مردمی بودن باعث شده که در برهههای حساس تاریخی، عزاداری اگر در فضای جامعه علنی نبوده، در کنج خانهها و دل ملتها بیدار بماند و شعلهای زیر خاکستر همیشه شعله بکشد. اما همین مردمی بودن از سویی دیگر موجب شده تا دوستان ناآگاه به بهانه ثواب اشک گرفتن یا هر دلیل دیگر، بدعتهایی خطرناک به مراسم عزاداری بیافزایند.
خطر این بدعتها محصول اکنون نیست و بزرگانی در طول تاریخ شیعه آنرا گوشزد کردهاند.
تحریفات عاشورایی و بدعت در برخی مراسم به عزاداری، چند سال است که بیشتر خود را نشان میدهد و همین زنگ خطری شده تا نخبگان، بار دیگر از گسترش آن ابزار نگرانی کنند.
حدود یک دهه پیش، پس از پایان جنگ تحمیلی، نوعی عزاداری حماسی که محصول فضای دفاع مقدس بود از جبهه به شهر آمد. نوع عزاداری سنگین و شعرهای بیشتر حماسی مقبول جوانان افتاد و رفتهرفته پای ثابت بسیاری از مراسم عزاداری شد.
افزون بر آن، ویژگی مردمی بودن عزاداری باعث ایجاد هیأتها، تکیهها و دستههای خودساختهای شد که بهبیربطترین شعر و بیاستعدادترین مداح رضایت داشتند.
درست در همین زمان، تلویزیون که سیاست گسترش شبکههای متعدد را در دستور کار داشت، در چنین ایامی با کمبود برنامه روبهرو بود و برای پر کردن آنتن به سراغ هر هیأتی میرفت که بتواند3پایه دوربینش را در آن بکارد.
عوامل گوناگونی دست به دست هم داد تا جایی که اکنون شاهد مبتذلترین اشعار، سخیفترین موسیقی و جلفترین رفتار در مراسم عزاداری سالار شهیدان هستیم.
ناگفته پیداست که نمیتوان مردم را در این مورد زیاد ملامت کرد. اشکال از نهادهایی که بزنگاه درپی فرهنگسازی نبودند و بدتر از آن، سازمانهایی که با پخش و گسترش آن، این رفتار را رسمی و به آن مشروعیت دادند.
برخورد فرهنگی سال گذشته با شمایلهایی که میرفت بهطور جدی در هیأتها و تکایا جا بیفتد، نشان داد اگر بهنگام عمل شود، میتوان فرهنگسازی کرد و اثر آنرا دید که امسال کمتر از آنها مشاهده میشد.
در این بین تلویزیون و رادیو، مهمترین وظیفه را برعهده دارند. اگرچه امسال سعی صدا و سیما در بخش مداحی و سخنرانیها این بود که حریمها را بیشتر نگه دارند، اما باز هم به بهانه سخنرانیهای سلسلهوار و کارهایی که بهنظر میرسید از زیردست در رفته شاهد روضههای مکشوفه و نقلهای تحریف شده و غیرواقع بودیم.
نمیشود به بهانههایی مثل جوانپسندی، چشم بر برخی واقعیتها بست و آثاری را روانه آنتن کرد که موجب مشروعیت به تحریفهای عزاداری میشود. مسئولیت همه بهویژه سازمان صداوسیما در این برهه از هر وقت دیگری سنگینتر است.
تلویزیون باید همان حساسیتی که برای جرح و تعدیل فیلمها و سریالها از خود نشان میدهد، برای پخش برخی سخنرانیها و مداحیها نیز بهکار گیرد. که خطر برخی از تحریفها بسیار بیشتر از نمایش شرب خمر، مخدرات و بیحجابی است.