در کنار روسیه و آمریکا که قدرت‌های سنتی فضایی محسوب می‌شوند، اکنون جمع تازه‌ای به ماجراجویی در فضا روی آورده‌اند که از آن جمله هند ژاپن، چین و اتحادیه اروپا هستند.
برنامه‌های فضایی این کشورها اکنون به سوی مریخ و ماه معطوف شده است و در کنار آنها کشورهایی چون برزیل، ایران، کره‌جنوبی، اسرائیل، مالزی، پاکستان، ترکیه و تایوان برنامه‌های فضایی‌شان را با تمرکز روی تولید ماهواره و افزایش توانایی پرتاب آنها به فضا ادامه می‌دهند.
تحقیقات فضایی، دستاوردهای تجاری و علمی فراوانی دارد و بر زندگی میلیون‌ها نفر تاثیر می‌گذارد.
ارتباط‌های ماهواره‌ای، تحقیقات روی تغییرات جوی، نظارت بر فجایع طبیعی و شناسایی منابع طبیعی همگی جزو دستاوردهای اصلی تحقیقات فضایی هستند سیاست مدون فضایی اکنون در دستور کار کشورهای روبه توسعه قرار گرفته است و می‌تواند باعث بهبود شرایط زندگی افراد شود.
موفقیت‌ها در ماموریت‌های فضایی همچنین موجب افزایش احساسات میهن‌پرستانه در داخل و نمایش قدرتی برای خارج می‌شود و اکنون بخشی از ابزار سیاست خارجی قدرت‌های بزرگ هستند.
از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، آمریکا در فضا بدون رقیب یکه‌تازی می‌کند و واشنگتن در برنامه‌های فضایی‌اش- به ویژه در ماموریت‌های شاتل - به موفقیت‌های چشمگیری دست یافته است و از سوی دیگر سامانه GPS که با توافق جهانی روبه رو شد، به آمریکا قدرت مطلقی در ارتباط‌های ماهواره‌ای می‌دهد.
نیروی نظامی آمریکا استفاده‌های فراوانی از امکاناتش در فضا برای مقاصد جاسوسی و جمع‌آوری اطلاعات و هدف‌یابی انجام می‌دهد و با توجه به افزایش وابستگی آمریکا به این ابزار، هراس از امکان حملات احتمالی به این ابزار در فضا افزایش می‌یابد.
از این‌رو دکترین فضایی واشنگتن در حال حاضر مبتنی‌بر حفظ این برتری مطلق است و همین نکته سبب شده تا آمریکا تمایلی برای همکاری در زمینه اشاعه تکنولوژی فضایی عالی خود به سایر کشورها نداشته باشد؛حتی اگر کشور مورد نظر از متحدان اروپایی آمریکا باشد و این قضیه موجب همکاری کشورهای جهان برای رقابت فضایی با آمریکا شده است.
روسیه اکنون توافق‌های متعددی با هند و چین برای تحقیقات فضایی در زمینه‌های مختلف به امضا رسانده است و از طرف دیگر مسکو قصد دارد شبکه ماهواره‌ای خودش با عنوان GLONASS را راه‌اندازی کند و ماموریت‌های انسانی به مریخ وماه داشته باشد.
اروپا نیز به رقابت فضایی ملحق شده است و در سال 2002 اتحادیه اروپا سامانه ردیابی ماهواره‌ای گالیله را راه‌اندازی کرد که آلترناتیوری برای سامانه های GLONASS روسیه و GPS آمریکا محسوب می‌شود. در سال 2001 بنیاد فضایی اروپا برنامه آئورورا را راه‌اندازی کرد که هدف آن انجام ماموریت‌های انسانی در فضا با هدف حضور یک اروپایی در مریخ در سال 2030 بود.
در آوریل امسال کمیسیون اروپایی و بنیاد فضایی اروپا، سیاست فضایی اروپا را تدوین کردند که طی آن برافزایش همکاری‌های فضایی و استفاده از تجربیات فضایی سایر کشورها برای مقاصد صلح‌آمیز تاکید شده بود. این سیاست باز از سوی اروپا به شدت با سیاست منزوی آمریکا در تضاد است.
اما چین نیز تجربه‌های موفقی در فضا داشته است و پکن موفق شده صنعت ساخت ماهواره‌های تجاری را توسعه داده، و در هر2 جنبه نظامی و غیرنظامی به تکنولوژی قابل قبولی دست یابد.
با این همه رهبری چین در پی آن است که برای مقابله با قدرت نظامی پیشرفته آمریکا تا حد امکان برنامه فضایی چین را گسترده تر کند و تست موشک‌های ضد ماهواره در ژانویه 2007 پیامی برای واشنگتن بود که آمریکا در حال حاضر می‌تواند بر تجهیزات فضایی آمریکا در فضا تاثیر بگذارد.
در سال 2005 چین دومین راکت خود با عنوان شنزو 6 را به فضا پرتاب کرد و برنامه‌هایی برای پرتاب شنزو 7 و راهپیمایی مسافران آن در فضا وجود دارد.
هدف بعدی چین ارسال فضانورد به ماه در سال 2020 است و مایکل گریفین، رئیس سازمان هوا و فضای آمریکا در ماه گذشته اظهار داشت که چین قبل از اینکه آمریکا از ماه بازگردد می‌تواند به ماه برسد و اگر چنین اتفاقی رخ دهد قطعا آمریکایی‌ها راضی نخواهند بود ولی گزینه دیگر نیز نخواهند داشت.
در اوایل امسال ژاپن نیز تعدادی از ماهواره‌های جاسوسی خود با عنوان دیاچی را با هدف به چالش کشیدن سامانه ماهواره‌ای چین به فضا پرتاب کرد.
در شرایطی که چین و ژاپن به شدت برنامه‌های فضایی یکدیگر را زیر ذره‌بین دارند، هند کار بر روی یک کاوشگر قمری تحت عنوان چاندریان 1 را آغاز کرده است که در سال 2008 پرتاب خواهد شد.
علاوه بر آن دهلی نو قصد دارد تا سال 2014 یک ماهواره سرنشین‌دار را به فضا بفرستد و تا سال 2020 اولین هندی را در ماه داشته باشد.
کره جنوبی نیز در پی آن است که جزو 10 قدرت برتر فضایی جهان باشد و در ماه دسامبر یک ماهواره تجربی را به فضا پرتاب خواهد کرد و در آینده نزدیک نیز نخستین کاوشگر قمری‌اش را به فضا ارسال خواهد کرد.
این کشور در حال حاضر حدود 10 ماهواره چند منظوره در فضا دارد که آخرین آن به نام آریوانگ 2 در جولای 2006 به فضا پرتاب شد.
در کنار آن، کره‌جنوبی به شکل فعالی بر روی توسعه مرکز فضایی نارو کار می‌کند تا بتواند حجم برنامه‌های فضایی این کشور را در 10 سال آینده افزایش دهد.
با این چشم‌انداز فضا به سرعت به مکانی پرازدحام تبدیل می‌شود که متحدان سنتی و تازه دنیای سیاست در آن رقابت تازه‌ای را تجربه خواهند کرد ولی چین و هند جدی‌ترین قدرت‌هایی خواهند بود که توان آمریکا در فضا را به شکل جدی و با توسعه صنعت فضایی خود به چالش خواهند کشید.
isn.ethz.ch
8 نوامبر
