اما جمعیت دانش‌آموزی آن‌‌گونه که انتظار می‌رفت زیاد نبود و هنرستان شهید «مقدم» خیلی زود از حضور دانش‌آموزان خالی شد. تا سال‌ها ساختمان خالی ماند تا اینکه بالاخره صدای شادی و بازی بچه‌ها دوباره از آن به گوش رسید. اکنون کودکان کار با همت خیّران در دبستان شهید مقدم تحصیل کنند.
مانتو بنفشی را که به تن و روسری سفیدی را که به سر کرده، دوست دارد. از اینکه می‌تواند به جای کارکردن مدرسه بیاید خوشحال است. «فاطمه» کودکی افغانستانی است که همراه برادرش در مدرسه ثبت‌نام شده است. او نخستین سالی است که می‌تواند مدرسه برود.
3 سال از زمانی که باید به مدرسه می‌رفته گذشته و او با تأخیر آموزش و درس خواندن را شروع کرده است. حواسش به سؤال‌هایی که می‌پرسم نیست و چشمش دنبال بچه‌هاست که در حیاط دست به دست هم داده‌اند و شعر «عمو زنجیرباف» را که مدت‌هاست تمرینش کرده‌اند، می‌خوانند. دوست دارد زنگ تفریح زودتر تمام شود تا سر کلاس برود. قرار است او پس از کلاس با رایانه کار کند. آرزویی که هیچ‌وقت فکرش را نمی‌کرد به واقعیت تبدیل شود.
- درس و مشق همراه با مهارت‌آموزی
بازی بچه‌ها و سرو صدایشان در مدرسه تمامی ندارد. «معصومه کریمی» قائم‌مقام مؤسسه حمایت از کودکانکار در حیاط همراه با مربی با بچه‌ها بازی می‌کند. لحظه‌ای فرصت پیدا می‌کند تا درباره این مدرسه که دفتر مرکزی مؤسسه نیز محسوب می‌شود حرف بزند: «17 سال است که این مؤسسه در محله مولوی فعالیت می‌کند.
اهالی به ما اعتماد دارند و همین اعتماد سبب شده اجازه تحصیل فرزندشان را در مدرسه بدهند.» کریمی میان حرف‌هایش از برخی مخالفت‌ها برای جذب بچه‌ها به مدرسه می‌گوید. مشکلاتی که با کمک خیّران بخشی از آن برطرف شده است:
«80درصد بچه‌های مدرسه شهید مقدم، افغانستانی هستند. بیشتر بچه‌ها کمک خرج خانواده‌اند و گاهی مجبوریم زمانی را که بچه‌ها در مدرسه آموزش می‌بینند از کارفرما یا خانواده کودک بخریم. این موضوع به ندرت اتفاق می‌افتد، اما خیّران هزینه این کار را پرداخت می‌کنند.» او از برنامه‌های جنبی مدرسه برای بچه‌ها سخن به میان می‌آورد و می‌گوید: «بچه‌ها غیر از درس، سرود، خیاطی، کار با رایانه و برخی دیگر از مهارت‌ها را می‌آموزند. با این روش کاری، بچه‌ها مهارت‌های خود را تقویت می‌کنند.»
- مشکلات تحصیلی کودکانکار کمتر شده است
«سیدمهرداد حسینی زید‌آبادی» رئیس هیئت‌مدیره و عضو هیئت امنای انجمن حمایت از کودکانکار از اینکه بچه‌ها شاد و سرخوش در حیاط مدرسه بازی می‌کنند، سرشوق آمده است. شاید باورش سخت باشد که تا همین 4 سال پیش در 4 مرکز، تعداد بچه‌های بی‌هویت کار و خیابان این مؤسسه به هزار نفر رسیده بود.
اما حالا همه چیز فرق کرده است. حسینی می‌گوید: «3 سال پیش وقتی مقام معظم رهبری حکم دادند که بچه‌های بی‌هویت و افغانستانی حق دارند در مدارس تحصیل کنند، 800 کودک تحت پوشش مؤسسه به مدرسه‌های عادی رفتند و مشغول تحصیل شدند. با این کار، بچه‌ها در محیط مدارس عادی آموزش می‌بینند و دیگر انگ کودک‌کار بودن به آنها زده نمی‌شود و بچه‌ها احساس بهتری دارند.» با وجود حمایت‌هایی که از کودکان کار می‌شود، اما هنوز کوهی از مشکلات بر سر تحصیل بچه‌ها آوار است؛
بچه‌هایی که نمی‌توانند در مدارس عادی ثبت‌نام کنند. مشکلی که حسینی درباره‌اش این‌گونه می‌گوید: «سن برخی بچه‌ها برای تحصیل در پایه اول ابتدایی بالاست. برخی دیگر مهاجران تازه‌واردی‌اند که چون هویت ندارند در مدرسه ثبت‌نام نمی‌شوند.» برای برطرف کردن این مشکل، مدرسه ابتدایی شهید مقدم با 6 کلاس درس در قلب منطقه فعال شده تا این بچه‌ها از تحصیل محروم نشوند: «هم‌اینک 150 دانش‌آموز دختر و پسر در مدرسه شهید مقدم داریم. مرکزی در بازار و مرکز دیگری نیز به نام «همه کودکان» داریم که در آن به بچه‌های کولی که 6 ماه از سال در تهران ساکنند، آموزش داده می‌شود. در این فرایند امیدواریم هیچ کودکی از تحصیل بازنماند.»
نظر شما