خلیج فارس، رتبه نخست آلودگی نفتی در دنیا را دارد

به گزارش مانا، حسن محمدی در کارگاه تخصصی محیط زیست دریایی و نقش اصحاب رسانه در تنویر افکار عمومی افزود: این بحران در منطقه خلیج فارس می‌تواند بسیار معنادار باشد زیرا خلیج فارس دریایی حساس با عمق کم و شوری بالا و بسیار شکننده است.

وی اظهارکرد: به علت شرایط برداشت نفت و گاز و تردد نفتکش‌ها وضعیت محیط زیست خلیج فارس بسیار حساس شده است؛ در چند سال گذشته 21 مورد نشت نفت بزرگ با بیش از صد میلیون بشکه در دنیا داشتیم که هفت مورد آن در منطقه خلیج فارس رخ داده است.

وی ادامه داد: بزرگ‌ترین فاجعه نفتی در خلیج فارس در سال 1991 رخ داد که براثر حمله عراق به کویت،11 میلیون بشکه نفت در این دریا تخلیه شد.

وی گفت: علاوه بر این مسایل، وجود کشتی‌های غرق شده نیز مشکلاتی را به وجود آورده است که خارج کردن آنها نیازمند داشتن یک برنامه جامع است در غیر این صورت برای محیط زیست خطرساز خواهند بود.

محمدی ادامه داد: در برخی از نقاط خلیج فارس دو کشتی بر روی هم در کف دریا قرار گرفته‌اند که این مساله برای محیط زیست منطقه بسیار خطرناک‌تر است از این رو برای بیرون کشیدن آنها از محیط آبی برنامه جامعی تعریف کرده‌ایم.

وی افزود: راپمی دارای دو سیستم رصد در منطقه است که ورود و خروج هر کشتی را از طریق ماهواره رصد می‌کند و اگر تخلفی رخ دهد بلافاصله متخلف را دستگیر خواهیم کرد.

هماهنگ‌کننده برنامه محیط زیست خلیج فارس و دریای عمان گفت: هزاران نوع پراکنده کننده نفت در دنیا وجود دارد که فقط به 9 مورد از آنها اجازه مصرف در خلیج فارس و دریای عمان داده‌ایم؛ این‌ها کمتر آسیب به محیط زیست دریایی وارد می‌کنند. پراکنده‌کننده نفت موادی هستند که در صورت نشت عظیم نفت در منطقه‌ای از دریا مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مواد با اضافه شده به نفت غلظت آن را کم و خاصیت تخریبی آن را کاهش می‌دهد .

وی گفت: ما تنها منطقه در دنیا هستیم که کمیسیون هیدروگرافی به اسم راپمیرا با کمک سازمان هیدروگرافیک بین‌المللی ایجاد کرده‌ایم.

وی به پروتکل فلات قاره در راپمی اشاره کرد و گفت: در این پروتکل روابط زلزله‌نگاری، ارزیابی زیست محیطی و رعایت تمام اصول و اخذ مجوز برای بهره‌برداری مورد توجه قرار گرفته است.

محمدی ادامه داد: 800 چاه نفتی در منطقه وجود دارد که بیش از 700 چاه فعال است، میزان آب همراه با نفت 400 درصد بیش‌تر از میزان نفت تولیدی در عمر یک چاه نفت است، بنابر این نحوه استخراج و تصفیه آنها برای حفظ محیط زیست بسیار مهم است.

وی ادامه داد: همچنین برخی از چاه‌های نفت به طور طبیعی حاوی مواد رادیواکتیو هستند که تمام این‌ها باید تصفیه شوند در غیر این صورت آب همراه نفت صدها متر از دریاها را از زندگی ساقط می‌کند.

وی گفت: همچنین پروتکلی در مورد پسماندها و مدیریت یکپارچه فاضلاب‌ها در راپمی وجود دارد، 30 درصد فاضلاب منطقه بدون تصفیه وارد خلیج فارس و دریای عمان می‌شود که این میزان در کشورهای عربی 70 درصد است.

وی با اشاره به این که 60 درصد فاضلاب‌های شهری تصفیه نشده وارد دریای خزر می‌شود، گفت: حدود 30 سال است با همکاری آزمایشگاه جهانی آژانس اتمی در موناکو به طور مشترک تمام آلاینده‌ها در منطقه خلیج فارس و دریای عمان را بررسی و پایش می‌کنیم از این رو اطلاعات کامل و جامعی در مورد محیط زیست خلیج فارس و دریای عمان در اختیار داریم.

محمدی گفت: همچنین در زمینه پایش صدف‌ها نیز با نهادهای مرتبط همکاری می‌کنیم که بیش از 200 پارامتر آلاینده در این پایش بررسی می‌شود.

وی درباره ورود مواد زائد خطرناک به خلیج فارس گفت: پروتکل تهران ورود مواد زائد خطرناک را به منطقه ممنوع کرده است و یکی از مشکلات ما در سطح دنیا قاچاق مواد زائد خطرناک از دریاها است که درآمد برخی از کشورها از این راه بیش‌تر از درآمد ملی آن‌ها است.

وی ادامه داد: یکی از دردسرهای پلیس بین‌الملل تعقیب کردن کشتی‌هایی است که می‌خواهند مواد زائد را در دریاها تخلیه کنند.

محمد گفت: تهیه پروتکل تنوع گونه‌ای را هم در دست داریم که در حال تکمیل کردن آن هستیم، هزار و 100 گونه ماهی، 300 گونه دلفین و وال و همچنین گاو دریایی که دارای دومین جمعیت بعد از استرالیا است را در خلیج فارس داریم.

همچنین پنج گونه لاک پشت دریایی نیز در این پهنه آبی زیست می‌کنند که متاسفانه تمام آنها جزو گونه‌های در خطر انقراض هستند.

وی تاکید کرد: تقابل میان توسعه و محیط زیست همیشه همه جای دنیا بوده و همچنان نیز ادامه دارد، تهاجم به دریا و خشک کردن آن برای ساخت فرودگاه و جاده برخی از چالش‌های مهم محیط زیست دریایی است.

محمدی ادامه داد: همچنین در رامپی در حال بررسی تاثیر ریزگردها بر روی آبزیان هستیم و برای آن طرح عملیاتی تعریف کرده‌ایم.

وی به آب شیرین کن‌ها در منطقه اشاره کرد و گفت: تنها منبع تامین آب شرب برای کشورهای عربی آب شیرین کن‌ها هستند که آب آن از طریق خلیج فارس تامین می‌شود، آب این منطقه یک کالای استراتژیک و بسیار گران‌بها است و جانشینی ندارد بنابر این زندگی منطقه به خلیج فارس بستگی دارد.

محمدی گفت: ضوابط محکمی در مورد آب شیرین کن‌ها وجود دارد که مهم‌ترین آن محل استقرار آب شیرین کن است که باید در محیطی بسیار باز و با جریانات بسیار سیال آب همراه باشد، زیرا اگر فعالیت آب شیرین کن بخواهد شوری آب در منطقه را بالا ببرد جریان سیال آن را پخش کند. وی گفت: استفاده از فناوری در ایجاد آب شیرین کن‌ها از جمله انرژی خورشیدی وجود دارد که پاک‌تر خواهد بود. اولین آب شیرین‌کن خورشیدی را امارات چند سال پیش راه‌اندازی کرد و همچنان نیز فعالیت می‌کند.