دوید مگنوس، رئیس مرکز اخلاق زیستی-پزشکی در استانفورد کالیفرنیا میگوید: «بحث کافی درباره خطرات ناشی از اعمال درمانی میان پزشکان و بیماران انجام نمیشود.»
پژوهشها نشان میدهند که پزشکان اغلب با بیمارانشان درباره زیانهای احتمالی اقدامات درمانی یا حتی خطر مرگ ناشی از آنها صحبت چندانی نمیکنند: چه بیمار به خاطر درد قفسه سینه در بیمارستان بستریشده باشد، چه برای قرار دادن یک وسیله کاشتنی در بدن برای جلوگیری از مرگ ناگهانی ناشی از برخی از بیماریهای قلبی مانند تاکیکاردی بطنی: چه عمل جراحی برداشتن پروستات برای درمان سرطان: و چه بحث درباره مراقبتهای عمومی با یک پزشک مراقبتهای اولیه.
برعکس، بررسیهایی که مکالمات میان پزشک و بیمار را ارزیابی کردهاند، مانند بررسی که نتایج آن بهطور آنلاین در ژورنال Annals of Emergency Medicine در ماه مارس امسال منتشر شد، نشان میدهند که پزشکان در این مکالمات خطرات ناشی از انجام ندادن اقدامات درمانی را بیشازحد واقعی تخمین میزنند و درعینحال گرایش دارند که درباره منافع بالقوه درمان توصیهشده اغراق کنند.
یک بررسی اخیر که شامل نظرخواهی از ۴۲۵ جفت پزشک و بیمار میشد، برداشتهای این افراد را هنگام بستری شدن بیماران برای یک نشانگان کوورنری حاد احتمالی در بیمارستان ارزیابی کرد. نشانگان کورونری حاد بهطورکلی به عوارضی اشاره دارد که ناشی از کاهش ناگهانی جریان خون به قلب هستند، مانند حمله قلبی.
دکتر دیوید نیومن، پزشک بخش اورژانس و رئیس بخش پژوهش بالینی در دانشکده پزشکی ایکاهن در مونت سینایی در نیویورک، سرپرست این پژوهش، میگوید: «ما به بررسی لحظه ارتباط پرداختیم، لحظهای که تازه تصمیمگیری برای پذیرش بیمار در بیمارستان انجامشده است.»
درمجموع، این پژوهش نشان داد که مکالمات حیاتی میان پزشک و بیمار در این هنگام، با ارتباطگیری ضعیف، اغراق درباره خطر حمله قلبی و بیشازحد جلوه دادن منافع بالقوه پذیرش بیمارستانی برای بیمار همراه است. بهعلاوه، پزشکان، بهندرت درباره مضرات احتمالی بستری شدن در بیمارستان مانند احتمال دچار شدن به عفونتهای کسبشده در بیمارستان صحبت کرده بودند.
نیومن میگوید: «میتوانم بر پایه تجربیاتم و بر مبنای این دادهها بگویم که پزشکان و بیماران تقریباً هرگز درباره این موارد بحث نمیکنند؛ و این فقط یکی از چیزهایی است که بهراحتی از مکالمات پزشکان و بیماران در اکثریت موارد حذف میشود.»
- تاثیرات بر تصمیمگیری بیماران
کارشناسان میگویند این عامل در همراهی با سایر عوامل ازجمله فشارهای مالی بر پزشکان برای ویزیت بیماران بیشتر و انجام اعمال درمانی بیشتر که باعث تحریف میزان خطر- یا به کلی سخن نگفتن از آن- در مکالمه پزشک و بیمارمیشود، میتواند مشکلی دیگر در پزشکی مدرن را تشدید کند که هم بار مالی بیشتری بر دوش بیماران میگذارد و هم به نتایج درمانی بدتری منجر میشود: مشکل درمان بیشازحد (overtraetment).
نیومن میگوید: «دادههای محکمی در دست است که نشان میدهد در صورت دخالت دادن بیماران در روند تصمیمگیری درباره مراقبتهای پزشکیشان و دادن اطلاعات درست درباره زیانها، سودها و روشهای درمانی جایگزین، آنان مراقبتهای درمانی کمتر، نه بیشتر را انتخاب میکنند و معمولاً این کار را به شیوهای انجام میدهند که درواقع پیامد درمانی را برای آنها بهبود میبخشد.»
