فقط یک بانک از این اوراق استقبال کرد و آن اوراق را مطابق با قوانین اسلام خواند و 79 بانک دیگر آن را مغایر با شریعت خواندند.
عبدالقانی که اکنون مدیر بخش اسلامی بانک CIMB (بزرگ‌ترین بازیگر در عرضه اوراق قرضه اسلامی) است، می‌گوید: نظام انتشار اوراق قرضه اسلامی هم اکنون، به سراسر جهان نفوذ کرده و مالزی را به قطب خدمات مالی اسلامی در دنیا مبدل ساخته است ولی با هجوم تازه واردان به این عرصه، مالزی باید برای حفظ نقش خود تلاش دوچندانی کند.
مالزی دارای بزرگ‌ترین بازار اوراق قرضه اسلامی در جهان به ارزش مجموع 45 میلیارد دلار است و صنعت مالی اسلامی در این کشور سالانه 20 درصد گسترش می‌یابد، هرچند که بیشتر سرمایه‌های داخلی روانه این بازار شده‌اند و هنوز سرمایه خارجی اندکی در آن جریان دارند.
بر اساس نظام اقتصاد اسلامی، پرداخت بهره پول و کسب درآمد از کسب و کارهایی همچون تولید مشروبات، قمار، پرورش خوک و هرزه‌نگاری ممنوع است. سنگاپور، لندن، بحرین و دبی دیگر پیشگامان بازار یک تریلیون دلاری خدمات مالی اسلامی هستند.
ورود مالزی به عرصه نظام بانکی اسلامی در دهه 1980 تلاش از سوی اسلامگرایان این کشور برای مقابله با نفوذ جبهه محافظه کاران بود.
کشوری با 26 میلیون نفر هم اکنون رهبری این صنعت را در اختیار دارد و برخی همین قدرت نظام بانکی اسلامی مالزی را مهم‌ترین عامل مقاومت مالزی در برابر بحران مالی آسیا در اواخر دهه 1990 می‌دانند.
مالزی که در سال 1983 فقط یک بانک اسلامی داشت، هم اکنون از صنعتی به ارزش 38 میلیارد دلار برخوردار است که در آن ابزارهای مختلف اسلامی همچون سهام، بیمه، وام‌های خانه و رهن دیده می‌شود.
با وجوداین مالزی برای حفظ موقعیت خود در عرصه نظام بانکی اسلامی با رقبای تازه نفس خلیج فارس، روبه‌رو است. معافیت‌های مالیاتی بانک‌های عربی و توسعه اوراق بهاداری که به دیدگاه‌های خاورمیانه‌ای از قوانین اسلام نزدیکتر است موجب شده سرمایه‌گذاران عربی، با بیش از 3 تریلیون دلار ثروت نفتی، در سرمایه‌گذاری در بازار مالزی با تردید روبه‌رو شوند.
سال گذشته، بانک مرکزی مالزی نخستین سری از اوراق بهادار «اجاره» را با هدف جلب سرمایه‌گذاران عربی منتشر کرد. ساختار این اوراق، از ساختار اوراق منتشره کنونی در بازار مالزی، به ایده‌های مردم خاورمیانه نزدیکتر است.
بانکداری اسلامی در غرب
اوایل اردیبهشت ماه، دولت انگلستان اعلام کرد در حال بررسی انتشار نخستین اوراق قرضه اسلامی در این کشور است. لندن هدف اصلی انتشار اوراق قرضه اسلامی و ورود به بازار 250 میلیارد دلاری، آن را تلاش برای جذب منابع صندوق‌های نفتی خاورمیانه‌ای اعلام کرده است.
«اد بالز» وزیر خزانه داری انگلستان 23 آوریل در این زمینه اعلام کرد: اداره مدیریت بدهی و خزانه داری انگلستان قصد دارند در سه ماهه چهارم سال‌جاری میلادی نتایج مطالعه خود درباره انتشار اوراق قرضه اسلامی را منتشر کنند.
به گفته وی، این اوراق قرضه مطابق با قوانین اسلام (شریعت) که بر اساس آن، پرداخت بهره پول ممنوع است، تدوین و منتشر خواهند شد.
بالز افزود: بازار مالی اسلامی سال به سال در حال رشد است و لندن می‌خواهد نقش کلیدی در این عرصه داشته باشد و هر اقدامی را که لازم باشد برای مشارکت مسلمانان انگلیسی در عرصه بانکی انگلیس انجام خواهد داد.
