در اینجا به ۱۰ مورد از این باورهای غلط اشاره میکنیم:
۱- داشتن کارت اهدای عضو باعث میشود که پزشکان برای حفظ جان بیمار دارنده کارت تلاش کافی نکنند.
هدف اول کار پزشکی حفظ جان بیمار است. مسئله اهدای عضو وقتی مطرح میشود که بیمار دچار مرگ مغزی شده باشد. مرگ مغزی باید بهوسیله دو پزشک مستقل مورد تأیید قرار گیرد. مرگ مغزی غیرقابلبرگشت است، و معمولاً بیماران دچار مرگ مغزی طی چند ساعت یا حداکثر چند روز دچار ایست قلبی- تنفسی میشوند و فوت میکنند.
تاکنون هیچ بیماری از مرگ مغزی به حیات بازنگشته است. گاهی میشنویم که بیماران از اغما یا کما به هوش آمدهاند، وای باید توجه داشت در این افراد علت کما مرگ مغزی نبوده است. بنابراین اینکه اگر کسی خواهان اهدای عضو باشد یا کارت اهدای عضو داشته باشد، کادر درمانی در حفظ جان او کمکاری میکنند، باور غلطی است.
۲- اهدای عضو کاری غیرمذهبی است.
این باور غلط است. بسیاری از مذاهب بهویژه مذاهب بزرگی مانند اسلام، مسیحیت و یهودیت بر اهدای عضو تأکید کردهاند. علمای شیعه فتواهای متعددی در تأیید اهدای عضو برای نجات دیگران دارند.
۳- اهدای عضو منجر به مثله شدن جسد میشود.
اهدای عضو طی جراحی خاصی انجام میشود تا اعضا با صحت و سلامت برای پیوند به بیماران نیازمند خارج شود. بعد از خارج شدن اعضا مانند هر جراحی دیگر محلهای برش جراحی دوخته میشود. این عمل جراحی مانند هر عمل جراحی دیگر با احترام به فرد اهداکننده همراه است.
۴- پیری مانع اهدای اعضا میشود.
برای اهدای اعضا هیچ سن خاصی مطرح نیست. تصمیمگیری برای استفاده از اعضا حتی در فرد پیر، بر اساس مشخصات خاص پزشکی است و نه سن فرد اهداکننده. برخی از اعضا هم چون کبد حتی اگر از اشخاص پیر گرفته شود، برای نجات جان بیماران قابلاستفاده است.
۵- بیماری مانع اهدای عضو میشود.
شمار کمی از بیماریها مانع از اهدای عضو میشود. این تصمیم نیز بر اساس مشخصات خاص پزشکی است. بسیاری از بیماریها مانع از اهدای عضو نمیشوند. تصمیمگیری در این مورد به نظر کادر پزشکی بستگی دارد. بهعنوانمثال بسیاری از بیماریهای شایع چون فشارخون بالا یا دیابت روی کبد یا ریه اثری ندارد.
۶- نظام پیوند به افراد مشهور و متمول برای پیوند اولویت میدهد.
افراد مشهور یا متمول هیچ اولویت خاصی در مقایسه با بقیه افراد جامعه ندارد. اولویت پیوند فقط بر اساس معیارهای خاص پزشکی است. برخی از این اولویتها عبارتاند از شدت بیماری، مدت زمان انتظار برای پیوند و گروه خونی
۷- شنیده میشود که افراد را میدزدند و اعضای آنها را در بازار سیاره به فروش میرسانند.
این مسئله شایعهای بیش نیست. اولاً خارج کردن اعضا برای پیوند، نیاز به عمل جراحی خاصی دارد که تنها در بیمارستانهای مجهز قابل انجام است. ثانیاً پس از خارج کردن اعضا باید سریعاً آن را به بدن فرد دیگری پیوند کرد که این امر نیاز به هماهنگی خاص و انجام عمل در مرکز مجهز دارد.
۸- خانواده باید مخارج اهدای عضو را بپردازد.
بعد از احراز مرگ مغزی، خانواده اهداکننده مسئول هیچ یک از هزینهها ازجمله اهدای عضو نیست.
۹- در صورت اهدای عضو، خانوادههای گیرنده اعضا ممکن است برای خانواده دهنده ایجاد مزاحمت کنند.
اطلاعات دهنده عضو جزء اسرار پزشکی است، اما بدون اجازه خانواده دهنده هیچ اطلاعاتی به گیرندگان اعضا داده نمیشود.
۱۰- در اهدای عضو تمام اعضا را برمیدارند.
اهدای عضو تنها با رضایت قبلی متوفی یا خانواده عضو انجام میشود. آنان میتوانند قبلاً رضایت خود را برای اهدای فقط برخی از اعضا اعلام کنند، مثلاً میتوانند با اهدای قرنیه مخالفت کنند، اما رضایت خود را برای اهدای اعضای دیگر اعلام کنند.
* جراح پیوند و عضو هیئتعلمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
نظر شما