او میگوید این نتایج قابلتوجه است، زیرا بیماران با امکان بسیار واقعی زیان دیدن از درمان روبرو هستند.
او به یک مقاله مروری منتشرشده در Patient Safety Journal در سال ۲۰۱۳ اشاره میکند که تخمین میزند از هر ۱۴۵ بیمار در آمریکا یکی به علت عوارض نابجای قابلپیشگیری اعمال درمانی میمیرند و شمار مرگومیر بیماران بهاینعلت در آمریکا به ۲۱۰ هزار نفر در سال میرسد.
نیومن یادآور میشود: «تخمین واقعی این است که ۰.۶۹ درصد از پذیرشهای بیمارستانی به مرگی میانجامد که یا به علت خطای پزشکی است یا خطای پزشکی در آن سهم مهمی دارد.»
هدف از این بازبینی روزآمد کردن تخمین سال ۱۹۹۸ انستیتوی پزشکی آمریکا (IOM) درباره خطاهای پزشکی که در آن هنگام مسئول ۹۸ هزار مرگ سالانه دانسته شده بودند (رقمی که بهطور گستردهای به آن استناد میشود)، با در نظر گرفتن نتایج جدیدترین بررسیها بود.
کارشناسان میگویند رقم واقعی در حال حاضر هر چه که باشد، پزشکان و بیماران چه درون بیمارستان و چه درون آن، باید درباره امکان آسیب دیدن از درمان، بهموازات منافع بالقوه و نیز گزینههای جایگزین برای درمان، عمل یا داروی تجویزشده بحث کنند.
دکتر کوین کمپبل، متخصص قلب و الکتروفیزیولوژیست قلب که در تشخیص و درمان اختلالات ریتم قلب تخصص دارد و در مرکز قلب و عروق کارولینای شمالی کار میکند، دراینباره میگوید: «هنگامیکه بیماری در مراقبت پزشکی خودش دخیل و جزئی از روند تصمیمگیری میشود، پیامدهای درمانی بهبود پیدا میکنند.»
کمپبل از نیاز به تغییر چگونگی مباحثه پزشکان با بیماران درباره اعمال درمانی بهصراحت حمایت میکند و میگوید: «من طرفدار پروپاقرص بیمار هستم و فکر میکنم لازم است روزهایی به پایان برسند که در آنها دکترها به شیوهای پدرسالارانه میگفتند: داریم این کار را انجام میدهیم و اینجوری انجامش میدهیم.»
- درباره اثرات درازمدت هم بحث کنید
کمپبل میگوید این کار درباره وسایل کاشتنی مانند دفیبریلاتورهای قلبی-عروقی یا ICD ها باید شامل بحثی صریح درباره احتمال نادر اما واقعی استرداد وسیله به علت مسائل ایمنی، باشد و هم اینکه بیمار درصورتیکه توصیهای ایمنی یا استرداد وسیله به علت مشکلات آن اعلام شود، چگونه از آنها مطلع شود.
کمپبل میگوید پزشکان و بیماران باید درباره عواقب درازمدت کاشتن این وسایل در بدن، مانند اثرات روانشناختی آن هم به بحث بپردازند.
او میگوید: «در این هنگام شما با قطعه عمده ماشینی در قلبتان سروکار دارید که میتواند در هر زمانی به شما شوک دهد- البته خوشبختانه برای دلایلی درست و برای نجات دادن جان شما- اما این کار نیاز به سازگاریهایی دارد. ممکن است دچار اختلالات اضطرابی، حملات وحشتزدگی شوید یا افسردگی را تجربه کنید.»
کمپل معتقد است که بحثکردن درباره خطرات و اثرات جانبی، ازجمله اثراتی که ممکن است بر وضعیت درازمدت بیمار تأثیر بگذارد، علاوه بر اینکه تصمیمگیری با آگاهی بیشتر را تسهیل میکند، ممکن است به بیمار یاری برساند که پس از عمل دوره گذار موفقی را طی کند.
او میافزاید که ارتباط گشوده و باز همچنین به پزشکان و بیماران اجازه میدهد در پرداختن به نگرانیهای بهداشتی نقش فعالی داشته باشند. برای مثال، اگر شخصی با بیماری قلبی از افسردگی رنج میبرد، ممکن است قبل از کاشتن وسیله قلبی زمان مناسبی برای صحبت درباره پیگیری وضعیت روانی بیمار بهوسیله یک متخصص بهداشت روانی باشد.