وی همچنین خبر داد که دولت انگلستان در حال مطالعه پیشنهادهایی در زمینه صدور ابزارهای مالی خرده فروشی به منظور تشویق جامعه مسلمانان انگلیس به سپرده گذاری در بانک‌هاست.
«هارالد اگرستت» یک تحلیلگر مالی «کامرزبانک» آلمان نیز با استقبال از اقدام لندن در انتشار اوراق قرضه اسلامی، گفت: این ایده‌ای است که انگلستان برای ترقی خود در ذهن دارد و آلمان نیز باید برای جذب مشتریان مسلمان دست به چنین اقدامی بزند.
لندن درصورت انتشار اوراق قرضه اسلامی، به رقیب د بی، مالزی، و سنگاپور در عرصه اوراق قرضه اسلامی یا صکوک تبدیل خواهد شد. ارزش کل صکوک منتشره در سطح جهان در سال 2006 دو برابر شد و به 16/8 میلیارد دلار رسید.
در همین حال، شرکت «لیودز» بزرگ‌ترین بازار بیمه دنیا نیز از برنامه‌های توسعه بیمه مطابق با شریعت اسلام سخن به میان آورده است.
افزایش خارق العاده درآمدهای نفتی کشورهای خاورمیانه در سال‌های اخیر، این کشورها را با مازاد نقدینگی عظیمی روبه‌رو ساخته و کشورهای مختلف را به جذب این منابع مشتاق ساخته است.
اوراق قرضه اسلامی عمدتا در دوبی و امارات مبادله می‌شوند اما بر اساس آمار ارائه شده از سوی مؤسسه استاندارد اند پورز مبادله ثانویه این اوراق در بورس لندن به 5 میلیارد دلار نیز رسیده است.
بانک اسلامی دبی بزرگ‌ترین مرکز مبادله اوراق قرضه اسلامی در سال 2006 بود و مالزی بزرگ‌ترین صادرکننده اوراق بدهی اسلامی محسوب می‌شود.
رشد ابزارهای مالی اسلامی
بازار مالی اسلامی هم از لحاظ جغرافیایی و هم از لحاظ ابزارها، به رشد و توسعه خود ادامه می‌دهد. ابزارهای مالی جدید منطبق با شریعت اسلام در حال تبدیل شدن به رقبای ابزارهای مالی بانکداری متعارف غربی هستند.
تقاضای فزاینده در سطح جهان برای خدمات و ابزارهای مالی اسلامی، توسعه صنعت بانکداری اسلامی را تسریع می‌کند. ابزارهای مالی بانکداری اسلامی عمدتاً توسط بانک‌های اسلامی کشورهای عربی خلیج فارس و کشورهای مسلمان شرق آسیا گسترش یافته‌اند اما اکنون توجه کشورهای اسلامی و غیراسلامی را در سرتاسر دنیا به خود جلب نموده‌اند.
برای کسب سهم در این بازار، بانک‌های متعارف کشورهای مسلمان همگام با غول‌های عرصه بانکداری جهان در حال باز کردن پنجره‌های اسلامی در ساختمان‌های قدیمی خود هستند و انگلستان به‌عنوان سرآمد کشورهای غربی در این زمینه، اخیرا اجازه تأسیس نخستین بانک کاملا اسلامی را در این کشور صادر کرد.
در بازارهایی که بازار مالی اسلامی هنوز گسترش نیافته است، بانکها قادر به تأمین تقاضای روزافزون مشتریان برای دریافت خدمات مالی اسلامی نیستند.
دارایی‌های مالی جاری در عرصه خدمات مالی اسلامی
هم اکنون حدود 500 میلیارد دلار برآورد می‌شود و طی 10 سال گذشته سالانه به‌طور متوسط 10درصد رشد یافته است و بدین ترتیب، فاینانس اسلامی جای پای خود را در خدمات بانکی جهانی باز کرده است.
در کشورهای عربی خلیج فارس و کشورهای مسلمان شرق آسیا، 20 درصد مشتریان خدمات مالی اسلامی را به خدمات مشابه بانکی غیراسلامی با ریسک بازدهی یکسان، ترجیح می‌دهند.
سهم خدمات بانکی اسلامی در مالزی هم اکنون 12درصد کل نظام بانکی این کشور است و در 6 کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس نیز 17 درصد کل دارایی‌های بانکی را خدمات مالی اسلامی تشکیل می‌دهد.
اکنون، منتشرکنندگان خدمات خرده فروشی بانکی اسلامی و اوراق قرضه صکوک، پیشگامان عرصه بانکداری اسلامی به‌شمار می‌روند.
