در این خبر آمده بود، برای افرادی که برای کار به امارات میروند، آزمایش ایدز اجباری خواهد شد و حتی پس از ورود خارجیها به این کشور، برای صدور ویزای کار مجددا آزمایش HIV انجام خواهد شد.
این در حالی است که سال گذشته، خبر ورود تعدادی از اتباع آفریقایی آلوده به ایدز در قالب جهانگرد به کشورمان و تردد این افراد بدون هیچگونه مانع و مشکلی و بازداشت آنان به دلیل دست داشتن در جریان خرید و فروش مواد مخدر منتشر شد و بیش از گذشته بر نگرانیها افزود.
با انتشار این اخبار، این سؤال مطرح میشود که با وجود اینکه بسیاری از توریستها و مسافرانی که وارد کشور میشوند، از ناقلان ویروس ایدز هستند، چرا تا به حال وزارت بهداشت قانون مشخصی را برای غربالگری این افراد تهیه و اجرا نکرده است؟
در پاسخ به این سؤال اما، کارشناسان وزارت بهداشت و حتی متخصصان عفونی نظر مشترکی دارند و آن این است که غربالگری و قرنطینه کردن توریستهای ناقل ایدز تلاشی بیهوده و بیاثر است؛ اقدامی که حتی سازمان جهانی بهداشت هم آن را مطرود اعلام کرده و پایه علمی ندارد.
حتی دکتر عباس صداقت، رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت، در پاسخ به این سؤال همشهری که چرا با وجود مطرود بودن این اقدام، دولت امارات تصمیم به اجرایی کردن آن گرفته میگوید: اقدام کشور امارات کاملاً غیرقانونی است. سازمان جهانی بهداشت هم به این اقدام اعتراض کرده منتهی در این کشور سیستمی وجود دارد که شورای آن سیستم تمام تصمیماتی که از نظر خودشان درست است را اجرا میکنند.
وی ادامه میدهد: البته سازمان جهانی بهداشت هم با رایزنیهایی که در دست اجرا دارد از این اقدام امارات جلوگیری میکند.
دکتر صداقت با ابراز تأسف از اینکه اخراج یک بیمار ایدزی به علت مبتلا بودن او به این بیماری، چیزی جز بلاتکلیفی برای آن بیمار، آن هم به جرم اینکه بیمار است را به همراه ندارد، معتقد است: البته کشورهای دیگر هم ممکن است بتوانند چنین قانونی را وضع کنند ولی این کار علاوه بر اینکه یک سیاست کاملاً سلیقهای است، هیچگونه توجیه علمی را نیز به همراه نخواهد داشت.
با این وجود، برخی کارشناسان معتقدند برنامههای غربالگری برای مسافران، مخصوصاً برای مسافرانی که به کشورهای خاص سفر میکنند، به محدودیت گسترش این بیماری کمک میکند. چراکه به هرحال، بسیاری از بیماران ایدزی در ایران به دلیل تماس با اتباع کشورهای بیگانه یا مسافران از خارج برگشته به این بیماری مبتلا شدهاند.
با این حال دکتر صداقت با اشاره به اینکه طبق دستورالعمل سازمان جهانی بهداشت و طبق مستندات علمی بحث غربالگری توریسمها امکانپذیر نیست، میگوید: برای بیماری ایدز یک دوره پنجره مطرح است، یعنی ممکن است 6 ماه تا یک سال طول بکشد تا ویروس وارد بدن شود. در این هنگام تمام آزمایشها منفی است در حالی که فرد ناقل ویروس است.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه برای ما مقرون به صرفه نیست که همه افرادی که وارد کشور یا خارج میشوند را غربالگری کنیم، میگوید: در کل دنیا هم علاوه بر ماهیت اپیدمیولوژیک این بیماری، این سیاست مطرود است.
تا به حال در ایران، برای بیماریهایی مانند سارس و آنفلوانزای مرغی اقدامات قرنطینهای برای مسافران ایجاد شده اما به گفته مسئول اداره ایدز وزارت بهداشت، تنها کاری که ما در زمینه ایدز میتوانیم انجام دهیم، مشاوره قبل و بعد از انجام تستهای تشخیص ایدز است.
به گفته دکتر صداقت، در این موارد اگر هم ایدز در فرد تایید شد، خلاف حقوق بشر است که از پذیرش او در کشور خودداری کنیم و باید برای این افراد مشاوره صورت گیرد تا ببینیم این افراد رفتار پرخطر داشتهاند یا نه.
این در حالی است که دو سال قبل، وزارت بهداشت با پخش کردن بروشورها و اعلامیههایی اقدام به آگاهی دادن به مردم و مسافران برای پیشگیری از بیماری ایدز در کشورهای دیگر کردند. اگرچه این اقدام از نظر اکثر کارشناسان ناکافی بود، ولی به عقیده دکتر صداقت برای ایدز فقط در همین حد میتوان اقدام کرد.
دکتر مهرناز رسولینژاد، رئیس بخش عفونی بیمارستان امام خمینی هم با تاکید بر ضروری نبودن برنامه غربالگری ایدز تاکید میکند: ما غربالگری را نه به ایرانیهایی که میخواهند وارد کشور شوند و نه به اتباع خارجی توصیه نمیکنیم. چون تستی که روی این افراد انجام میدهیم، صددرصد قابل اطمینان نیست و در خیلی از موارد به علت آزمایشهای بیمورد فرد محکوم به بسیاری از محدودیتها میشود.
به گفته وی افراد مبتلا به ایدز شناسایی شده در کشور ما، افراد توریست ناقل این بیماری نیستند بلکه اکثر آنها معتادان تزریقی در کشور خودمان هستند.