در حالی که محققان روز به روز اخبار تازهای برای ما میآورند که نشان میدهد خواب کافی، هم به لحاظ کمیت و هم به لحاظ کیفیت، روی سلامت ما تأثیر دارد.
تازهترین این اخبار، در مورد رابطه بین کیفیت نامناسب خواب و احتمال ابتلا به دیابت است. به گزارش بیبیسی، در مطالعهای که محققان دانشگاه شیکاگو انجام دادهاند، مشخص شده که ترشح هورمون تنظیمکننده قند خون، انسولین، در افرادی که از خواب میپرند، مختل میشود؛ حالتی که زمینه را برای بالا ماندن بیش از حد قند خون و نهایتا ابتلا به چاقی و دیابت فراهم میکند.
در این مطالعه، از تعدادی داوطلب استفاده شد؛ در حالی که یک پایشگر ویژه، نوار مغزی آنها را حین خواب شبانه کنترل میکردتعدادی از آنها برای انجام آزمایش انتخاب شدند. این گروه، با یک صدای بلند از خواب پرانده میشدند. آن هم درست زمانی که پایشگر نشان میداد که در حال فرو رفتن به خواب عمیق هستند، خوابی که مشخصه آن امواج کند مغزی است. کل زمان خواب این افراد با سایرین تفاوتی نداشت. به هر 2 گروه از افراد، مقدار مشخصی گلوکز تزریق شد و طی روز بعد، مقدار قند خون و انسولین ترشحشده در پاسخ به آن، اندازهگیری شد. نتیجه این که از 9 نفر مورد مطالعه، 8 نفرشان حساسیت خود را به انسولین از دست داده بودند و قند خون آنها، به مدت طولانیتر و به شکل غیرطبیعی، بالا میماند.
این نتایج که در نشریه «پیشرفتهای آکادمی علوم آمریکا» منتشر شده، نتیجهای دور از انتظار نبود؛ چرا که مطالعات پیشین هم آثار گوناگون کمبود یا اختلال خواب را بر سلامت فرد نشان داده بودند. مطالعاتی که پیش از این در سال 2006 و در دانشگاه اوهایو انجام شده بود، نشان میداد که کمبود خواب میتواند موجب چاقی شود. در این مطالعه مشخص شده بود زنانی که کمتر از 5 ساعت در شبانهروز میخوابند، یکسوم بیشتر از زنان دیگر احتمال دارد که طی 16 سال آینده، تا 15 کیلوگرم چاقتر از بقیه باشند.
مطالعه دیگری که در سال گذشته میلادی و در ماه سپتامبر منتشر شد، نشان میداد خواب ناکافی، میتواند سبب بالا رفتن احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی شود. این مطالعه که بهطور مشترک توسط محققان دانشگاه وارویک و کالج لندن انجام شده، نشان میداد که هم خواب کم و هم خواب زیاد، میتواند احتمال بیماریهای قلبی را بالا ببرد.اما مطالعه دیگر در سال 2007، نشان داد که کار پراسترس و خواب ناکافی، 2 عامل خطر برای نشانگان متابولیک هستند؛ نشانگانی که مجموعه عوامل خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را، از فشار خون گرفته تا چاقی و چربی خون بالا، در بر میگیرد.
از کل این پژوهشها میتوان نتیجه گرفت که خواب کافی و مناسب، لازمه سوختوساز مناسب در بدن است؛ چنانچه اگر اختلالی در روند آن به وجود آید، بهخصوص اگر این اختلال به صورت مزمن و طولانیمدت باشد، میتواند با اخلال در روند سوختوساز طبیعی بدن، زمینه را برای ابتلا به گروهی از مشکلات که همگی باهم میآیند، فراهم کند.