عراق باید به واقعیت اعاده قدرت به اکثریت شیعی عراق عادت کنند اما نمیتوان انتظار داشت عربستان سعودی وقتی سنیها ا ز برخی حقوق خود محروم شدهاند، دست روی دست بگذارد.
اگر واشنگتن خواستار حمایت عربستان سعودی از دولت مالکی است مالکی باید این حمایت را با پایان دادن به فرقهگرایی در نیروهای امنیتی، بازنگری در قوانین تبعیضآمیز ضدبعثی و اعمال قانونی که در آن برخورداری برابر از منافع و درآمدهای نفتی پیشبینی شده باشد، کسب کند.
قبول این واقعیت از سوی بوش که ایالات متحده هیچ شانس واقعگرایانهای برای دستیابی به پیروزی نظامی در عراق ندارد و باید در قالب برنامهای اضطراری برای مهار تبعات خروج نیروهای آمریکایی از عراق آماده شود چیزی نیست که بتوان به آینده موکول کرد. تحقق این هدف مستلزم همکاری با همه همسایگان عراق از جمله ایران و سوریه است. در قیاس با این 2 جلب همکاری عربستان سعودی باید به مراتب آسانتر باشد.
نیویورک تایمز / 29 جولای