« حقير بهعنوان سرباز مكلفشده از جانب حضرت عالي در اين ميدان، با اتمام عمليات آزادسازي ابوكمال آخرين قلعه داعش با پايين كشيدن پرچم اين گروه آمريكايي - صهيونيستي و برافراشتن پرچم سوريه، پايان سيطره اين شجره خبيثه ملعونه را اعلام ميكنم.» خبر پايان سيطره داعش و اعلام آن از سوي سردار سليماني اين سؤال را مطرح ميكند كه ايران از كي و با چه هدفي در سوريه و عراق به مصاف داعش رفت و اين حضور از چه زماني رسانهاي شد؟
- آغاز ماجرا
داستان به حدود 6سال پيش برميگردد به همان زماني كه جنگ داخلي سوريه روزبهروز شدت بيشتري ميگرفت. در همان سالها بحثهايي جسته و گريخته از اعزام نيروهايي از ايران براي كمك به دولت بشار اسد شنيده ميشد اما نهادهاي رسمي ايران اين حضور را تأييد نميكردند.
در سال 90پيكر محرم ترك نخستين شهيد ايراني مدافع حرم كه در دمشق به شهادت رسيده بود به ايران بازگشت. در آن زمان هنوز حضور ايران در سوريه به تأييد مقامات رسمي كشور نرسيده بود اما تصويري كه از سنگ قبر اين شهيد مدافع حرم در سايتهاي مختلف منتشر شد زمزمههاي حضور ايران در سوريه را تقويت كرد.
بهدنبال طرح اين مباحث بود كه قريب به يكسال بعد- 26شهريور 1391- سردار محمدعلي جعفري، فرمانده سپاه پاسداران در نشستي خبري براي نخستين بار حضور مستشاري و نه نظامي ايران در سوريه را تأييد كرد و گفت:« همه ميدانند كه سپاه واحدي به نام نهضتهاي اسلامي داشته و دارد كه با هدف كمك به مستضعفين و صدور انقلاب اسلامي تشكيل شده است و در اين راستا حركت ميكند. از زماني كه نيروي قدس تشكيل شده است،هدف اين نيرو حمايت از ملتهاي مظلوم و بهويژه مسلمان بوده است. در گذشته نيز تعدادي از نيروهاي قدس در سوريه حضور داشتند اما اين به منزله حضور نظامي ما در اين كشور نيست.»
3سال از شهادت محرم ترك در دمشق گذشته بود كه ماجراي شهادت سردار حميد تقوي در سامراي عراق به حضور ايران در محوريت مبارزه با تروريسم تكفيري رسميت بخشيد.اولين موضعگيري رسمي درباره نقش ايران در سوريه از سوي سردار رمضان شريف، سخنگوي سپاه پاسداران بود. او در ديماه سال 93در جمع خبرنگاران شهادت سردار حميد تقوي در سوريه را تأييد كرد وگفت: بهخاطر حملات تروريستي اخير در خاك سوريه، ايرانيها تعداد مشاورانشان در اين كشور را افزايش دادهاند.
چند روز بعد از موضعگيري سخنگوي سپاه پاسداران، دريابان شمخاني، دبير شورايعالي امنيت ملي براي نخستين بار بر شهادت سردار تقوي بهدست داعش در شهر سامرا در شمال بغداد صحه گذاشت و گفت: برخي افكار انحرافي بيمار، اين روزها به ترويج اين سوال كه ما را چه كار به اينكه در عراق و سوريه چه ميگذرد؛ ميپردازند، پاسخ اين سؤال روشن است اگر تقويها در سامرا خون ندهند ما بايد در سيستان و بلوچستان، آذربايجان، شيراز و اصفهان خون بدهيم.
پس از موضعگيري شمخاني، جنجالسازيهاي خبري درباره حضور نظامي ايران در سوريه و عراق به اوج خود رسيد. در پي آن بود كه سردار محمدعلي جعفري، فرمانده سپاه پاسداران كنفرانس خبري برگزار كرد و طي آن گفت: «ما كمك اطلاعاتي و مستشاري به سوريه بهعنوان محور مقاومت ميدهيم. ايران به اين حمايت افتخار ميكند.»
از آن زمان، بسياري از مقامات نظامي و سياسي ايران بر لزوم ارائه حمايت نظامي و سياسي از بشار اسد بهمنظور جلوگيري از پيشروي گروههاي تروريستي همانند داعش و جبهه النصره، تأكيدكردند. در مهرماه سال 94كه سردار حسين همداني از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران اطراف شهر حلب روسيه به شهادت رسيد اين موضعگيريها صريحتر و عيانتر شد.
درباره شرح حضور و وظايف سرداران ايراني كه براي مقابله با داعش به سوريه و عراق رفته بودند گمانهزنيها فراوان بود اما ازجمله مواردي كه از سوي سپاه پاسداران هم تأييد شد، كمك سرداران به ساماندهي مقاومتهاي مردمي بود، چنانچه سردار يعقوب زهدي، معاون رئيس مركز مطالعات دفاع استراتژيك سپاه پاسداران در مصاحبهاي با فارس با تأييد اين امر گفت كه سردار حسين همداني، اسد را متقاعد به مسلح كردن مردم سوريه كرده بود. همين تجربه استفاده از نيروهاي مردمي در مقابله با تروريستهاي تكفيري در عراق به تشكيل نيروهاي حشدالشعبي منجر شد. اين نيروهاي مردمي بيشترين نقش را در بيرون راندن داعش از شهرهاي عراق ازجمله اربيل و موصل داشتند.
- اوج رويارويي
اوج رويارويي ايران با داعش به 16خرداد سال 96بازميگردد كه عناصر اين گروه تروريستي به مجلس شوراي اسلامي و مرقد مطهر بنيانگذار جمهوري اسلامي حمله كردند و 12نفر را به شهادت رساندند. داعش به تهران رسيد اما اين نخستين و آخرين عمليات داعش براي ايران بود. 2ماه بعد اتفاقي افتاد كه سردار قاسم سليماني وعده انتقام از داعش و پايان آن را مطرح كرد.
دقيقا 2ماه بعد از عمليات تروريستي داعش در تهران، نيروهاي داعش شهيد محسن حججي را در جايي نزديكي مرز عراق و سوريه به اسارت درآوردند و در 18مرداد با بريدن سرش او را به شهادت رساندند.
شهادت حججي بهشدت خبرساز شد.آنچنان كه مقام معظم رهبري در مراسم تشييع شهيد بر سر پيكرش رفتند و براي او فاتحه خواندند. سردار سليماني نيز در پيامي اعلام كرد كه فرزندان دلير ايران انتقام اين اقدام ددمنشانه را خواهند گرفت.او اعلام كرد كه تا 3ماه ديگر ريشه داعش را ميخشكانيم و ايران، روسيه، سوريه و عراق بايد اين جشن را برپا كنند و اين اتفاق رخ داد.
- شهدايي كه در نبرد با داعش مشهور شدند
به گفته محمدعلي شهيدي محلاتي، رئيس بنياد شهيد تعداد شهداي مدافع حرم تا اسفندماه سال 95، 2100نفر بوده است. از اين ليست بلندبالا برخي چون سردار همداني، سردار تقوي، شهيد حججي و... مشهورترند و شهداي ديگري چون حسن بادپا و مصطفي صدرزاده هم بهدليل محبوبيتشان نزد سردار سليماني شهره محافل خبر شدند.
شهيد محرم ترك نخستين شهيد مدافع حرم ايراني است كه بيست و هشتم دي سال 1390بر اثر سانحه انفجار در سوريه به شهادت رسيد؛ در ايامي كه هنوز جز جمع كوچكي از خانوادههاي مدافع حرم كسي خبر از حضور نيروهاي ايران در سوريه و عراق نداشت سردارحسين همداني 16مهرماه سال 94در اطراف شهر حلب در سوريه حين مشاوره نيروهاي ارتش سوريه توسط نيروهاي داعش به شهادت رسيد. او ارشدترين مقام سپاه پاسداران است كه در نبرد با داعش به شهادت رسيد.
سردارهمداني مشاور فرمانده كل سپاه پاسداران و جانشين قرارگاه امام حسين(ع) بود.شهيد مرتضي حسينپور، با نامِ جهادي «حسين قمي» از پاسدارانِ نيروي قدس سپاه بود كه در زمان شهادت، فرماندهي عمليات «لشگر حيدريون» را بر عهده داشت. وي دقايقي قبل از اسارت «محسن حججي» در 16مردادماه سال 96بر اثر اصابت گلوله به پهلويش به شهادت رسيد .
نظر شما