دلایل ضعف حس بویایی چیست؟

اختلالات طعم و بوی غذا هر سال صدها هزار نفر را در آمریکا به ملاقات با پزشک می‌فرستد البته برای اکثر مردم، ضعف حس بويايي، ناشی از شدت گرفتگی بینی به علت سرماخوردگی است و پس از گذر دوره سرماخوردگی بر طرف می‌شو اما در عين حال، ضعف حس بويايي دلايل ديگري هم دارد.

• ضعف بویایی مادرزادی: درصد بسیار کمی از افرادی که با از دست دادن نسبی یا کامل حس بویایی مواجه هستند، به عنوان افرادی با آنوسمی مادرزادی شناخته می‌شوند. در این موارد افراد بدون هیچ توانایی بویایی متولد می‌شوند. این شرایط ممکن است با سندرم کالمن، بیماری که در نتیجه تولید هورمون ناکافی توسط غده هیپوفیز شکل می‌گیرد، مرتبط باشد. این وضعیت به طور معمول با یک نقص در هیپوتالاموس مرتبط است که می‌تواند شامل مشکلات باروری نیز شود.

• دمانس: بیماری‌های مربوط به زوال عقل از جمله بیماری پارکینسون و بیماری آلزایمر می‌توانند موجب آنوسمی شوند. در حقیقت، از دست دادن قدرت بویایی ممکن است خود را چند ماه یا حتی چند سال پیش از پدیدار شدن بیماری پارکینسون یا بیماری آلزایمر نشان دهد. از دست دادن حس بویایی می‌تواند روشی موثر برای تشخیص بیماری‌های مرتبط با زوال عقل پیش از ظهور آنها باشد. بر همین اساس است که افراد بزرگسال و به ویژه افراد پیر باید در صورت مواجهه با از دست دادن نسبی یا کامل قدرت بویایی خود به پزشک مراجعه کنند.

• پیری: همانطور که سن شما بالا می‌رود، احساس بویایی، دید و شنوایی در شما کاهش می‌یابد. تحقیقات نشان می‌دهد که ۷۵ درصد افراد بالای ۸۰ سال دچار اختلالات بویایی هستند.

• مشکلات سینوسی: تورم اطراف بینی و سینوس‌ها می‌تواند موجب از دست دادن توانایی بویایی شود. این شرایط پس از فروکش کردن التهاب بهبود می‌یابد. سرماخوردگی شدید، پولیپ‌های بینی، و آلرژی‌های فصلی نیز می‌توانند موجب آنوسمی شوند.

• سیگار کشیدن: سیگار یکی از متداول‌ترین انواع آلودگی است که اکثر مردم در معرض دود آن قرار دارند. استعمال سیگار توانایی شناسایی بوها را کاهش می‌دهد. خبر خوب این است که با ترک سیگار، توانایی بویایی به حالت اولیه خود بر می‌گردد.

• مواد شیمیایی: قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی مانند آفت کش‌ها و حلال‌ها باعث کاهش حس بویای می‌شود و ممکن است آسیب‌های دائمی به بافت بینایی برساند. برخی از بزرگترین مجرمان شیمیایی عبارتند از آمونیاک، بنزن، گرد و غبار کادمیوم، سولفید هیدروژن و اسید سولفوریک. برچسب‌های هر اسپری شیمیایی را قبل از استفاده به دقت بررسی کنید و مطمئن شوید که سیستم تنفسی خود را هنگام استفاده از این مواد شیمیایی به دقت پوشانده اید.

• داروها: یکی از شایع‌ترین مجرمان برای از دست دادن بویایی هستند. داروهای گوناگون مانند آنتی بیوتیک‌ها، داروهای ضد فشار خون و آنتی هیستامین‌ها باعث بروز این مشکل می‌شوند. در صورت از دست دادن بویایی حین استفاده از این داروها، با پزشک معالج خود برای معرفی داروی جایگزین مشورت کنید.

• آسیب مغزی: برای افرادی که از آسیب مغزی چشمگیر رنج می‌برند، علائم بسیاری وجود دارند و اغلب سال‌ها پس از حادثه نیز طول می‌کشند. یکی از این علائم می‌تواند آنوسمی باشد. آسیب وارد شده به مغز اغلب موجب از دست دادن حس بویایی می‌شود که می‌تواند برای یک دوره زمانی کوتاه یا بلند مدت باقی بماند. به طور ویژه، آسیب دیدن لوب فرونتال مغز، جایی که بو پردازش شود، می‌تواند به از دست دادن حس بویایی منجر شود. آسیب مستقیم به بینی نیز می‌تواند موجب از دست دادن حس بویایی شود، اگرچه این موضوع پس از بهبودی آسیب وارده به سرعت برطرف می‌شود.

• سرماخوردگی: هر فردی که به یک سرماخوردگی بد یا آنفلوآنزا مبتلا شده باشد، آگاه است که این شرایط می‌تواند به از دست دادن قدرت بویایی به میزان اندک یا قابل توجه منجر شود. این نوع از عفونت‌ها می‌توانند به آسیب دیدگی دیواره داخلی بینی و سینوس‌ها منجر شوند و تشخیص رايحه را برای فرد دشوار سازند. درمان موثر منبع عفونت به طور معمول نتایج مثبت بلند مدت را در پی دارد.

*وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي