از خوزستان خبر مي‌رسد كه آب تا يك كيلومتري محوطه‌هاي باستاني هفت تپه و چغازنبيل رسيده و 12كيلومتر از جاده دسترسي به اين محوطه را تخريب كرده‌است. از شوشتر نيز خبر مي‌رسد كه زباله‌ها و درختان شكسته و لاشه‌هاي حيوانات بند گرگر و سازه‌هاي آبي شوشتر را هم بي‌نصيب نگذاشته و تلنبار زباله و گل و لاي چنان زياد است كه لايروبي آنها زمان زيادي مي‌خواهد. در ايلام هم شدت آسيب ديدگي بناها و آثار تاريخي زياد گزارش شد.
اگرچه هنوز آبگرفتگي‌ها در اين استان‌ها فروكش نكرده و گزارش كاملي از ميزان خسارت‌هاي واردشده به آثار تاريخي به‌دست مسئولان ميراث فرهنگي استان‌ها نرسيده است اما پيگيري‌هاي همشهري از مسئولان ميراث فرهنگي بيانگر ميزان آسيب‌هاي جزئي و شديد واردشده به آثار تاريخي است. همين ديروز در خبري كه در روزنامه همشهري منتشر شد مسئولان ميراث فرهنگي در دزفول اعلام كردند كه به‌رغم نهايي‌نشدن گزارش‌هاي مرتبط با تخريب آثار تاريخي در دزفول، آسياب‌هاي آبي دوره ساساني در اين استان آسيب زياد ديده و به زير آب رفته‌اند. حتي بافت آجري تاريخي بي‌نظير اين شهر نيز آسيب فراوان ديده است.
- تهديد سازه‌هاي آبي شوشتر
بيژن حيدري، مدير پايگاه ميراث جهاني سازه‌هاي آبي شوشتر به همشهري گفت كه آسيب مستقيم به اين سازه‌ها وارد نشده است. اما حجم بسيار زيادي از زباله و نخاله و تنه درختان قطع شده پشت بند‌ميزان در مسير رودخانه گرگر كه آب را به آسياب‌هاي آبي شوشتر هدايت مي‌كند تلنبار شده و ممكن است بنيان‌هاي بند‌ميزان را متزلزل كند. براساس برآوردهاي اوليه 30ميليون تومان تنها براي لايروبي بند ميزان رودخانه گرگر نياز است تا حجم زباله‌هايي كه تا عمق 10متري اين بند تاريخي و ثبت شده در فهرست ميراث جهاني يونسكو را پوشانده است تخليه شود.
به گفته بيژن حيدري، تنها 2دهانه از بند ميزان توانسته آب رودخانه گرگر را به سمت سازه‌هاي آبي شوشتر هدايت كند و 7دهانه ديگر به‌دليل تلنبار شدن زباله و گل‌ولاي ناشي از طغيان رودخانه به عرض 7متر تا عمق 10متري مسدود شده‌اند. آنطور كه مدير پايگاه ميراث جهاني سازه‌هاي آبي شوشتر به همشهري گفته است، پشت پل گرگر نيز 3دهانه به نام‌هاي سه كوره وجود دارد كه آب را به سازه‌هاي آبي شوشتر هدايت مي‌كرد و اكنون حجم زباله‌هاي تلنبار شده پشت اين پل تاريخي چندين برابر حجم زباله‌هايي است كه در بند ميزان تلنبار شده است. به گفته او، در مجموعه پل تاريخي شادروان نيز حجم زيادي از زباله تلنبار شده كه چون امكان خروج از دهانه پل وجود ندارد ممكن است تا ماه‌هاي آينده همزمان با گرماي هوا در خوزستان رطوبتي كه به پايه‌هاي پل نفوذ مي‌كند موجب متلاشي شدن سنگ‌هاي به‌كار رفته در اين پل تاريخي و خسارت سنگين بر مجموعه بند ميزان شود.
حيدري با تأكيد بر لزوم لايروبي سريع رودخانه گرگر و تخليه زباله‌هايي كه با طغيان رودخانه در بند ميزان و پل‌هاي تاريخي شوشتر از بالا دست رودخانه به اين مناطق آورده شده است، گفت: شرايط هنوز به‌گونه‌اي نيست تا بتوان حجم خسارت‌ها را برآورد كرد. به گفته او، به‌رغم فعاليت‌هاي ميراث فرهنگي و مديريت شهري در شوشتر تخليه رودخانه از زباله‌ها زمانبر است. او با اشاره به اينكه عبور تنه درختان قطع شده به‌دليل سيلاب ممكن است خساراتي به تونل‌ها و دستكندهايي كه آب را به آسياب‌هاي آبي سازه‌هاي آبي شوشتر مي‌رساندند، وارد كند، افزود: احتمال وارد شدن آسيب‌هاي بيشتر وجود دارد ولي هنوز برآورد ريالي حجم خسارات ممكن نيست.
