روزنامه هرالد تریبیون از گرایش جدید خانوادههای ژاپنی به بهرهگیری از پرستارهای کودک خبر داده و به صنعت پولساز و نوظهور نگهداری از نوزادان و کودکان در ژاپنپرداخته است.
13 سال قبل، زمانی که یاسوکو ناکاتا، شرکت «حمایت از خانواده» (Family Support) را برای ارائه خدمات پرستاری کودکان راه میانداخت، استخدام پرستار بچه فقط به اقلیت بسیار ثروتمند ژاپن اختصاص داشت که آرامآرام در حال گذر از فرهنگ سنتی ژاپن بودند؛
فرهنگی که تربیت بچه را فقط برعهده مادر او میداند اما حالا شرکت او هر روزه با درخواستکنندگان پرشماری روبهرو شده که دنبال پرستار بچه و مربی کودک میگردند و در بیشتر موارد، این شرکت بهدلیل کمبود نیروی کار مناسب، درخواست آنها را رد میکند.
کار آنقدر بالا گرفته که همه پرستاران این شرکت، برای تمام روزهای کاری خود در یک سال آینده برنامهریزی کردهاند و جای خالی برای مشتری جدید ندارند!
با وجودی که همچنان باورهای سنتی مردم ژاپن در این کشور قوت دارد اما نیازمندی به خدمات پرستاری بچه و مربیگری کودکان، این روزها در ژاپن یکی از اصلیترین کارهای مورد توجه اقتصادی است.
ناکاتا - رئیس این شرکت ارائهکننده خدمات پرستاری از کودکان - میگوید که او در سال اول کارش با ضرر و زیان مالی روبهرو شد و پس از آن هم تا 5-4سال درآمد چندانی نداشت؛ اما کسب وکار او رفتهرفته رونق گرفته است؛ به طوری که سال گذشته درآمد شرکت از 300میلیون ین (برابر با 7/2میلیون دلار یا همان 5/2 میلیارد تومان خودمان!) هم بیشتر شده است.
12 ساعت کار زنانه
اینکه چرا شرکت او اینطور دارد سود میکند، هیچ پیچیده نیست؛ زنان ژاپنی روزبهروز بیشتر به کار کردن و رقابت با مردان در شغلهایی که تا پیش از این خاص مردان شمرده میشد، روی آوردهاند و این باعث شده که بسیاری از آنان روزانه حتی تا 12ساعت از وقتشان را در محل کار بگذرانند. روشن است که این، باعث میشود آنها برای کودکان خود، به پرستار یا معلم نیاز داشته باشند.
این زنان نمیتوانند فرزندانشان را در مهدکودکها یا کودکستانها بگذارند، چون این مراکز حداکثر تا ساعت 4بعدازظهر باز هستند.
غالباً همسران این گروه از زنان هم مدتی مشابه را در محل کار خود میگذرانند و در نتیجه تنها راهحل برای این عده، استخدام مراقب کودک در خانه است.
در این میان، خصوصیات روحی ژاپنیها - که حریم خانه خود را بسیار خصوصی میدانند - باعث شده که مسئله انتخاب پرستار کودک برای خانوادههای ژاپنی به یک چالش مهم و سخت بدل شود. آنها مرتب درباره پرستار کودکشان از خود میپرسند: «این چه کسی است که میخواهیم به خانهمان راهش بدهیم؟!».
کمبود نیروی متخصص
در حال حاضر، نیاز به پرستار کودک در ژاپن بسیار بیشتر از میزان افراد متخصص شناختهشده در این حیطه است.
براساس آمار مؤسسه غیردولتی «پرستار بچه»، در کل ژاپن تنها 27هزار پرستار کودک - که در این زمینه تحصیل کردهاند یا تجربه کافی دارند – وجود دارد که اگرچه نسبت به آمار 16هزارنفری سال2000 رشد داشته اما هنوز تا رسیدن به میزان مورد نیاز (بیش از 60هزار نفر) فاصله زیادی دارد.
مگومی موتو - مدیر بخش تبلیغات یک اداره دولتی در توکیو که برای پسر 4سالهاش یک پرستار استخدام کرده– میگوید: «این روزها پیدا کردن یک پرستار کودک خوب، واقعا سخت است اما من خوششانس بودم که یک پرستار خوب پیدا کردهام. من 7 سال است که با یک شرکت برای تمیز کردن خانه و رسیدگی به باغچه قرارداد دارم و همانها هم برایم یک پرستار خیلی خوب پیدا کردهاند؛ یک خانم مسن که هرچند تحصیلات خاصی ندارد اما خیلی مهربان و بچهدوست است».
حقوقمان کم است
یک خانم 37ساله هم میگوید که ماهانه حدود 800 دلار (نزدیک به 700هزار تومان) به پرستار کودکش پرداخت میکند تا 5 روز در هفته مراقب پسر او باشد. البته پرستاران کودک حرفهای و تحصیلکرده، ماهانه بیش از هزار دلار (900هزار تومان) و گاه حتی تا 2هزار دلار (یک میلیون و 800 هزار تومان) درآمد دارند که چنین درآمدی، در جامعهای مثل ژاپن درآمد نسبتا خوبی بهحساب میآید.
با این حال، افرادی که در این زمینه کار میکنند، معتقدند که دستمزد آنها کافی نیست.
شینزا آبه 38ساله یک پرستار کودک است که در رشته پرستاری تحصیل کرده است. او میگوید: «برای کار ما که روزی 10 تا 12 ساعت و گاه حتی بیشتر است و شامل نگهداری و پرستاری از کودک، غذا پختن و آموزش دادن به اوست، این میزان حقوق زیاد نیست. ما دنبال این هستیم که حداقل حقوقمان را به ساعتی 15دلار برسانیم».
پرستار، مهم است
در ایالات متحده و برخی کشورهای غربی، پرستاری از کودکان توسط نوجوانان و جوانان غیرحرفهای دوست و آشنا - که به دنبال دریافت پول توجیبی هستند - صورت میگیرد اما ژاپنیها هیچ میانهای با این کار ندارند و البته باید هزینهاش را هم بپردازند.
آبه - یک محقق خدمات اجتماعی در ژاپن که تحصیلاتاش را در آمریکا گذرانده - میگوید: «والدین آمریکایی فقط میخواهند یکی مواظب بچهشان باشد و نگذارد که غرق یا خفه شود و یا از پله بیفتد و اگر هم وضعیت خطرناکی پیش آمد، با اورژانس تماس بگیرد؛ اما والدین ژاپنی بهدنبال کسی هستند که با کودک آنها با مهربانی رفتار کند، به آموزش او اهمیت بدهد و کودک را مثل کودک خودش بداند».