بزرگراه صدر كه از ابتداي انقلاب اسلامي توسعه آن آغاز شده بود در اوايل دهه 70تا شرقي‌ترين نقطه تهران رسيد؛ بزرگراهي كه به‌دليل داشتن خروجي‌هاي متعدد در مسير بزرگراه همواره شاهد ترافيك‌ها و انسداد شريان اصلي بود.تونل نيايش به‌منظور اتصال بزرگراه نيايش به بزرگراه صدر مورد توجه قرار گرفت. شوراي شهر سوم با بررسي راهكارهاي لازم براي اتصال بزرگراهي، معاونت فني و عمراني شهر تهران را ملزم به ارائه گزارش كاملي از احداث تونل نيايش و رفع مشكلات ترافيكي بزرگراه صدر كرد.
در 28تيرماه 1387معاون فني و عمراني وقت شهرداري تهران گزارشي از عملكرد شهرداري براي احداث تونل نيايش به شوراي شهر ارائه كرد. رئيس وقت كميسيون عمران در صد و چهلمين جلسه علني شوراي سوم شهر تهران، گفت: «قبل از اينكه كلنگ اجراي پروژه تونل نيايش به صدر بر زمين بخورد، (شهرداري) بايد مصوبه احداث (اين پروژه) را از شورا اخذ كند، تا نظرات كميسيون عمران و كارشناسان آن نيز در احداث اين تونل و ادامه آن لحاظ شود.»
بر اين اساس در تمام مراحل مطالعات اجراي تونل نيايش و بزرگراه صدر كه توسط معاونت فني و عمراني شهرداري تهران به اجرا درآمد كميسيون عمران شوراي شهر نيز نظارت كامل داشت. مطالعات مرحله مقدماتي افزايش ظرفيت بزرگراه صدر هم به چند شركت داخلي با سابقه در حوزه احداث بزرگراه واگذار شد.
- چرا افزايش ظرفيت بزرگراه صدر
براي افزايش ظرفيت ترافيكي بزرگراه صدر 3گزينه تعريض در سطح، احداث تونل و ساخت پل مورد مطالعه قرار گرفت كه در نهايت پس از تكميل مطالعات مربوطه، طرح نهايي در كميسيون عمران شوراي اسلامي شهر تهران مورد بررسي قرار گرفت و جزئي‌ترين مشكلات آن، قبل از اجرا برطرف شد. تعريض بزرگراه صدر به‌دليل توسعه قابل توجه مناطق مسكوني و تراكم آن و نيز قيمت بالاي املاك منطقه براي خريداري از مهم‌ترين موانع اجراي اين پيشنهاد بود. پس از رد گزينه افزايش ظرفيت بزرگراه صدر نوبت به احداث تونل و ادامه تونل نيايش رسيد.
گزينه‌اي كه مردم مناطق پيراموني بزرگراه نيز اصرار زيادي بر اجراي آن داشتند. اما گزينه احداث تونل هم بنا به دلايلي چون محدوديت‌هاي پوسته بزرگراه شهيد صدر (سطح كنوني) براي عبور 2رشته تونل رفت و برگشتي و نيز تونل اضطراري و هوارسان و نيز ناممكن بودن ساخت و عبور تونل از زير ساختمان‌هاي مسكوني تاييد نشد. مشكلات و خطرات احتمالي تونل‌هاي طويل(بيش از 10.5 كيلومتر)، به همراه هزينه‌هاي نگهداري و بهره‌برداري از آن براي مديريت شهري در طول ساليان متمادي، يكي ديگر از دلايل رد گزينه احداث تونل صدر بود.
اما رد گزينه احداث تونل صدر علاوه بر مشكلات مترتب بر اين طرح، دلايل ديگري هم داشت كه از آنها مي‌توان به مزيت‌هاي گزينه احداث پل به‌جاي تونل ياد كرد. گرچه ساخت پل با تكيه بر تكنولوژي جرثقيل‌هاي غول پيكر دروازه‌اي و به روش پل‌هاي صندوقه‌اي بتني در كنار ترافيك جاري بزرگراه صدر دشوار بود و مشكلات خاص خود را دربرداشت اما مزايايي هم داشت.
استفاده از فناوري مدرن براي احداث پل به‌معناي ورود تكنولوژي‌هاي روز علوم فني و مهندسي به كشور و تعميم اجراي آن در مورد ديگر گره‌هاي كور ترافيكي معابر شهري است. با احداث پل، امكان تأمين دسترسي‌هاي مناسب در طول مسير فراهم شده و در نتيجه كارايي ترافيكي طرح افزايش مي‌يابد.
هزينه احداث پل و در نتيجه تحقق‌پذيري اهداف كلان طرح در اين حالت مناسب‌تر بوده و البته هزينه‌هاي نگهداري سازه پل نسبت به هزينه‌هاي نگهداري تونل به‌مراتب كمتر است. طرح احداث پل با حداقل معارض مسكوني در طول مسير همراه شد و نسبت به گزينه ساخت تونل كه نيازمند تملك قابل توجه املاك در ورودي‌ها و خروجي‌هاي تونل بود، مقرون به صرفه و اقتصادي به‌نظر مي‌رسيد.
- آغاز بهره‌برداري
در نهايت 9آذرماه 1392بزرگراه طبقاتي صدر به بهره‌برداري رسيد؛ بزرگراهي كه توانسته ضمن افزايش ظرفيت بزرگراهي در شمال شرق تهران، كيفيت دانش مهندسي بومي را به رخ بكشد و در روزهايي كه ايران اسلامي سخت‌ترين تحريم‌هاي بين‌المللي را پشت سر مي‌گذاشت، توانست اين طرح عظيم را به نتيجه برساند. اين پروژه عظيم مهندسي تاكنون جوايزي چون لوح تقدير تعهد به تعالي (Striving for excellence) را از سوي انجمن بين‌المللي مديريت پروژه IPMA يا تنديس سيمين چهارمين دوره جايزه ملي مديريت پروژه ايران را با حضور مقامات دولتي دريافت كرده است.
علل لزوم افزايش ظرفيت ترافيكي بزرگراه شهيد صدر
- افزايش روز افزون ترافيك در اين محور به‌دليل گسترش مناطق مسكوني و صنعتي در شرق تهران
- لزوم خارج كردن ترافيك عبوري شرق به غرب و بالعكس از هسته مركزي بزرگراه‌هاي شهر تهران
- افزايش ترافيك بزرگراه صدر به‌دليل احداث تونل نيايش و عدم‌پاسخگويي به وضيت آتي بزرگراه
- پيش‌بيني انسداد كامل شبكه ترافيكي بزرگراه‌هاي شمال تهران (مثل بزرگراه‌هاي شهيد مدرس، شهيد همت و شهيد چمران) به‌دليل عدم‌گنجايش بزرگراه صدر براي ترافيك رو به رشد آن و در نتيجه بروز مشكلات حاد در اين محدوده از شهر .
نظر شما