بشر همیشه در جست‌وجوی شادی، رضایت و خوشبختی بوده است، اما رضایت و شادی همواره مفاهیمی مبهم و دست نیافتنی تلقی شده‌اند. همین هم باعث شده محققان دست به کار شوند. آنها سعی دارند ثابت کنند رضایت حاصل فعالیت مغزی است که می‌توانید آن را ببینید و حتی اندازه بگیرید. البته دانش «نورولوژی» در زمینه شناخت شادی و خوشبختی هنوز در دوران نوزادی است.
تاکنون هم تمرکز تحقیقات عصب شناسی در این زمینه بر 2 موضوع لذت و هوس، متمرکز بوده است و این 2 موضوع هم توسط متخصصان روانشناسی رفتاری بیشتر در حیوانات مورد مطالعه قرار گرفته است.
مثلا در دهه 50 مطالعات روی موش‌ها نشان داد ماده اصلی‌ای که به مخابره علائم عصبی در نواحی خاصی از مغز که مربوط به لذت است، کمک می‌کند، دوپامین است، و به همین دلیل دوپامین «ماده لذت» مغز نامگذاری شد. البته در چند سال اخیر، با پیشرفت روش‌های تصویربرداری از مغز، مطالعه در مورد انسان‌ها هم بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
مثلا یکی از تازه‌ترین این تحقیقات نشان می‌دهد رضایت مردان از حقوق خود بستگی به درآمد همکارانشان دارد. دانشمندان این مطلب را از عکس برداری و اسکن‌هایی که روی مغز مردان انجام داده‌اند فهمیده‌اند. این که اگر مردی بیش از همکارش دریافت کند «مرکز پاداش» مغزش تحریک می‌شود.
تئوری‌های سنتی اقتصادی بر اساس این پیش فرض استوار است که مهم‌ترین عامل رضایت افراد میزان حقوق و پاداش آنهاست، اما پژوهشگران نشریه علم نشان داده‌اند که میزان نسبی حقوق در مقایسه با سایرین نیز بسیار مهم است.
در این مطالعه از ۳۸ جفت داوطلب مرد خواسته شد کار ساده‌ای انجام دهند و درصورت موفقیت مبلغی نیز دریافت کنند. این افراد باید تعداد نقطه‌های روی یک صفحه را حدس می‌زدند. اگر جواب آنها درست بود به آنها مبلغی بین ۳۰یورو (۲۲ پوند) تا ۱۲۰ یورو (۸۶ پوند) پرداخت می‌شد.
پس از آن به هر یک از شرکت کنندگان گفته شد که فرد دیگر چقدر در این کار موفق بوده و چه مبلغی دریافت کرده است. پژوهشگران در طول این مطالعه جریان خون داوطلبان را اندازه‌گیری کردند و این را به‌عنوان یک فرض اولیه درنظر گرفتند که فشار خون بالا حاکی از فعالیت بالای سلول‌های عصبی در بخش‌های مرتبط مغز است.
داوطلبانی که کار خود را به خوبی تمام می‌کردند ناحیه خاصی در مغزشان که دانشمندان آن‌را نظام پاداش می‌نامند، فعال می‌شد. اما جواب غلط یا عدم دریافت پول موجب می‌شد که جریان خون به منطقه پاداش در مغز کاهش یابد.
پژوهشگران فعالیت بسیار بیشتری در این ناحیه از مغز داوطلبانی که پول بالاتری در مقایسه با سایرین بدست آوردند مشاهده و نتیجه‌گیری کردند که تحریک در مرکز پاداش مغز تنها به موفقیت فرد وابسته نیست بلکه بستگی به میزان موفقیت دیگران نیز دارد.
به هرحال، لذت و موفقیت، احساسات پیچیده‌ای در انسان هستند و بنابراین چیزهای جالب زیادی برای آموختن در مورد آنها وجود دارد. هم اکنون بخشی از مغز موسوم به «اوربیتوفرانتال کورتکس» یا بخشی از قشر مخ در جلوی سر در تحقیقات جاری نقش محوری یافته است.
گفته می‌شود این نواحی از لحاظ تکاملی در دوره‌های اخیر در انسان توسعه پیدا کرده است و به هر دو نظام دوپامین و اوپیوئید در مغز ارتباط دارد.
