هفته جهانی فضا، به ابتکار سازمان ملل متحد به مناسبت پرتاپ نخستین ماهواره به فضا، به منظور آگاهی عمومی و ترویج فرهنگ استفاده صلح جویانه از فناوری فضا، برای توسعه و رفاه، هر سال برگزار می‌شود.
دراین میان با توجه به علاقه خاص مردم کشورمان به نجوم، فعالیت‌های آماتوری زیادی در سطح شهرهای مختلف کشورمان برای آشنایی مردم با پدیده‌های شگفت آسمان برگزار می‌شود.
اما امسال دولتمردان، با ارائه برنامه‌های کشورمان دراین زمینه به نوعی علاقه‌مندان و شیفتگان آسمان را شگفت‌زده کردند.
اگر از آن جریان نوربالای آقای سلیمانی (وزیر ICT) در حرکت چراغ‌خاموش فعالیت‌های فضایی با اغماض بگذریم، احمد طالب‌زاده، رئیس سازمان فضایی ایران اعلام کرد که دانشگاه‌های امیرکبیر، صنعتی شریف، علم و صنعت، شهید بهشتی، خواجه نصیر، صنعتی اصفهان و شیراز، 7 دانشگاهی هستند که شاخصه‌هایی دارند که به شرایط و خواسته‌های سازمان فضایی ایران نزدیک است ،برای همین این سازمان با هر ۷دانشگاه طرح‌هایی را در دست اجرا دارد و نیروی انسانی مورد نیاز خود را توسط این دانشگاه‌ها تأمین خواهد کرد.
به گزارش ایرنا، طالب‌زاده گفت بسیاری از پژوهشگاه‌ها پس از صدور مجوز توسط وزارت علوم، به حال خود رها می‌شوند تا خود به‌دنبال یافتن طرح باشند اما سازمان فضایی خود را موظف می‌داند برای این پژوهشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی فضایی برنامه بلند مدت ۱۰ساله تعریف کند تا این مراکز دغدغه دریافت طرح نداشته باشند. این سازمان قصد دارد تنها کار سیاستگذاری را انجام دهد و اموراجرایی را به مراکز دانشگاهی مرتبط با علم فضا واگذار کند.
به گزارش مهر وی همچنین از تنظیم سند 10 ساله فضایی کشور خبر داد و اظهار داشت: این سند با همکاری وزارت دفاع، وزارت ارتباطات و سازمان صدا و سیما تنظیم شد که درصورت تصویب دولت، اجرایی می شود.
علاوه بر این سند، نقشه جامع علمی فضایی نیز تنظیم شده است که امیدواریم در شورای انقلاب فرهنگی به تصویب برسد.
رئیس سازمان فضایی ایران با تاکید بر این که این صنعت زود بازده نیست و نیاز به صبر و حوصله دارد، تاکید کرد: برای کم کردن مشکلات در این صنعت نیاز به مشارکت‌های بین المللی داریم؛ چرا که این علم تکنولوژی های مدرن و سرمایه گذاری زیادی را می طلبد.
به گفته وی، بسیاری از وزارتخانه‌ها تصور می‌کنند که فعالیت پژوهشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی پس از مطالعه و طراحی ماهواره، پایان می‌یابد اما محقق، صنعت‌گر و سازنده ماهواره باید یک تیم تشکیل دهند و بهتر است که ساختن ماهواره را همان تیم تحقیقاتی بر عهده گیرد.
یکی از چالش‌های ما این است که برخی از مدیران ارشد کشور نگاه کوتاه مدت به امور دارند درصورتی که برخی از بخش‌ها برای نتیجه‌گیری از فعالیت هایشان به زمان بلندتری نیاز دارند.
وی با اشاره به تغییری که در کشور رخ داده است، گفت اگر ۱۰سال قبل بحث‌های فضایی مطرح می‌شد، کسی حاضر نبود همکاری کند و بودجه‌ای به این بخش اختصاص دهد اما اکنون مبحث فضا یکی از برنامه‌های ضروری کشور است و دولت و مجلس به بخش فضا اهمیت بسیاری می‌دهند و سازمان فضایی به هیچ‌وجه مشکل ندارد.
این سازمان از تمامی محققان و کسانی که ایده جدیدی دارند استقبال می‌کند و در همین هفته (هفته جهانی فضا- ۱۹تا ۲۵آبان) 2 طرح نانوماهواره با وزن ۳کیلوگرم از دانشگاه امیرکبیر و صنعتی شریف در سازمان فضایی پذیرفته شد.
میکروماهواره‌ای که در دانشگاه امیرکبیر درحال طراحی است، «آوت ست» (AUT Sat) نام دارد که عملیات طراحی آن تا بعد از عید نوروز سال آینده پایان می‌یابد.