او همچنین پیشنهاد میکند که در صورت امکان، بیماران درباره عارضه یا مشکل پزشکیشان جستجوی آنلاین انجام دهند تا سؤالاتی را آماده کنند و پیش از انجام تصمیمگیری درمانی از پزشک بپرسند.
- بازنگهداشتن خطوط ارتباطی
کمپبل در مواردی که خطرات درمانی بهطور کامل موردبحث قرار نمیگیرد، همه تقصیرها را به گردن همکاران پزشکش - یا بیماران - نمیاندازد. او میگوید عواملی در نظام مراقبت بهداشتی فعلی میتوانند انجام این بحثهای مهم را سختتر کنند.
او میگوید: «فکر نمیکنم که همه گناه را باید به گردن پزشکان انداخت. به نظر من، مسئولیت زیادی هم متوجه نظام فعلی بهداشتیمان است، زیرا از پزشکان انتظار میرود که بیشترین کار را با کمترین امکانات انجام دهند. از ما خواسته میشود سوابق بیمار در پرونده پزشکی الکترونیکی ثبت کنیم تا جایی که صفحه کامپیوتر میان ما و بیماران فاصله میاندازد- و از طرف دیگر در بسیاری از موارد از لحاظ زمانی هم تحت فشار قرار میگیریم.»
کمپبل و دیگران با وجود برخی از موانع سیستمیک درباره اینکه چنین مکالماتی میتواند رخ دهد، خوشبین هستند و معتقدند که بیماران هم خواستار انجام این مکالمات هستند.
مگنوس میگوید: «دادههای زیادی در کانتکستهای بالینی وجود دارد که نشان میدهد بیماران مسلماً میخواهند که خطرات درمان و پیشآگهیشان به آنها گفته شود. آنها میخواهند که همه اطلاعات مربوط به آنها گفته شود.»
او میگوید، برای برخی از بیماران چنین کاری به معنای در میان گذاشتن حجم زیادی از دادههای بررسیها با آنها و دانستن تخمینهای دقیق درباره زیانهای احتمالی درمان در مقابل منافع آن است، اما برخی از بیماران دیگر ترجیح میدهند که از رویکرد «دکتر، اگر خودتان جای من بودید، چه میکردید؟» استفاده کنند.
مگنوس، کمپبل و نیومن میگوید هر دو شیوه قابلقبول است؛ اما آنها دوباره تأکید میکند لازم است این مکالمات رخ دهد تا به متخصصان بالینی امکان دهد تا ارزشها و ترجیحات بیمار - مانند تمایل به درمان تهاجمیتر یا رویکرد «کمتر بهتر است» برای کاهش خطرات- را دریابند تا بتوانند بهترین پیشنهادها را به بیماران بدهند.
مگنوس یک هشدار دیگر را هم میدهد. بیماران نباید گمان کنند که پزشکشان درمانی را فقط به این خاطر توصیه میکند که این گزینه برای آنها بهعنوان یک فرد معین بهتر از همه گزینههای دیگر است
او میگوید: «در اغلب اوقات، درواقع عوامل برونزایی وجود دارند که دستکم انتخاب اولیه درمان برای بیمار بوسیله پزشک را دیکته میکنند. درواقع اگر علل عادات تجویزی پزشکان و تصمیمات درمانیشان را بررسی کنید، درمییابید که مواردی مانند تفاوتهای درمانی مربوط روالهای گوناگون در کشورهای متفاوت، تعلیمدهندگان و استادان پزشک و روابط با نمایندگان شرکتهای داروسازی هم جزء این علل قرار میگیرند.»
این وضعیت دلیل دیگری برای انجام مکالمهای صریح درباره سودها، زیانها و جایگزینهای احتمالی یک شیوه درمانی و سرمایهگذاری بر روی رابطه پزشک- بیمار است.
مگنوس میگوید: «افشای خطرات و منافع درمان برای بیمار و شفاف عمل کردن پزشک در این روند، برای حفظ یک رابطه بر مبنای اعتماد مطلقاً ضروری است.»
US News & World Reports
ترجمه: علی ملائکه
نظر شما