کافئین کمکی به کاهش وزن می‌کند؟

• ادعاهایی در مورد کاهش وزن

وقتی صحبت از ارتباط میان کافئین و کاهش وزن می‌شود، سه ادعا مطرح است:

1. تحقیقات نشان می‌دهد مصرف کافئین می‌تواند سوخت و ساز بدن را سرعت بدهد و کمک کند چربی بسوزانید. مثلاً مطالعه‌ای دریافته تا سه ساعت بعد از مصرف قهوه، سرعت متابولیسم به میزان چشمگیری بالاتر از سرعت متابولیسم در افرادی بوده که قهوه ننوشیده بودند.

2. یک باور عمومی دیگر این است که کافئین، سطح انرژی را افزایش می‌دهد. تئوری پشت این ادعا می‌گوید، افزایش انرژی باعث می‌شود انگیزه‌ی بیشتری برای ورزش کردن پیدا کنید و بتوانید مدت طولانی‌تری به ورزش ادامه دهید. کمیته‌ی بین‌المللی المپیک، مصرف کافئین را برای ورزشکاران محدود کرده و مصرف آن را دوپینگ محسوب می‌کند.

3. کافئین را سرکوب‌کننده‌ی اشتها نیز می‌دانند. یعنی نوشیدن نوشابه‌های کافئین‌دار می‌تواند باعث کمتر غذا خوردن شود.

قطعا این که باور کنیم کافئین به کاهش وزن کمک می‌کند بسیار وسوسه‌انگیز است؛ اما دلایلی هم وجود دارد که باعث می‌شود اعلام کنیم کافئین، لزوماً برای کاهش وزن مفید نیست. به علاوه مصرف کافئین زیاد می‌تواند خطرناک باشد.

مطالعات نشان داده‌اند مصرف کافئین می‌تواند سوخت و ساز را بیشتر کند اما این اثر تنها تا یکی دو ساعت باقی است که برای افراد چاق، تفاوت خاصی ایجاد نمی‌کند. به عبارتی دیگر، افرادی که نیاز دارند میزان قابل توجهی از وزن خود را کم کنند، احتمال اینکه بتوانند با مصرف کافئین، کمکی به متابولیسم خود بکنند بسیار کم است.

در مورد عملکرد ورزشی هم مطالعات تنها چیزی که نشان داده‌اند این است که کافئین می‌تواند برای مدت کوتاهی انرژی تولید کند (حدود 5 دقیقه). شواهدی موجود نیست که حاکی از آن باشد کافئین، روی تمرینات با طول مدت متوسط و شدت معمولی اثر مثبتی دارد.

ادعایی که بابت کاهش اشتها با مصرف کافئین مطرح است نیز احتمالاً فقط یک ادعاست! یکی از مطالعاتی که در همین مورد صورت گرفت نشان داد قهوه بر اشتهای افراد هیچ تأثیری نداشته یا این اثر بسیار اندک بوده است. همچنین معمولاً افراد نسبت به اثر قهوه خیلی زود مقاوم می‌شوند و بنابراین اگر اثر مثبتی هم وجود داشته باشد بسیار کوتاه مدت خواهد بود.

حتی اگر قهوه به کاهش وزن کمکی هم بکند این کمک با توجه به کالری اضافی که بابت مصرف قهوه همراه با شیرین کننده و خامه به بدن وارد می‌شود، خنثی خواهد شد؛ زیرا بیشتر افراد عادت دارند قهوه یا چای را همراه با شیرینی مصرف کنند و تعجبی ندارد که بیشتر محصولات کافئین‌دار، پُر کالری‌اند.

ضمناً قهوه ادرارآور هم هست یعنی باعث می‌شود در کوتاه مدت، مقداری از وزن آب بدن کم شود، اما مصرف زیاد آن در بلندمدت خطرناک است. همیشه بدن را هیدراته نگه دارید.

• چند نکته

* اگر کافئین را به صورت قهوه مصرف می‌کنید، نوع سالم آن را خریداری کنید، خیلی از نوشیدنی‌های قهوه، پرکالری، چرب و بسیار شیرین‌اند.

* اگر کافی‌شاپ می‌روید، نوشیدنی‌هایی سفارش دهید که دارای شیر بدون چربی باشند، قند نداشته باشند و شیرین‌کننده‌های صفر کالری را به قند و شکر ترجیح دهید.

* اگر خودتان قهوه درست می‌کنید، شیر بدون چربی در آن بریزید. می‌توانید از شیر بادام وانیلی بدون قند استفاده کنید.