اين علمك‌هاي فلزي كه براي جلوگيري از ورود موتورسيكلت‌ها به پياده‌رو نصب شده‌اند، عملا راه را روي معلولان، جانبازان، نابينايان و ويلچرسواران مسدود مي‌كند.عضو روشندل شوراي شهر تهران تردد راحت در پياده‌روها را از ابتدايي اين موضوعات در شهر دسترس‌پذير عنوان مي‌كند. علي صابري مي‌گويد، وقتي در شهري به ناچار علمك‌هايي نصب مي‌شود تا موتورسواران وارد پياده‌رو نشوند، يعني فاصله آن شهر با شهر دسترس‌پذير بسيار زياد است.
وي عضوي از شوراي شهر تهران است كه پس از نشستن بر صندلي شورا، اين موضوع را مورد پيگيري قرار داد و بعدا شهر دسترس‌پذير را اينگونه معنا كرد: «در شهر دسترس‌پذير همانطور كه فرد عادي جامعه، مي‌تواند به هر خدمتي دسترسي داشته باشد، فرد معلول، جانباز يا آسيب‌ديده (فردي كه موقتا دچار آسيب شده) نيز بايد به آن دسترسي داشته باشد.»
- نياز به 10 تا 15 سال زمان
تجربه سفر درون شهري با يكي از جانبازان دفاع مقدس ساكن محله ميني‌سيتي خيلي از مشكلات اين قشر جامعه را نشان داد؛ سفري كه البته كوتاه بود و از چهارراه ميني‌سيتي شروع شد و در كوچه پسكوچه‌هاي اطراف ميدان هفتم‌تير پايان يافت. سيدمجيد از پا معلوليت دارد و با 2عصا حركت مي‌كند.
خودش مي‌گويد با عصا راه رفتن برايش راحت‌تر است و خدا را شكر مي‌كند كه به ويلچر عادت ندارد. از پله‌هايي در خيابان نخل ميني‌سيتي براي دريافت پول از يك‌عابربانك به سختي پايين مي‌رود و به سختي به بالا برمي‌گردد. همراه با او پياده‌روي شيب‌دار اما بدون مانعي را به سمت چهارراه ميني‌سيتي طي مي‌كنيم. انتهاي پياده‌رو نرده‌هاي فلزي زيادي وجود دارد كه كار دسترسي عابران به بزرگراه ارتش و سوار شدن به مسافربرهاي شخصي را غيرممكن مي‌كند.
اما راه براي تردد به سمت ايستگاه تاكسي و اتوبوس هموار است. سوار اتوبوس خط لاله- پارك‌وي مي‌شويم. درست روبه‌روي در ورودي اتوبوس برچسب اولويت نشستن با سالمندان و افراد كم‌توان نصب شده. براي استفاده از مترو در ميدان نوبنياد تغيير مسير داده و از اتوبوس پياده مي‌شويم.
- امكانات مترويي براي معلولان
سيدمجيد براي عبور از روي جوي عميق و عريض به كمك احتياج دارد. آسانسور ايستگاه مترو برقرار است. 15دقيقه انتظار و سپس سوار قطار شدن. در ايستگاه بهشتي خط را تغيير مي‌دهيم. اين بار با پله برقي به طبقه ديگري مي‌رويم. سوار قطار خط تجريش- كهريزك كه مي‌شويم جا براي نشستن نيست. چند سالمند هم سرپا ايستاده‌اند و رعايت اولويت نشستن انگار در كار نيست.
در ايستگاه هفت‌تير پياده مي‌شويم و بالا مي‌آييم. براي عبور از سمت شرق به سمت غرب ميدان بايد حتما از پل‌عابري كه پله‌برقي دارد استفاده كرد. حركت به سمت خيابان قائم‌مقام فراهاني با وجود معلوليت واقعا جرأت مي‌خواهد. درست سر بلوار- جايي كه محل تردد عابران است- علمك‌هاي فلزي عجيبي ديده مي‌شوند. يكي‌شان مربع شكل است و مخصوص عبور ويلچرسواران. بالاي آن محلي براي عبور سر معلول وجود دارد. سيدمجيد مي‌گويد: «واقعا بايد دست به اجراي چه طرح‌هايي بزنند تا از تخلف موتورسيكلت‌ها يا دور ممنوع زدن خودروها بر سر تقاطع‌ها جلوگيري كنند!»
- حمايت در حد شعار
با اين تصاوير و تفسيري كه عضو شوراي شهر از شهر دسترس‌پذير دارد، به جرأت مي‌توان گفت كه قانون حمايت از معلولان در كشور ما در حد شعار باقيمانده است. مجتبي شاكري ديگر عضو معلول شوراي شهر تهران هم مي‌گويد: «مديريت شهري اگرچه براي حل مسائل و مشكلات وارد عمل شده ولي چون دست‌تنهاست، حداقل به 10تا 15سال زمان نياز است.»
معاون امور توانبخشي سازمان بهزيستي كل كشور نيز اقدامات شهرداري تهران طي 5سال گذشته براي مناسب‌سازي اماكن و معابر شهري ويژه معولان و جانبازان را درخور تحسين مي‌داند. حسين نحوي‌نژاد مي‌گويد: «انصافا شرايط زندگي معلولان در پايتخت بهبود يافته است اما متأسفانه كمبود‌هاي زيادي در شهر براي اين عزيزان وجود دارد و جبران آنها مشاركت تمامي سازمان‌ها را مي‌طلبد.»
- شهر دسترس‌پذير خارجي‌ها
در بسياري از شهرهاي توسعه‌يافته جهان از سال‌ها پيش موضوع شهري مناسب براي زندگي معلولان را مد نظر قرار داده‌اند و با پيشرفت تكنولوژي نيز همچنان اقدامات ديگري در آنها صورت مي‌پذيرد. نمونه‌هايي مثل:
در 50درصد ايستگاه‌هاي متروي مادريد امكان ورود معلولان با ويلچر وجود دارد. مناسب‌سازي 50درصد مابقي ايستگاه‌ها نيز در دستور كار قرار دارد.
در لندن هتل‌هايي مخصوص معلولان ساخته شده است كه علاوه بر امكانات استراحت و رفاهي، بازديد از جاذبه‌هاي گردشگري مثل قايق‌سواري در رودخانه تيمز، برج لندن، چشم لندن و قلعه ويندسور را براي آنها نيز فراهم مي‌كند.
در فروشگاه‌هاي شهرهاي مونيخ، هامبورگ، بن و... آلمان اگر فرد معلول به اجناس به‌راحتي دسترسي نداشته باشد، مي‌تواند شكايت كرده و خسارت هنگفتي را مطالبه كند.
در توكيو اگرچه بسياري از ايستگاه‌هاي مترو بدون آسانسور ساخته شده‌اند اما طي چند سال اخير در هر ايستگاهي حداقل يك‌مسير براي عبور با ويلچر احداث شده است. ضمن اينكه كاركناني وظيفه دارند افراد معلول را براي سوار شدن به قطار كمك كنند. همچنين در خيابان‌هاي پرتردد كاشي‌هايي با نقوش برجسته براي راهنمايي نابينايان وجود دارد. علاوه بر اين، سيگنال‌هاي صدايي نيز در خيابان‌هاي پرترافيك براي نابينايان پخش مي‌شود.
نظر شما