- تهديد محوطه‌هاي تاريخي
علي‌محمد چهارمحالي، مدير اداره ميراث فرهنگي شوشتر نيز در گفت‌وگو با همشهري در پاسخ به اين سؤال كه آيا سيلاب‌هاي اخير و طغيان رودخانه در شوشتر به بافت تاريخي پشت سازه‌هاي آبي شوشتر خسارت زده است؟ گفت: سيلاب‌هاي اخير بسياري از تپه‌هاي تاريخي اطراف شوشتر و محوطه‌هاي تاريخي بين شوشتر و چغازنبيل را تهديد كرده است اما هنوز امكان نهايي شدن گزارش خسارت‌ها وجود ندارد.
به گفته او، طغيان‌هاي اخير آسيبي به بافت تاريخي شوشتر وارد نكرده اما مهم‌ترين مشكل براي آثار تاريخي شوشتر حجم انبوهي از زباله‌ها و درختان قطع شده و گل و لاي است كه با سيلاب اخير پشت آثار تاريخي شوشتر تلنبار شده و موجب فشار به پايه پل‌ها و آثار تاريخي است.
- آبگرفتگي در نزديكي چغازنبيل
اندودهاي گلي در محوطه تاريخي هفت تپه و چغازنبيل نيز در بارش‌ها و آبگرفتگي‌هاي اخير دچار صدمه شده‌اند. اين خبر را عليرضا رازقي مدير پايگاه ميراث جهاني چغازنبيل و هفت تپه به روزنامه همشهري داد و گفت: صدمه جدي از سيلاب‌ها در چغازنبيل و هفت‌تپه مشاهده نشده اما بارش‌هاي تند اخير در خوزستان به سطح اندودهاي حفاظتي كه بر محوطه‌هاي باستاني كشيده شده بود خسارت وارد كرد كه بلافاصله پس از اتمام بارش‌ها پايش شده و بخش‌هايي از اندودها كه متحمل خسارت شده بودند مرمت مي‌شوند. به گفته رازقي آب به عرصه محوطه باستاني چغازنبيل نرسيده است اما راه دسترسي به چغازنبيل در 2كيلومتري اين اثر تاريخي دچار آبگرفتگي شد و ارتباط با چغازنبيل را قطع كرد. وي افزود: مسير دسترسي به چغازنبيل از ورودي كارخانه نيشكر به‌دليل آبگرفتگي مسدود شد.
از ايلام در غرب كشور نيز خبر مي‌رسد كه در شهرستان‌هاي اين استان به‌خصوص در دهلران حجم بيشتري از آسيب به‌دليل بارندگي‌ها و سيلاب‌ها به بناهاي تاريخي وارد شده است.
- خسارت شديد به آثار تاريخي در ايلام
عبدالمالك شنبه‌زاده، مديركل ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري استان ايلام به همشهري گفته است كه قلعه شاخ مربوط به دوره ساساني، امامزاده سيدابراهيم زرين آباد مربوط به دوره سلجوقي و چشمه‌هاي آبگرم كه از تاسيسات گردشگري استان ايلام است به‌دليل سيلاب و بارش‌ها متحمل خسارات زيادشده است. به گفته شنبه زاده، بناهاي شهر تاريخي سيمره نيز دچار ترك خوردگي شده‌اند. همچنين ديوارهاي بازارچه تاريخي سيمره نيز كه سال‌هاي قبل كاوش شده بود به‌دليل بارندگي‌هاي شديد آسيب ديد. به گفته او، صاعقه همچنين منجر به قطع برق و سيستم دوربين‌هاي مدار بسته موزه باستان‌شناسي دره شهر در استان ايلام شد. آنطور كه شنبه‌زاده گفته است، 8كيلومتر از راه دسترسي به غار زينه‌گان و تاسيسات گردشگري آن نيز مسدود و تخريب شده است. مديركل ميراث فرهنگي استان ايلام همچنين از آسيب ديدن قلعه قاجاري پوراشرف، كاخ شيرين و فرهاد، كوشك ساساني غيفر در شهرستان ملكشاهي و راه دسترسي به شهر تاريخي دربند و آسيب شديد به عمارت والي كهره مربوط به دوره قاجار در چرداول نيز خبر داد.
نظر شما