از چند سال پیش این موضوع مطرح بوده است که با توجه به کاهش 90 درصدی گونههای زیستی مهم دشت کویر، ادامه وضعیت این دشت به عنوان یک پارک ملی موضوعیت نداشته و شاید مناسبتر این باشد که این پارک منحل شده و امکانات حفاظتی موجود در آن صرف حفاظت بهتر یکی دیگر از پارکهای ملی کشور شود.
این گزارش میافزاید: یوزپلنگ آسیایی، گورخر آسیایی و جبیر به عنوان مهمترین گونههای پارک ملی کویر محسوب شده و به خاطر همین گونهها دشت کویر، موقعیت پارک ملی کویر را پیدا کرده است. اما در حال حاضر برآورد شده است که حتی یک یوزپلنگ در این پارک وجود ندارد.
شمار گورخرها نیز از 12 هزار رأس در سال 1356 اکنون به کمتر از 100 رأس کاهش یافته و شمار جبیرها هم نامعلوم بوده و اگر هم تعدادی باقی مانده باشد کمتر از 10 درصد میزان قبلی این گونه در دو دهه پیش بوده و انتظار میرود همچون یوزپلنگ از این گونه تا سالهای بعد در پارک ملی کویر اثری باقی نماند.
از سوی دیگر، فعالیت یکی از نهادها و نیز عملیات شبانه در داخل این پارک به عنوان نشانهای از بیاعتنایی سازمان محیطزیست به وضعیت پارک ملی کویر محسوب شده است.
افزون بر این، چندی پیش وزارت راه اعلام کرده بود که قصد دارد اتوبان کاشان-تهران را در دل این پارک ایجاد کند.
آغاز پروژههای نفتی
گزارش دیگری در اینباره حاکی از آن است که پروژه ذخیرهسازی گاز و نیز پروژه اکتشاف نفت و گاز که قرار است توسط « شرکت ملی گاز» و «مدیریت اکتشاف شرکت نفت» در پارک ملی کویر به مرحله اجرا درآید فاقد ارزیابیهای زیستمحیطی لازم است و برهمین اساس، عملیات میدانی این پروژهها با مقاومت مسئولان سازمان محیط زیست فعلا متوقف شده است.
گفته میشود وسعت عملیات اجرایی این پروژهها به حدی گسترده است که در صورت اجرا باعث تخریب کل پارک ملی کویر میشود.
دکتر اسماعیل کهرم، کارشناس برجسته حیات وحش در این باره به همشهری گفت: پارک ملی کویر که منطقهای به وسعت 442 هزار و 212 هکتار از عرصههای استان سمنان و اصفهان را به خود اختصاص داده برخلاف تصور عمومی انواع اکوسیستم را در خود دارد و از نظر تنوع زیستی در شمار یکی از مهمترین مناطق حفاظت شده جهان محسوب میشود.
وی افزود: این پارک، زیستگاه برجستهترین نمونههای حیات وحش ایران از جمله یوزپلنگ آسیایی، شاه روباه، آهو، جبیر، کل، بز، قوچ و میش است ضمن آنکه زیستگاه 192 گونه خزنده و نیز محل زیست «زاغ بور» تنها پرنده بومی ایران است، همچنانکه 412 گورخر ایرانی که کل جمعیت این گونه را شامل میشود تنها در این منطقه قابل رؤیت است.
به گفته دکتر کهرم، اکوسیستم این منطقه بسیار شکننده و حساس است لذا عملیاتی با این حجم در این منطقه برای محیطزیست کشور فاجعه بار و جبرانناپذیر خواهد بود.