حسین حسینی تودشکی، عضو هیات علمی دانشکده مهندسی هوافضای دانشگاه امیرکبیر دراین باره گفت: کاربردهای این ماهواره تصویربرداری از ایران برای دریافت اطلاعات مراتع و جنگل‌ها و مانیتورینگ پوشش‌دهی گیاهی روی سطح کشور است و کاربرد نظامی ندارد. طراحی این ماهواره ۶ماه پیش با همکاری ۴دانشکده هوافضا، مکانیک، برق و کامپیوتر امیرکبیر آغاز شده و پس از پایان طراحی به سازمان فضایی ایران واگذار خواهد شد.
اما یک خبر خوب هم برای دانش آموزان ایرانی که علاقه‌مندبه علم نجوم و ستاره شناسی هستند؛ دانش آموزان با شرکت در رقابت «دانشمند یک روزه» می توانند بخت خود را برای کنترل فضاپیمای کاسینی بیازمایند.
هدایت‌کنندگان فضاپیمای کاسینی به مناسبت دهمین سال ارسال این فضاپیما به فضا، رقابتی دانش آموزی به نام «دانشمند یک روزه» برگزار کرده‌اند.
دانش آموزان با ارسال مقاله ۵۰۰ کلمه ای خود، در مورد یکی از 4 سوژه ای که فضاپیمای کاسینی می تواند در روز جمعه ۹ آذر ۱۳۸۶ عکاسی کند، می‌توانند در این رقابت شرکت کنند.
رقابت به این شکل است که دانشمندان، 4 سوژه‌ای که فضاپیمای کاسینی می تواند در روز ۹ آذر ۱۳۸۶ عکاسی کند را شبیه سازی کرده‌اند.
حال از دانش آموزان می خواهند که مقالات خود را درباره ارجحیت یک سوژه بر 3 سوژه دیگر ذکر کنند. در ضمن بایستی علل انتخاب آن سوژه نسبت به دیگر سوژه‌ها، بر اساس ارجحیت میزان اطلاعات علمی به‌دست آمده و همچنین در نظر گرفتن ارزش هنری آن عکس باشد.
درصورت برگزیده شدن مقاله ارسالی، کنترل این فضاپیما در نهم آذر برای عکسبرداری از سوژه مورد نظر به گروه دانش‌آموزان برگزیده داده می‌شود و آن گروه برای یک روز، دانشمند کاسینی خواهند شد.
در آن زمان فضاپیمای کاسینی در فاصله 5/1 میلیون کیلومتری از کیوان قرار دارد و با سرعت 3/4 کیلومتر در ثانیه به سوی کیوان در حرکت است. این همان وضعیتی است که دانشمندان کاسینی همیشه با آن روبه‌رو هستند، امکان عکاسی از یک سوژه خاص از بین چند سوژه؛ اینکه کدام سوژه برای عکاسی از اهمیت بالاتری برخوردار است، مناظره همیشگی این دانشمندان را شکل می دهد.
البته دانشمندان سریعاً هم به توافق می رسند.
اما نکته جالب این که غیراز دانش آموزان آمریکایی و انگلیسی، تنها دانش آموزان ایرانی می‌توانند در این مسابقه شرکت کنند. سایت نجوم، در این باره نوشته «به‌دلیل اعلام مسئولان این رقابت مبنی بر عدم امکان شرکت دانش‌آموزان خارج از ایالات متحده در این رقابت، وبگاه نجوم از اطلاع رسانی این رقابت خودداری کرد تا اینکه مکاتبات ما با آزمایشگاه پیشرانه موشکی (JPL) نتیجه داد.
بر اساس اعلام این آزمایشگاه، که هدایت کاسینی را به‌عهده دارد، به‌دلیل موانع فنی و بالارفتن حجم کار درصورت جهانی بودن این رقابت، این سازمان نمی‌تواند در سطح جهانی، رقابت را برگزار کند. اما با اعلام خرسندی از پیگیرهای به‌عمل آمده، به ما این فرصت را داد که همچون نهادی در انگلستان عمل کنیم تا دانش آموزان ایرانی نیز بتوانند در این رقابت شرکت کنند.»
به‌این ترتیب، سایت نجوم مقالات را دریافت و داوری می‌کند و بهترین مقالات هر سوژه را برای داوری به آزمایشگاه پیشرانه موشکی ارسال خواهد کرد. لازم به یادآوری است، مقالاتی که مستقیماً و به صورت مستقل، از خارج ایالات متحده به این مرکز ارسال می شوند، مورد داوری قرار نمی گیرند.
